3 bedreigingen voor techwalhalla Silicon Valley: water, files en de superrijken Herwin Thole 27 okt 2014
![Hugo von Meijenfeldt is de huidige Nederlandse consul-generaal in San Francisco. Na ruim een jaar in functie ziet hij fundamentele bedreigingen voor techregio Silicon Valley. ‘Geboorteplek van Silicon Valley’, staat er op een plakkaat in de voortuin van een doorsnee huis in het Californische stadje Palo Alto. Aan het einde van de oprit staat een onopvallend schuurtje met groen geverfde deuren. Hier begonnen de net afgestudeerde twintigers William Hewlett en David Packard in 1938 te sleutelen aan het eerste product van wat later het vermaarde computerbedrijf Hewlett-Packard (HP) zou worden. In de krappe garage stond slechts een werkbank en wat gereedschap. Met een startkapitaal van slechts 598 dollar knutselden beide elektrisch ingenieurs de HP200A in elkaar, een toongenerator om geluidsapparatuur mee te testen. Walt Disney nam er acht af en gebruikte ze bij de productie van de film Fantasia. Hewlett en Packard waren de eerste twee studenten die het advies opvolgden van Stanford-professor Frederick Terman, ook wel de vader van Silicon Valley genoemd. Hij drukte zijn studenten op het hart om niet naar gevestigde bedrijven aan de oostkust te trekken, maar om zelf een bedrijf op te richten in de buurt van San Francisco. Hugo von Meijenfeldt. Hugo von Meijenfeldt. In de 75 jaar nadien is Silicon Valley uitgegroeid tot het kloppend hart van alles wat met computers, internet en technologie te maken heeft. De regio staat bekend om zijn unieke combinatie van topuniversiteiten, kennis, talent en investeerders. Hugo von Meijenfeldt (1955) werkt nu ruim een jaar in de staat Californië als consul-generaal. De oud-werknemer van het ministerie van Infrastructuur en Milieu volgde op 1 augustus 2013 Bart van Bolhuis op. Het consulaat-generaal in San Francisco dient als een brug tussen het Nederlandse en Amerikaanse bedrijfsleven. Z24 sprak met Von Meijenfeldt tijdens een bezoek aan Californië. Hij ziet drie bedreigingen voor Silicon Valley als centrum van de informatietechnologie. 1. Stijging van de zeespiegel “Ik hoor iedereen hier zeggen: er zijn een aantal uitdagingen waar Silicon Valley voor staat”, zegt Von Meijenfeldt op het consulaat-generaal, gevestigd op de 31e verdieping van de One Montgomery Tower in hartje San Francisco. “Eén daarvan is de stijging van de zeespiegel.” Op de plek waar nu de hoofdkantoren van Apple, Google en HP staan, stonden ruim vijftig jaar geleden boomgaarden vol fruit. Doordat water omhoog werd gepompt voor irrigatie, zakte de bodem aanzienlijk. Daardoor ligt het huidige Silicon Valley één tot drie meter onder de zeespiegel. De dijken die het land droog moeten houden zijn voor nu afdoende, maar niet bestand tegen de verwachte stijging van de zeespiegel. In het gebied rond de baai in San Francisco zal het water de komende twintig tot zestig jaar met bijna een meter stijgen, blijkt uit een recent rapport van Climate Central, een onafhankelijk wetenschappelijk instituut. [google-drive number='1'] Juist rond die baai zijn techgiganten als Google Facebook, Yahoo, Dell, LinkedIn, Intel, Cisco en Oracle gevestigd. In totaal liggen ruim 250 techbedrijven in de gevarenzone voor overstromingen. Er is nog voldoende tijd om de benodigde zeeweringen te bouwen; eventueel met financiële hulp van de in de regio gevestigde technologiebedrijven. Von Meijenfeldt ziet een rol weggelegd voor Nederlandse waterbouwers, die ook hebben geholpen in New Orleans en New York. 2. Infrastructuur In Nederland zijn we van mening dat een goede bereikbaarheid cruciaal is voor het functioneren van de economie. Daarom investeert de Nederlandse regering veel geld in infrastructuur als wegen en het openbaar vervoer. In het Amerikaanse Silicon Valley is er minder belastinggeld voorhanden, en dat is te zien aan de kwaliteit van de wegen. Het wegdek van de Highway 101, de snelweg die door het hart van Silicon Valley loopt, zit vol gaten. Bovendien zijn er dagelijks lange files, omdat veel werknemers door het gebrek aan betaalbare huizen in de regio verder van hun werk zijn gaan wonen. Silicon Valley slibt langzaam dicht. De Valley Transportation Authority voorspelt dat tot 2020 de tijd die forenzen erover doen om op hun werk te komen jaarlijks toeneemt met 1,3 procent. “Je hebt geen benul hoe laat je aankomt. Met een beetje file doe je twee uur over 70 kilometer”, zegt Von Meijenfeldt. “Straks duurt het drie uur. Dan ga je afwegen: ga ik nog wel naar mijn kantoor toe? Dan gaat Silicon Valley leeglopen, of San Francisco zelf.” Een alternatief voor de auto is er nauwelijks. Het openbaar vervoersnetwerk is naar Amerikaanse maatstaven goed ontwikkeld, maar is niet berekend op het snelgroeiend aantal werknemers in Silicon Valley. Niet voor niets kiezen bedrijven als Google en Apple ervoor om hun werknemers in privébussen (met airco en wifi) naar kantoor te rijden. 3. Sociale ongelijkheid Het contrast kan haast niet groter: in de regio waar briljante programmeurs met gemak meer dan een ton per jaar verdienen en startups soms wel miljarden waard zijn, liggen arme mensen in portieken te slapen. De sociale ongelijkheid is enorm en neemt alleen maar toe. “De onderwijs- en gezondheidssituaties van latino’s en Afro-Amerikanen zijn allerbelabberdst”, aldus Von Meijenfeldt. Hij vergelijkt hun situatie met die van blanken en vooral Chinezen, die een uitstekende opleiding hebben gehad en veel verdienen. “Die enorme scheiding hier, dat kun je op een gegeven moment niet meer volhouden.” Wat meespeelt zijn de torenhoge huizenprijzen in Silicon Valley en San Francisco. Gemiddeld ben je 1,8 miljoen dollar kwijt voor een woning in Palo Alto; dat is zelfs meer dan in New York. “De mensen uit de middenklasse kunnen geen huis of huur meer betalen. Die gaan allemaal naar de andere kant van de baai”, aldus Von Meijenfeldt. “De stad loopt leeg en alleen de superrijken blijven over.” Een slinkende middenklasse betekent dat cruciale personen die een gemeenschap draaiende houden – denk aan leraren, dokters, politie-agenten en treinmachinisten – niet meer in de regio kunnen wonen. Dat leidt tot sociale problemen en heeft uiteindelijk zijn weerslag op de economische kracht van Silicon Valley. Nieuwe cyclus Ondanks de bedreigingen voor Silicon Valley denkt Von Meijenfeldt niet dat de techregio volledig implodeert. “Op een aantal punten klapt het gewoon”, meent hij. “Maar ik zie het niet als een zeepbel die totaal uit elkaar gaat spatten, dat er een bordje komt te hangen dat zegt: ‘Silicon Valley gesloten’.” De drie genoemde bedreigingen kunnen de economische positie van Silicon Valley wel verzwakken. Maar de regio beschikt over het vermogen om zichzelf opnieuw uit te vinden. “Het knappen van de internetzeepbel in 2000 heeft bijvoorbeeld tot een geweldige vernieuwing geleid”, zegt Von Meijenfeldt. “Op een gegeven moment loopt het te onbeheerst door. Dan verdwijnen er hele markten in een keer, en daar komt weer iets nieuws voor in de plaats.” “Massa-ontslagen zijn dan niet te vermijden”, aldus Von Meijenfeldt. “Maar er ontstaan weer nieuwe ontwikkelingen met nieuwe kansen op een baan. Alleen misschien niet voor diezelfde mensen, maar voor hun kinderen.”](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2014/10/oracle.jpg)
![De oprichter van de Berlijnse startup Gidsy, Edial Dekker, maakt de overstap van Berlijn naar Silicon Valley. Dekker richtte samen met broer Floris in 2011 Gidsy op, een marktplaats voor activiteiten en evenementen. Begin vorig jaar verkochten ze de boel aan concurrent GetyourGuide. De broers kregen er beide een positie, maar hielden het er geen jaar uit. De 29-jarige Dekker is nu klaar voor iets nieuws. En dat moet sowieso 'groot' zijn. Het productteam van Eventbrite in Silicon Valley biedt hem die kans. De dienst biedt wereldwijd meer dan 200 miljoen activiteiten aan. Duitslandnieuws.nl sprak met Edial Dekker over zijn gang naar de westkust van de VS. Wat neem je mee uit Berlijn? Berlijn is voor mij één grote leerschool geweest. Want de stad heeft geen grote infrastructuur voor het oprichten voor startups. Van hoe contracten werken, accountants, hoe de belasting werkt. Het zijn vaak specifiek Europese regels, dat kan ik niet leren in San Francisco. Dat is wel iets wat ik meeneem voor de rest van mijn leven. Wat is voor jou een les geweest over de Duitse manier van zakendoen? Duitsers zijn wel heel hiërarchisch met veel dingen. Dat kan je leeftijd zijn of je positie. Dat moet je altijd beseffen voordat je met iemand gaat praten. Daar zijn we wel vrij snel achter gekomen denk ik. Jullie moesten bijvoorbeeld vaak de contracten aanpassen. Ja, met die contracten is het verhaal dat er geen standaardcontracten zijn voor startups hier. Er is niet iets wat voor iedereen werkt. In de VS zijn die standaarden er wel. Je wilt het op een goede manier doen en soms breken met wat in Duitsland gewoon is. Duitsland is niet modern, het is geen internetland. Het kost ontzettend veel energie om dat allemaal uit te vinden. Hoe zou je je ervaring met zaken doen in Duitsland willen bestempelen? Ja, dat gedoe kom je ook in andere landen tegen. Maar dat is niet erg, daardoor denk je wel heel goed na over wat je doet en waarom je iets doet. [google-drive number='1'] Bertus Bouwman is chef redactie van Duitslandnieuws.nl, de site met dagelijkse duiding van Duits nieuws voor Nederland. Lees ook op Duitslandnieuws.nl: Aantal Duitsers dat van één baan niet kan rondkomen in 10 jaar tijd verdubbeld naar 2,6 miljoen Hedgefondsen klagen Porsche-topmannen voor miljarden aan om ‘maffiapraktijken’ Duitsland tegen EU: kom niet aan de energiekorting voor onze zware industrie](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2014/02/edial-dekker.jpg)
