- Donald Trump heeft meer miljardairs in zijn directe omgeving dan welke andere Amerikaanse president uit het moderne tijdperk dan ook.
- Er dreigen flinke belangenconflicten voor Elon Musk en andere miljardairs die tegen de macht aanschuren.
- Trump heeft ook een aantal superrijke mensen benoemd op lagere niveaus.
- Lees ook: Musk vindt centrale bank VS ‘belachelijk overbemand’ – Trump onder vuur: geeft hij Musk te veel macht?
Aankomend Amerikaans president Donald Trump benoemt volop miljardairs met grote zakelijke belangen in zijn regering en op andere posten.
Dat brengt heel wat mogelijke belangenconflicten met zich mee. Techmiljardair Elon Musk, eigenaar van onder meer Tesla en ruimtevaartbedrijf SpaceX, krijgt verreweg de meeste aandacht. Musk is echter lang niet de enige miljardair in de omgeving van Trump die heeft geprofiteerd van overheidscontracten.
“Deze regering zit simpelweg propvol met miljardairs, miljonairs en lobbyisten”, zei Craig Holman van de non-gouvernementele organisatie Public Citizen onlangs tegen Business Insider.
Trump wil bijvoorbeeld private equity-miljardair Stephen Feinberg aanstellen op de op een-na-hoogste positie bij het Amerikaanse ministerie van Defensie.
De investeringsfirma van Feinberg, Cerberus Capital Management, heeft geld gestoken in bedrijven die lucratieve contracten hebben met het Pentagon, terwijl hij medeverantwoordelijk wordt voor het enorme budget van het ministerie van Defensie.
Eerder dit jaar verwierf Cerberus een meerderheidsbelang in M1 Support Services, een aannemer voor vliegtuigonderhoud. In alleen al belastingjaar 2024 heeft M1 voor ruim 630 miljoen dollar aan overheidscontracten in de wacht gesleept.
Cerberus heeft ook een meerderheidsbelang in Navistar Defense, een fabrikant van militaire voertuigen. In 2021 betaalde Navistar een boete van 50 miljoen dollar, na een klacht voor het opdrijven van de prijzen van mijnbestendige voertuigen die het verkocht aan de Amerikaanse marine tussen 2007 en 2012. Dat was voordat het bedrijf van Feinberg in 2018 een belang van 70 procent nam in Navistar.
Zakelijke belangen van Elon Musk schuren met overheidsinvloed
Musk heeft een nog bredere portfolio van zakelijke belangen. Anders dan Feinberg wordt de CEO van Tesla niet formeel lid van de regering van Trump, waardoor hij geen belangen in bedrijven hoeft af te stoten, wat mogelijk wel het geval is voor ministers en staatssecretarissen.
"Hij weet dat hij zijn rijkdom nodig heeft om zijn plannen te verwezenlijken, dus ik maak me grote zorgen over hoe een overheid met mensen zoals hij eruit komt te zien.", zegt directeur Jeff Hauser van de organisatie Revolving Door Project, die de zakelijke belangen van publieke bestuurders monitort, tegen Business Insider.
Iedereen die toetreedt tot de regering van Trump, moet voldoen aan de Amerikaanse wet op belangenconflicten. Het Congres past de wet alleen niet toe op de president en de vicepresident.
Democraten in het Congres hebben hun zorgen uitgesproken over de banden die Musk heeft met China. Musk riep op tot aftreden van de invloedrijke Democratische afgevaardigde Rosa DeLauro, omdat ze zich hardop afvroeg of de techmiljardair meehielp om een wet rond overheidsfinanciering van tafel te krijgen, omdat daar ook beperkingen voor bepaalde Amerikaanse investeringen in China in zaten.
Trump zei onlangs tegen Time Magazine dat Musk het land boven zijn persoonlijke financiële belangen stelt. "Ik denk dat hij een van de weinige mensen is die de geloofwaardigheid hebben om dit te doen en ik heb gezien dat voor hem het land boven zijn bedrijf gaat."
In antwoord op vragen over mogelijke belangenverstrengeling liet woordvoerder Brian Hughes van het transitieteam van Trump en Vance aan Business Insider weten dat "alle mensen die worden benoemd zullen moeten voldoen aan de ethische verplichtingen die hun ministeries en agentschappen stellen."
Het afstoten van belangen kan erg ingewikkeld zijn. In 2017 trok zakenman en miljardair Vincent Viola zich volgens The New York Times terug als beoogd secretaris-generaal op het ministerie van Defensie, omdat hij te veel moeite had met het scheiden van zijn financiële belangen.
Andere zakenmensen wisten deals te sluiten om eerder uitbetaald te worden. Zo liet voormalig CEO Rex Tillerson van oliereus Exxon zich een pensioenpakket ter waarde van 180 miljoen dollar uitbetalen, voordat hij toetrad tot de regering van Trump tijdens diens eerste termijn.
Om kopstukken uit het bedrijfsleven aan te kunnen trekken mogen ze van de overheid het betalen van belasting uitstellen, als ze aandelen of andere bezittingen moeten verkopen. Tillerson heeft van die regeling gebruik gemaakt, net als de huidige minister van Financiën Janet Yellen.
De relatie tussen de zakenwereld en de politieke elite in Washington is al langer een heikel punt. Zo werden er in 2020 flinke vraagtekens gezet bij de banden die adviseurs van president Joe Biden hadden met BlackRock, de grootste vermogensbeheerder van de wereld.
Onderminister Wally Adeyemo van Financiën was ooit tijdelijk een naaste medewerker van Larry Fink, de CEO van Blackrock. En economisch topadviseur Brian Deese stond aan het hoofd van de tak voor duurzame investeringen van Blackrock, voordat hij toetrad tot de regering van Biden.
Het is nog afwachten of Trump aanvullende integriteitsregels instelt, zoals hij in 2017 kort deed na zijn aantreden. Het eerste kabinet van Trump was het rijkste uit de moderne geschiedenis, maar zijn nieuwe team is waarschijnlijk nog rijker.
Trump heeft zakenman Joe Popolo aangewezen als de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Nederland, zo bleek vrijdag. Popolo werkt nu als algemeen directeur bij een investeringsmaatschappij die hij zelf heeft opgericht en zit in het bestuur van verschillende ondernemingen.
Trump heeft zijn keuze bekendgemaakt op zijn platform Truth Social. "Joe is een succesvolle zakenman en filantroop in vele verschillende sectoren", aldus de aanstaande president. Trump begint over ruim twee weken aan zijn tweede termijn.
Shefali Razdan Duggal is de huidige ambassadeur van de Verenigde Staten in Nederland. Zij bekleedt die functie sinds 2022. Haar voorganger was Pete Hoekstra. Hij was benoemd door Trump. In november werd bekend dat Trump Hoekstra heeft voorgedragen als ambassadeur in Canada.