Horloges, vooral Rolex en Cartier, behoren tot meest populaire nepartikelen. Maar de verkoop op markten neemt af, terwijl namaak vaker via webshops wordt verkocht.

De douane heeft in 2012 slechts een derde van het aantal namaakartikelen in beslag genomen dat in 2011 werd onderschept.

Vorig jaar werden 1,1 miljoen goederen in beslag genomen die vallen onder de bescherming van het intellectueel eigendomsrecht. In 2011 waren dat er nog bijna 3,3 miljoen stuks. Dat blijkt uit een overzicht van het aantal inbeslagnames van nepartikelen in 2012.

De douane ziet als reden van de scherpe daling de verschuiving in gebruikte verkoopmethode van namaakartikelen. Verkoop op (zwarte) markten en braderieën is op zijn retour.

Verkoop namaak via webshops

Steeds meer nagemaakte merkartikelen (kleding, horloges, parfums en zonnebrillen) worden via illegale webshops verkocht. Daarna worden de goederen in kleine pakketjes per post of per koerier verzonden.

"Er is zelfs een lichte stijging in het aantal in beslag genomen zendingen, van 9500 en 2011 naar 9700 in het afgelopen jaar. Maar de aantallen per inbeslagname zijn veel kleiner", zegt een woordvoerster de douane, onderdeel van het ministerie van Financiën. "Dat geeft dus een vertekend beeld van de situatie."

De top vijf van nagemaakte producten is als volgt:

1 Horloges, vooral nagemaakte Rolex-, Cartier- en oversized-uurwerken

2 Sportkleding, met name voetbalshirtjes van Adidas en Nike en van ManUnited, Chelsea, Barcelona en Real Madrid

3 Zonnebrillen van alle gangbare merken, met Ray Ban als populairste

4 Mobiele telefoontjes en accessoires, meestal van slechte kwaliteit

5 Schoeisel als UGGS en Crocs

Topmerken willen toezicht op postzendingen

Wereldwijde topmerken verlangen in Nederland naar Brits voorbeeld toezicht op post- en koerierszendingen ter bestrijding van namaak. Hierover zijn de douane en de wereldwijd werkende namaakbestrijdingsorganisatie SNB React in gesprek.

"SNB React heeft ons een voorstel gedaan om de Britse manier van werken voor postzendingen over te nemen", aldus een woordvoerster van de douane. Het voorstel is in principe positief ontvangen, maar: "We willen goed kijken naar de juridische en organisatorische mogelijkheden."

Via webshops en sociale media worden zo veel goedkope nepartikelen verkocht, dat controle op kleine zendingen noodzakelijk is, stelt SNB React (voorheen Stichting Namaak Bestrijding).

In mei van dit jaar rolden FIOD en ECD een grote bende in Leiderdorp, Apeldoorn en Deventer op, waarbij drie hoofdverdachten via een besloten Facebookgroep aan 1800 personen vervalste merkartikelen verhandelden.

"Uit onze proefbestellingen van merkartikelen die overduidelijk zijn nagemaakt, blijkt dat door de douane hoegenaamd niets wordt onderschept", zegt directeur Ronald Brohm van SNB React. Hij jaagt vanuit het hoofdkantoor in Amsterdam wereldwijd op nagemaakte goederen onder de labels van onder meer Luis Vuitton, Puma, Nike, Adidas, Lacoste en Abercrombie & Fitch.

Brits voorbeeld controle namaak

In het postverdeelcentrum van de Royal British Mail in Coventry wordt het namaakbestrijders juist toegestaan verdachte zendingen te controleren. Dat voorbeeld wil SNB React in Nederland eveneens introduceren. ,,Dat vereist een flexibele opstelling van de autoriteiten, waarbij de controle vanzelfsprekend afgesloten en onder toezicht kan worden uitgevoerd’’, aldus Brohm.

Het internet laat als distributiemiddel een enorme toename zien van de handel in nagemaakt artikelen, die via landen in Oost-Europa naar West-Europa stromen. Via webshops worden de kopieën van merkartikelen vervolgens tegen lage prijzen te koop aangeboden. "De goederen worden als origineel verkocht en lijken vaak bedrieglijk echt", stelt Brohm.

Wereldwijd schakelt SNB React circa 500 malafide websites per maand uit, maar volgens Brohm zijn er tienduizenden actief. In Nederland worden circa tien sites per maand op zwart gezet, onder meer door de welwillende hulp van handelssites als Marktplaats.nl en Beslist.nl. Marktplaats stelt importeurs en fabrikanten in staat schriftelijk melding te maken van verdachte sites. Beslist.nl erkent dat regelmatig namaakartikelen te koop worden aangeboden, ‘vooral bij elektronicaproducten’. "Wanneer we merken dat een shop namaakartikelen verkoopt, dan wordt deze direct verwijderd", aldus een woordvoerder van Beslist.

Landen als Turkije en China nemen onder druk van de grote merken steeds vaker actie tegen merkvervalsers. Complete ateliers worden in de landen van herkomst opgedoekt. Alleen zijn het er vrij veel, zegt SNB React. Ruim 190 merken strijden samen tegen vervalsingen, variërend van (slecht nagemaakte) mobieltjes tot HDMI-kabels en van kleding tot voetbalshirtjes van Barcelona en Lionel Messi.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl