ANALYSE – De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China dreigt uit te groeien tot een valutagevecht. De twee grootste economieën ter wereld gooien mogelijk hun munt in de strijd om hun eigen economie te beschermen. En dat kan de wereldeconomie verder ontwrichten.

China en de VS zijn al ruim een jaar verwikkeld in een handelsoorlog die is begonnen door de Amerikaanse president Donald Trump. Hij stoorde zich eraan dat China voor honderden miljarden meer exporteert naar de VS dan omgekeerd. Trump voerde importheffingen in om de eigen industrie te beschermen tegen de in zijn ogen oneerlijke buitenlandse concurrentie.

Dat liet China niet op zich zitten: het land sloeg terug met eigen invoerbelastingen op Amerikaanse producten.

Tijdens de G20-top eind juni spraken China en de VS een wapenstilstand af in de handelsoorlog. De hoop was dat beide landen tot een oplossing konden komen. Eind juli kwamen functionarissen van China en de VS bijeen om te praten over een handelsdeal. Dat leverde opnieuw niks op.

Volgens de Amerikaanse president is dat een bewuste tactiek van de Chinezen: ze hopen dat Trump volgend jaar niet wordt herkozen en dat ze een gunstigere deal kunnen sluiten als er een Democraat in het Witte Huis zit.

Trump verbreekt de wapenstilstand

Op 1 augustus was voor Trump de maat vol: hij kondigde via Twitter in september nieuwe importheffingen aan op Chinese producten en verbrak daarmee de wapenstilstand. Vier dagen later kwam de Chinese president Xi Jinping met tegenmaatregelen en zette daarbij een nieuw wapen in: het verzwakken van de Chinese munt.

China liet de yuan flink in waarde dalen ten opzichte van de dollar, tot het laagste niveau sinds 2008. Door een goedkopere yuan worden Chinese producten in het buitenland goedkoper en dat is goed voor de export. Zo kan China de eigen economie beschermen.

Maar Trump vindt dit geen eerlijke tactiek. Hij beticht China van het manipuleren van de munt om daar handelsvoordeel uit te halen. In een tweet roept hij de Federal Reserve op om de dollar ook in waarde te laten dalen, al tijden een stokpaardje van de Amerikaanse president.

Onrust op financiële markten

Mocht Fed-voorzitter Jerome Powell hier gehoor aan geven, dan kan dat leiden tot een valutaoorlog. Dat begint er meestal mee dat een land de eigen munt devalueert om de export aan te jagen. Dat lokt een reactie van andere landen uit die hetzelfde proberen te doen. Er ontstaat een wedloop die uiteindelijk alleen maar verliezers kent, want dit beleid kan natuurlijk nooit voor alle landen tegelijk werken.

Het vooruitzicht van een valutastrijd zorgt voor onrust op financiële markten. Beurzen staan wereldwijd onder druk sinds Trumps aankondiging om nieuwe importheffingen in te voeren. Beleggers zoeken hun heil in goud, de Japanse yen en zelfs de bitcoin als 'veilige haven'.

Maar de vraag is of een valutaoorlog er echt van komt. Fed-voorzitter Powell heeft eerder gezegd dat Trump wel een zwakkere dollar kan willen, maar dat dit niet aan de president is. Nadat de Federal Reserve eind juli de rente voor het eerst in tien jaar verlaagde, is de dollar juist in waarde gestegen.

Ook China heeft geen belang bij een valutaoorlog

En ook China heeft geen belang bij een verdere waardedaling van de yuan. De Chinese centrale bank liet zijn munteenheid maandag weliswaar fors zakken, maar trapte dinsdag alweer op de rem.

Daarbij spookt een scenario uit 2015 mogelijk door het hoofd, toen China de yuan ook liet devalueren. Dat leidde tot een uitstroom van kapitaal uit het land, omdat bedrijven en particulieren minder vertrouwen hadden in de economie. De overheid moest vervolgens meer dan 500 miljard dollar van zijn reserves uitgeven om de Chinese munt te stabiliseren.

Een zwakke munt heeft meer nadelen. Veel Chinese bedrijven in het vastgoed en de industrie hebben leningen in dollars, signaleert Bloomberg. Met een goedkopere yuan worden die schulden moeilijker om af te lossen. En de import van olie kost ook meer, omdat 'het zwarte goud' afgerekend wordt in dollars.

Valutaoorlog of niet, de escalatie van de handelsoorlog werkt mogelijk een volgende economische recessie in de hand. Een bekende indicator die waarschuwt voor een naderende recessie, de zogenoemde omgekeerde rentecurve, staat op het niveau van 2007. Dat is precies het niveau van nét voor de grote klap op financiële markten.

Lees meer: