Al duizenden jaren proberen mensen om van zout water drinkwater te maken. Er zijn inmiddels genoeg manieren voor, maar die gaan vaak niet heel efficiënt om met energie of zijn heel duur.
Dat is vervelend, want wereldwijd heeft één op de drie mensen geen toegang tot veilig drinkwater, volgens UNICEF en de Wereldgezondheidsorganisatie. En over ongeveer vijf jaar leeft de helft van de wereldbevolking in gebieden die kampen met waterschaarste, zoals Kaapstad in Zuid-Afrika, Chennai in India en Beijing in China.
Een nieuwe manier om van zout water drinkwater te maken in het Keniase Kiunga geeft daarom hoop. De non-profitorganisatie GivePower kan met behulp van zonne-energie 75.000 liter drinkwater per dag maken, genoeg om in de behoefte van 25.000 mensen te voorzien.
“Je moet een manier zoeken om water uit de oceaan te halen en daar op een schaalbare manier zoet water van te maken”, zegt Hayes Barnard, de baas van GivePower, tegen Business Insider. Barnard wil uiteindelijk meer vestigingen bouwen op andere plekken van de wereld om zo veel mogelijk mensen te voorzien van schoon drinkwater.
Meisjes kunnen niet naar school door watertekort
Barnard richtte GivePower in 2013 op als onderdeel van SolarCity, een bedrijf dat systemen voor zonne-energie maakt. Elon Musk hielp in 2006 bij de oprichting van SolarCity en in 2016 fuseerde het met Tesla. GivePower is echter geen onderdeel van Tesla, want Barnard besloot kort voor de fusie om GivePower af te splitsen.
SolarCity richt zich voornamelijk op het bouwen van systemen die ontwikkelingsgebieden met zonne-energie van elektriciteit voorzien. Inmiddels is het bedrijf op 2.650 locaties over de hele wereld actief, vooral bij scholen, ziekenhuizen en in dorpen.
Maar of een school nu voldoende elektriciteit heeft of niet, het gebrek aan schoon drinkwater zorgt er in veel gebieden voor dat meisjes niet naar school kunnen. Het is namelijk aan de vrouwen en hun dochters om iedere dag gemiddeld zo'n 6 kilometer te lopen om drinkwater te halen, volgens de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Ze zouden naar school kunnen als die taak zou wegvallen.
"Daarom vonden we het belangrijk om het water naar de meisjes te brengen", zegt Barnard. "Daar kwam het idee vandaan. Zouden we kunnen voorzien in betaalbaar, gezond en duurzaam water? En dat op grote schaal?"
De techniek om water te ontzilten is niet nieuw en maakt gebruik van krachtige pompen die veel energie verbruiken en daarom ook erg duur zijn. GivePower heeft een systeem gebouwd dat met zonne-energie ruim 75.000 liter drinkwater per dag kan maken. Het gebruikt daarbij batterijen van Tesla om de energie op te slaan en ook twee parallelle pompen, zodat het systeem altijd kan blijven draaien, zelfs als één van de pompen onderhoud nodig heeft.
Een liter water kost ongeveer 20 eurocent.
Watercrisis zal steeds erger worden
Wetenschappers verwachten dat als de zeespiegel stijgt, er via het grondwater steeds meer zout water infiltreert in bronnen van zoet water. En die situatie doet zich niet alleen in boeken voor, maar inmiddels ook in het echt in Kiunga. Door een periode van droogte die in 2014 begon, zien bewoners zich gedwongen om uit putten met zout water te drinken, zelfs al kunnen ze daardoor schade aan hun nieren oplopen.
Dat hebben ze zelf ook door: Mohammed Atik, een van de bewoners, zegt in een promotievideo van GivePower dat het "zoute water uit de putten niet behandeld wordt", waardoor het tot gezondheidsproblemen kan leiden.
"De gemeenschap zat echt in een verschrikkelijke situatie", zegt Barnard. "Er liepen hier kinderen rond met wonden op hun lichaam omdat hun kleding gewassen werd in zout water."
GivePower wil de hele wereld over
De vestiging in Kiunga was het eerste project van GivePower en kostte 450.000 euro om te bouwen. Het werd gefinancierd met donaties en subsidies en was na een maand al klaar. De organisatie hoopt zo'n 90.000 euro per jaar te verdienen met het systeem en wil dat geld gebruiken om nieuwe vestigingen te financieren. Barnard heeft zichzelf als doel gesteld om de kosten van zo'n nieuwe faciliteit naar beneden te brengen tot 90.000 euro.
"We willen met de ene faciliteit de andere kunnen financieren", zegt hij.
In de toekomst wil Barnard kleinere en modulaire ontziltingsunits bouwen met één pomp, een set zonnepanelen en drie Tesla-batterijen. Die modulaire units zouden dan vervolgens als Lego-steentjes aan elkaar gekoppeld moeten kunnen worden.
Zijn team werkt al aan de volgende projecten in Haïti en Kenia, die aan het einde van het jaar klaar moeten zijn. GivePower is ook in Colombia op zoek naar een nieuwe locatie.
De grootste uitdaging op al die locaties: het verspreiden van het drinkwater. Barnard hoopt dat bewoners en organisaties uit de omgeving willen helpen om het water richting mensen te brengen, en dat ziekenhuizen, scholen en hotels in de buurt enkele duizenden liters per dag willen afnemen. Hij hoopt ook dat ondernemers in de buurt het water willen kopen om in hun omgeving verder te verkopen.
"In de jaren 60 had je de melkboer, zo'n systeem wil ik ook maken voor water", zegt Barnard.
In Kiunga gaan er in ieder geval al mensen met zo'n ondernemersmindset met het water aan de slag. Een groep vrouwen heeft daar een wasserette opgericht en er is een man die een tank met water vult om naar dorpen in de buurt te brengen.
"Hoe cool zou het zijn als vrouwen op deze manier geld kunnen verdienen met water, terwijl hun dochters in een klaslokaal zitten?", zegt Barnard.