Zet de Europese Centrale Bank de geldkraan donderdag eindelijk een beetje verder open? Beleggingsgigant Blackrock rekent op een renteverlaging, maar nog geen echt vuurwerk.
De inflatie in de eurolanden is zo laag geworden, dat de Europese Centrale Bank (ECB) volgens veel economen wel móet ingrijpen om te voorkomen dat het gemiddelde prijspeil structureel gaat dalen. Verwacht wordt dat ECB-president Mario Draghi donderdag met concrete maatregelen komt.
Een langdurige periode van prijsdalingen, ook wel deflatie genoemd, wordt gezien als schadelijk voor de economie. Het wordt dan moeilijker om schulden af te lossen, omdat het gewicht van oude schulden niet of nauwelijks afneemt wanneer prijzen van producten en lonen niet stijgen. Ook is er een risico dat consumenten aankopen uitstellen omdat spullen steeds goedkoper worden.
Te lage inflatie in eurozone
Verder kan lage inflatie een teken zijn dat bedrijven weinig kansen zien om prijzen te verhogen, wat duidt op zwakke economische groeivooruitzichten.
De ECB zou ervoor kunnen kiezen de toch al historisch lage rente verder te verlagen. Het wordt daardoor goedkoper voor banken om geld te lenen bij de ECB. Banken kunnen dan ook goedkoper geld uitlenen aan bedrijven en consumenten. Dat zou in theorie de investeringen en consumptie moeten aanjagen, waarbij een hogere vraag leidt tot sterkere prijsstijgingen.
Vraag is echter of dit gaat werken. Het belangrijkste rentetarief van de ECB is met 0,25 procent al erg laag, al kan er dus nog wel een kwartje vanaf. Ook kan de ECB besluiten om banken die geld parkeren bij de ECB, en daarvoor nu geen rente krijgen, te straffen met een negatieve depositorente. Banken moeten dan rente betalen om geld op een 'spaarrekening' bij de ECB te mogen zetten.
Kredietmachine hapert
Belangrijkste probleem in de eurozone bij dit alles is dat het zogenoemde 'transmissiemechanisme' niet werkt: banken kunnen spotgoedkoop lenen bij de ECB, maar de kredietmachine komt maar niet op gang. Dit heeft diverse oorzaken.
Banken zijn nog aan het bijkomen van de kredietcrisis en moeten als gevolg van strengere toezichteisen voor zichzelf hogere financiële buffers aanhouden. Dit om grote economische schokken te kunnen opvangen.
In dit licht is het niet aantrekkelijk om veel extra krediet te verlenen, zeker niet aan risicovollere kleinere bedrijven, want dat beïnvloedt dat verhouding tussen de omvang van uitstaande leningen en de eigen financiële buffers van banken.
Bijkomend punt is dat een deel van de Europese banken nog dubieuze leningen op de balans heeft staan, waarop meer afgeschreven moet worden. De stresstest voor Europese banken, waarvan de resultaten dit najaar bekend worden gemaakt, moet daarover meer duidelijkheid scheppen.
Dure euro
Om de kredietmachine in de eurozone op gang te krijgen moet de ECB waarschijnlijk meer doen dan de rente verlagen. Vraag is of en wanneer de centrale bank dat gaat doen.
Topman Larry Fink van de vermogensbeheerder Blackrock, een mondiale beleggingsreus, denkt dat ECB-president Mario Draghi het donderdag bij een renteverlaging laat, zo meldde hij tegenover Het Financieele Dagblad.
De ECB komt pas in het najaar met zwaarder vuurwerk, vermoedt Fink. Dat wil zeggen: op het moment dat de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, de geldkraan wat meer gaat afknijpen. Op dat moment wordt het namelijk makkelijker voor de ECB om door zelf met euro's te strooien de wisselkoers van de euro te drukken.
Vooralsnog is de euro relatief duur, wat ongunstig is voor exporteurs van eurolanden, en dat heeft mede te maken met de miljarden dollars die momenteel via de Fed in het geldsysteem worden geblazen. Dit hoge aanbod van dollars maakt de Amerikaanse munt relatief goedkoop ten opzichte van de euro. Pas als de Amerikanen daar echt iets aan doen, kunnen acties van de ECB de euro drukken en daarmee de economie een steuntje in de rug geven.
Extra maatregelen ECB: steun voor kleine bedrijven?
De ECB heeft verschillende opties voor extra maatregelen. Zo kan de centrale bank op de kapitaalmarkt ingrijpen door bijvoorbeeld obligatieleningen op te kopen met verse euro's en daarmee leenrentes van ondernemingen te drukken.
Hamvraag is welk soort leningen de ECB wil opkopen, want dat bepaalt ook het soort rente dat omlaag gaat. De focus komt idealiter te liggen op maatregelen die direct lucht geven aan het Midden- en Kleinbedrijf in de eurozone.
Bron: ANP/Z24
Lees ook
9 dingen die goedkoper zijn geworden
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl