Het kabinet Rutte II heeft fors ingegrepen bij de fiscale behandeling van de eigen woning: de hypotheekrenteaftrek wordt stapsgewijs beperkt, de grens van maximale hypotheekleningen ten opzichte van de woningwaarde is verlaagd en leenregels zijn strenger geworden.
Een blik op de verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart maakt duidelijk dat veel partijen hervormingsmoe zijn, als het gaat over de kopersmarkt.
De hypotheekrenteaftrek verder aanpakken? Daar pleiten maar weinig partijen voor. Daarnaast maken enkele partijen een opmerking over de gehate overdrachtsbelasting die huizenkopers moeten betalen.
Over de huurmarkt wordt veel méér gezegd. Drie punten springen er daarbij uit: de aanpassing van sociale huren inclusief de aanpak van scheefwonen, méér betaalbare huurwoningen voor de middenklasse en de verhuurdersheffing. Dat laatste is een belasting die woningcorporaties moeten betalen, maar die volgens sommige partijen wordt afgewenteld op huurders.
Business Insider ploos de partijprogramma’s na van partijen die nu vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer. Hieronder een overzicht van de standpunten bij de vijf genoemde kwesties.
| SP | GL | PvdD | PvdA | DENK | D66 | CDA | CU | 50Plus | VVD | SGP | VNL | PVV | |
| Hypotheekrenteaftrek beperken | ✓ | ✓ | ✖ | ✖ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ |
| Overdrachtsbelasting omlaag | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✖ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✖ | ✖ |
| Aanpassen sociale huren | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✖ | ✖ |
| Huren voor middenklasse | ✓ | ✖ | ✖ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✓ | ✖ |
| Aanpassen verhuurdersheffing | ✓ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✖ | ✓ | ✖ | ✓ | ✖ |
Hypotheekrenteaftrek
Het maximale percentage waartegen huiseigenaren de hypotheekrente kunnen aftrekken bij de inkomstenbelasting, gaat sinds 2014 jaarlijks met een half procentpunt omlaag. Voor 2017 kan maximaal tegen een tarief van 50 procent hypotheekrente worden afgetrokken. In 2041 is dit nog maar 38 procent.
Verder sleutelen aan de hypotheekrenteaftrek willen alleen de SP, GroenLinks, D66 en ChristenUnie. De SP wil de renteaftrek voor hypotheken boven de 350 duizend euro verder beperken, GroenLinks en D66 spreken in algemene in van een versnelde afbouw.
ChristenUnie pakt de hypotheekrenteaftrek aan in het kader van een algemene belastinghervorming. Er komen twee belastingtarieven van 35 procent en 49 procent, waarbij de hypotheekrente alleen tegen het laagste tarief aftrekbaar wordt.
Overdrachtsbelasting
De overdrachtsbelasting die huizenkopers moeten betalen, is een punt voor D66, ChristenUnie, 50Plus en de SGP. 50Plus en D66 pleiten voor afschaffing. ChristenUnie en SGP willen teruggave van de overdrachtsbelasting koppelen aan labels voor de energiezuinigheid van woningen.
Huur sociale woningen
Veel partijen willen sleutelen aan de huren voor sociale huurwoningen. SP en PVV pleiten voor lagere huren. De PvdA wil een zogenoemde 'huurquote' invoeren waarbij de huur sterker gekoppeld is aan het inkomen en de samenstelling van een huishouden. Onder meer VVD en CDA richten zich op scheefwonen: als het inkomen van mensen met een sociale huurwoning stijgt, moet ook de huur omhoog.
Huurwoningen middenklasse
Vooral voor starters op de woningmarkt is er een nijpend tekort aan betaalbare huurwoningen net boven de sociale huurgrens. Dus voor huren tussen pakweg 700 euro en 1.000 euro per maand. De meeste partijen pleiten ervoor extra huurwoningen te bouwen voor dit segment.
Verhuurdersheffing
Tot slot de zogenoemde verhuurdersheffing. Deze belasting is oorspronkelijk als crisismaatregel ingevoerd, om woningcorporaties met goed gevulde kassen te laten meebetalen aan het op orde brengen van de staatsfinanciën.
Veel partijen willen de verhuurdersheffing voor andere doeleinden gebruiken. Onder meer SP, GroenLinks, CDA en D66 pleiten ervoor om woningcorporaties te dwingen het geld van de verhuurdersheffing in te zetten voor investeringen in méér betaalbare huurwoningen, of bijvoorbeeld lagere huren.
DENK wil de verhuurdersheffing simpelweg afschaffen, met het argument dat de lasten ervan worden afgewenteld op huurders. De VVD pleit daarentegen voor een verhoging van de verhuurdersheffing. "Een hogere verhuurdersheffing dwingt woningcorporaties (...) terug te gaan naar hun kerntaken en op hun kosten te blijven letten."
In dit overzicht zijn geen partijen inbegrepen die nog niet zijn vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, noch afgesplitste eenpersoonsfracties. Hier vind je de standpunten van Forum voor Democratie, de Piratenpartij, Nieuwe Wegen, Artikel 1 en de Vrijzinnige Partij.