- De VVD is pro-Europees, maar vindt wel dat de EU flink hervormd moet worden.
- In het programma voor de Europese verkiezingen is er uitgebreid aandacht voor onder meer Oekraïne.
- De partij wil dat de Europese Unie militair en economisch minder afhankelijk wordt van de VS.
- Lees ook: Dit wil NSC met Europa: versterkte buitengrenzen, minder streng stikstofbeleid en geen Europese belastingen.
Waar de nieuwe partij NSC van Pieter Omtzigt voor het eerst meedoet aan de Europese verkiezingen, heeft formatiepartner VVD aanzienlijk meer ervaring: sinds de eerste Europese verkiezingen in 1979 heeft de partij altijd leden in het Europees Parlement gehad.
Momenteel zitten er vijf Europarlementariërs van de VVD in het Europees Parlement. Zij werken met andere partijen samen in de Renew Europe-fractie, waar overigens ook de D66 in zit.
De fractie wordt momenteel, en bij de aankomende verkiezingen weer, geleid door Malik Azmani. “Het netwerken en maken van allianties zijn doorslaggevend in de Europese politiek van alledag”, zei Azmani afgelopen maart in een interview met Business Insider.
Maar wat vindt de VVD concreet belangrijk voor Europa? Business Insider selecteerde 5 opvallende punten uit het programma voor de Europese Verkiezingen.
1) Slagvaardigheid op militair gebied
Waar het in de verkiezingscampagne nog weinig over Oekraïne gaat, en ook kiezers Oekraïne minder belangrijk lijken te vinden, krijgt de oorlog wel een prominente plek in het verkiezingsprogramma. “De EU moet slagvaardiger worden”, schrijft de VVD.
Zo moet de Europa militair meer inspanningen leveren, bijvoorbeeld bij de productie van munitie, om niet afhankelijk te zijn van de VS als het gaat om de bewaking van eigen veiligheid.
De Europese Raad moet daarin een andere rol krijgen, als veiligheidsraad. Ook moet er meer samenwerking komen op militair gebied. “We zijn bereid ons veto op buitenlandbesluitvorming op te geven en het Defensiefonds open te stellen voor niet-EU-lidstaten”, schrijft de VVD daarover.
2) Asiel en migratie: harde afspraken, anders opt-out
Migratie is het grote struikelblok bij de onderhandelingen voor een nieuw kabinet en ook in Europa speelt het thema een grote rol. “De EU heeft op dit moment amper grip op die grenzen of wie de EU binnenkomt”, schrijft de VVD hierover.
De partij wijst op het belang van “stevige en fatsoenlijke afspraken met landen rondom de EU”. Als voorbeelden van deze afspraken worden opvang in de regio en terugname van migranten genoemd. De VVD eist dat er vaart wordt gemaakt met afspraken over migratie, anders wil het “een opt-out op het gebied van asiel en migratie bedingen bij een herziening van het Europees Verdrag”.
3) Economie en financiën: EU moet interne markt 'revitaliseren'
De VVD vindt de Europese economische regels “soms complex en weinig effectief”. De economische positie van de EU is volgens de partij nauw verbonden met de geopolitieke soevereiniteit van het landenblok, en daarom moet de interne markt in Europa gerevitaliseerd worden.
Europa moet nadrukkelijker meedoen in de race om essentiële grondstoffen en energie, want, zoals de VVD zegt: welvaart is immers ook veiligheid en vrijheid.
Een sterkere economie gaat voor de VVD met een sterke binnenlandse economie voor alle EU-lidstaten. Hervormingen zijn daarbij van groot belang, met name als landen meer flexibiliteit en Europese financiële steun willen. “Conditionaliteit – dus financiering gekoppeld aan economische hervormingen of de rechtstaat – is daarvoor de nieuwe norm”, schrijft de partij in het programma.
Samengevat hamert de VVD op lagere staatsschulden, begrotingsdiscipline en "een prudent macro-economisch beleid”, zoals de partij dat noemt.
4) Klimaat en technologie: CO2 beprijzen
“We streven vervolgens naar een klimaatbeleid dat ons niet minder competitief maakt, maar juist de toon zet voor de rest van de wereld. Met het introduceren van de succesvolle CO2-grensheffing zetten we niet alleen de toon, maar bepalen we ook de norm voor wie met ons zaken wil doen”, schrijft de VVD over de klimaatpolitiek van de Europese Unie.
De partij benadrukt dat energiezekerheid in de EU niet mag lijden onder klimaatdoelen. De EU moet zelf grondstoffen gaan delven en verwerken, CO2-emissies moeten blijvend beprijsd worden en de bestaande CO2-grensheffing, moet volgens de partij verder worden uitgebreid.
De VVD staat ook stil bij de toekomst van kunstmatige intelligentie. De technologie wordt voornamelijk buiten de EU ontwikkeld, maar heeft een grote impact op het leven binnen de Europa. De partij pleit voor regelgeving rond de implementatie van AI. “Omdat regels nu eenmaal onmogelijk gelijke tred kunnen houden met de technologische ontwikkelingen van AI, quantum computing, cryptografie of het Internet of Things (IoT), zullen er nieuwe, technologie-neutrale regels moeten komen die de vrije en unieke Europese levenssfeer beschermen”, schrijft de partij.
5) Sterkere EU belangrijker dan uitbreiding met meer lidstaten
Als het gaat over de toekomst van de Europese Unie kijkt de VVD onder meer naar de Europese Commissie, die zijn rol “als handhaver en hoeder van afspraken en verdragen” nadrukkelijker moet oppakken.
Hervormingen zijn ook nodig met het oog op mogelijke uitbreiding van de Europese Unie, wat weer effect zal hebben op het uitgavenpatroon van de EU.
Als voorbeeld wordt Oekraïne genomen: als dat land lid wordt van de EU, zou het systeem van landbouwsubsidies dringend moeten worden aangepast.
Uitbreiding van de Europese Unie heeft overigens geen prioriteit voor de VVD: meer slagkracht en handelingsvermogen komt eerst, gevolgd door hervormingen die plaats moet vinden voordat er nieuwe leden bijkomen.
“Het opgeven van veto’s op buitenlandbeleid, de mogelijkheid om ook als niet-lidstaat militair met de EU samen te werken, en de hierboven genoemde graduele stappen, dragen bij aan de flexibele arrangementen die de hervormde Europese Unie zal moeten aanbieden”, schrijft de VVD.