Wat verandert er per 1 januari 2024 voor je portemonnee? Aan het eind van het jaar brengt Business Insider dit traditiegetrouw in kaart met een serie artikelen.

In het eerste deel stonden we stil bij de zorg. In het tweede deel keken we naar de eigen woning en huurwoningen. Het derde deel zoomde in op de energie- en water rekening en in deel 4 keken wat er gaat veranderen voor automobilisten, treinreizigers en vliegtuigpassagiers.

In dit vijfde deel komen familiezaken aan bod, van kinderopvang tot erfenissen en van schenkingen en giften aan goede doelen tot alimentatie.

Voor ouders heeft 2024 wat moois in petto. De kinderopvangtoeslag gaat extra omhoog, zodat je er niet teveel bij inschiet. Het kindgebonden budget, dat ouders financieel ondersteunt, wordt fors opgetrokken. Ook krijg je meer kinderbijslag.

Verder worden veel regelingen geïndexeerd, ofwel aangepast aan de ontwikkeling van de inflatie. Maar dat gebeurt met nogal wisselende percentages. Zo gaan de bedragen voor kinder- en partneralimentatie met 6,2 procent omhoog: forser dus dan de huidige inflatie.

De belastingvrijstellingen voor schenkingen en erfenissen worden zelfs met 9,9 procent verhoogd. Verder worden enkele belemmeringen voor periodieke giften weggenomen.

Wat brengt 2024 op het gebied van familiezaken? Bekijk het overzicht hieronder met de belangrijkste zaken om op te letten.

Kinderopvangtoeslag gaat extra omhoog

Werkende ouders die hun kind naar de kinderopvang brengen, krijgen een deel van de kosten vergoed, via de kinderopvangtoeslag. Dit bedrag wordt elk jaar aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling.

Na politieke druk is besloten om de maximum uurprijs (het door de overheid bepaalde maximale uurtarief waarover de Belastingdienst kinderopvangtoeslag uitkeert) in 2024 extra te verhogen. De tegemoetkoming moet zo beter aansluiten bij de tarieven die ouders moeten betalen voor kinderopvang.

Voor opvang op een kinderdagverblijf stijgt het maximale uurtarief van 9,12 euro naar 10,25 euro. Voor gastouderopvang komt het bedrag straks uit op 7,53 euro. Dat is nu nog 6,85 euro. Voor buitenschoolse opvang stijgt het maximale uurtarief van 7,85 euro naar 9,12 euro.

Betaal je meer dan het maximum uurtarief, dan moet je het extra bedrag uit eigen zak betalen. Je hebt per kind recht op maximaal 230 uur kinderopvangtoeslag per maand.

Voor de kinderopvangtoeslag gelden geen inkomens- of vermogensgrenzen, maar de hoogte hangt wel af van je inkomen: hoe meer je verdient, hoe minder kinderopvangtoeslag je krijgt.

De laagste inkomens krijgen 96 procent van de kosten terug. Voor de hoogste inkomens is dat 33,3 procent voor het eerste kind en 67,1 procent voor het tweede kind. Dit blijft komend jaar zo.

Ben je benieuwd waar je volgend jaar recht op hebt? Dat kun je checken in deze tabel.

Geef wijzigingen in kinderopvangtoeslag tijdig door

Een toeslag is een voorschot. Blijkt achteraf dat je van de Belastingdienst meer hebt ontvangen dan waar je recht op had, dan moet je het verschil terugbetalen. Dit kan voor nare verrassingen zorgen. Ook minder ontvangen dan waar je recht op hebt is niet prettig. Check daarom voorafgaand aan elk nieuwe kalenderjaar of de gegevens nog kloppen en pas ze waar nodig aan.

Het kindgebonden budget is een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van de overheid in de kosten van minderjarige kinderen. Het kabinet trekt daar komend jaar extra geld voor uit. Het maximumbedrag voor het eerste kind gaat omhoog met 750 euro op jaarbasis, en voor het tweede en volgende kind met 883 euro. Dit zorgt ervoor dat grotere gezinnen en ouders met oudere kinderen beter de eindjes aan elkaar kunnen knopen.

Hoeveel jij krijgt, hangt af van je inkomen, het aantal kinderen, de leeftijd van je kinderen en de vraag of je in je eentje de zorg voor de kinderen op je neemt of dit samen doet.

In de onderstaande tabel van de Belastingdienst kun je zien waar je in 2024 recht op hebt: maximaal 2.436 euro per kind. Is je kind 13 tot 15 jaar, dan krijg je een extra verhoging van 694 euro. Bij een kind van 16 of 17 jaar, komt er 924 euro bij. Alleenstaande ouders ontvangen hier nog 3.480 euro extra bovenop. Dit is de zogeheten ouderkop.

Niet iedereen komt in aanmerking voor het kindgebonden budget. Dit hangt af van je inkomen en je vermogen. Je vermogen mag op 1 januari 2024 niet hoger zijn dan 140.213 euro (of 177.301 euro als je een toeslagpartner hebt). Zit je boven deze grens, dan val je buiten de boot. De vermogensgrenzen voor 2024 zijn wel wat opgetrokken ten opzichte van dit jaar, dus meer mensen komen voor deze tegemoetkoming in aanmerking.

Er geldt ook een inkomensgrens, die afhangt van het aantal kinderen dat je hebt. Had je dit jaar pech omdat je vermogen en/of je inkomen te hoog was, maak dan voor de zekerheid een proefberekening om te checken of je dit jaar misschien alsnog recht hebt op kindgebonden budget.

Je krijgt ook meer kinderbijslag

Ook de kinderbijslag gaat omhoog. Dit zijn de bedragen die de Sociale Verzekeringsbank per kwartaal naar jou gaat overmaken:

  • Kind van 0 tot en met 5 jaar: 279,49 euro (tegen 261,70 euro nu)
  • Kind van 6 tot en met 11 jaar: 339,38 euro (tegen 317,77 nu)
  • Kind van 12 tot en met 17 jaar: 399,27 euro (tegen 373,85 nu)

Op die verhoging moet je nog wel even wachten: de nieuwe bedragen voor het eerste kwartaal van 2024 worden pas vanaf april uitgekeerd.

Belastingvoordeel voor werkende ouders van jonge kinderen gaat iets omlaag en eisen wat omhoog

Werkende ouders van kinderen tot 12 jaar genieten een belastingvoordeel: de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK). Deze belastingkorting zorgt ervoor dat de minstverdienende ouder minder belasting hoeft te betalen. Dat moet ouders stimuleren om beiden te werken.

Het maximale kortingsbedrag daalt komend jaar licht naar 2.650 euro. Ook moeten ouders iets meer verdienen om voor deze korting in aanmerking te komen: jouw inkomen moet in 2024 minimaal 6.073 euro bedragen hebben, in plaats van 5.549 euro.

Inkomensafhankelijke combinatiekorting wordt vanaf 2027 afgebouwd

Het demissionaire kabinet was van plan om in 2025 de IACK af te schaffen en bestaande ouders tot 2037 gebruik te laten maken van een overgangsregeling. Maar uiteindelijk is besloten om de belastingkorting stapsgewijs af te bouwen over een periode van negen jaar. Hier wordt in 2027 een begin mee gemaakt. In dat jaar moet kinderopvang gratis worden. Op 1 januari 2035 is de regeling verdwenen.

Het uitstel is goed nieuws voor ouders die een kind krijgen vanaf 2025. Zij waren anders veel fiscaal voordeel misgelopen.

Alimentatie gaat fors omhoog

Foto: Unsplash/Hutomo Abrianto
Foto: Unsplash/Hutomo Abrianto

Ieder jaar worden de bedragen voor kinder- en partneralimentatie aangepast aan de gemiddelde loonstijging, dus ook in 2024. Dit bedrag wordt dan geïndexeerd met 6,2 procent. Dat is hoger dan het huidige inflatieniveau, want de lonen zijn dit jaar harder opgelopen dan de inflatie.

Betaalde partneralimentatie mag je aftrekken van je belastbare inkomen. De maximale aftrek voor mensen die in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting vallen is de afgelopen jaren stapsgewijs afgebouwd. Daar komt nu een eind aan. Je mag in 2024 zelfs een iets hoger bedrag aftrekken: 36,97 procent (tegen 36,93 procent nu).

De vrijstellingen voor de schenkbelasting worden eveneens verhoogd, maar deze indexatie is een stuk hoger: 9,9 procent.

Dit betekent dat ouders komend jaar 6.630 euro belastingvrij mogen schenken aan hun kind. Dat is nu nog 6.035 euro. Voor overige schenkingen geldt een vrijstelling van 2.659 euro (tegen 2.418 euro in 2023).

Daarnaast mogen ouders aan hun kind tussen de 18 en 40 jaar eenmalig een hoger bedrag belastingvrij schenken. Dat wordt komend jaar 31.813 euro (tegen 28.947 euro nu).

Wordt het bedrag aangewend voor een dure studie (van minimaal 20.000 euro per jaar), dan kan onder voorwaarden gebruik worden gemaakt van een hogere eenmalige vrijstelling van 66.268 (tegen 60.298 euro dit jaar).

… maar laatste restje 'jubelton' wordt ten grave gedragen

In 2022 gold nog een royale vrijstelling voor de schenkbelasting van 106.671 euro voor iedereen met diepe zakken die zijn of haar kind of een andere bekende tussen 18 en 40 jaar wilde ondersteunen bij de aankoop of verbouwing van een koophuis. Die vrijstelling is dit jaar verlaagd naar 28.947 euro en na de jaarwisseling gaat de stekker er helemaal uit.

Je kunt dan nog wel gebruik maken van de eenmalige verhoogde schenkingsvrijstelling van 31.813 euro. Maar dat belastingvoordeel is alleen weggelegd voor ouders die hun kind financieel willen ondersteunen, terwijl het voor de jubelton niet uitmaakte wat de relatie was tussen de gulle gever en de ontvanger.

Ook hogere vrijstellingen erfbelasting

De vrijstellingen voor de erfbelasting gaan eveneens met 9,9 procent omhoog. Hoeveel vrijstelling je krijgt, hangt af van de relatie die jij met de overledene had.

  • Voor partners stijgt deze vrijstelling in januari naar 795.156 euro.
  • Voor kinderen en kleinkinderen wordt dat 25.187 euro.
  • Ouders hoeven in 2024 over de eerste 59.643 euro die zij van hun kind erven geen erfbelasting te betalen.
  • Voor overige erfgenamen, zoals broers en zussen, bedraagt de vrijstelling straks 2.658 euro.

Ontvang je een erfenis of een schenking, dan ben je voor het bedrag boven de vrijstelling belasting verschuldigd. Hierbij gelden er steeds twee schijven. Voor partners en kinderen bedraagt de erfbelasting 10 procent voor de eerste schijf en 20 procent voor de tweede schijf.

Voor kleinkinderen is dit respectievelijk 18 en 36 procent en voor overige ontvangers 30 en 40 procent. Deze percentages blijven in 2024 ongewijzigd.

Giften aan goede doelen: drempel en grenzen voor aftrek blijven gelijk

3FM-dj's verlaten het Glazen Huis, waar ze een week opgesloten zaten om geld in te zamelen voor de Stichting ALS Nederland voor de actie Serious Request. Foto: ANP / Robin Utrecht
3FM-dj's verlaten het Glazen Huis, waar ze een week opgesloten zaten om geld in te zamelen voor de Stichting ALS Nederland voor de actie Serious Request. Foto: ANP / Robin Utrecht

Wie geld doneert aan een goed doel, kan een deel van dit bedrag aftrekken, mits het totale bedrag aan giften hoger is dan 1 procent van het verzamelinkomen (de totale inkomsten van jou en je partner, min eventuele aftrekposten), met een minimum van 60 euro.

Elke euro boven deze grens is aftrekbaar. De bovengenoemde drempel geldt niet voor periodieke giften, waarbij je je voor vijf jaar vastlegt aan een jaarlijkse donatie. De aftrek is wel begrensd op 250.000 euro.

Donaties zijn alleen aftrekbaar als het goede doel door de Belastingdienst officieel is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) en je in ruil voor je gift geen tegenprestatie hebt ontvangen. Periodieke giften aan een vereniging zijn onder voorwaarden ook aftrekbaar.

Lees ook: Nederlanders geven minder aan goede doelen door druk op huishoudbudget vanwege de inflatie

Giften in natura van meer dan 10.000 euro? Dan moet je bewijsstukken kunnen overhandigen om ze te mogen aftrekken

Doe je giften in natura van meer dan tienduizend euro per jaar kalenderjaar, dan moet je vanaf 2024 een onafhankelijk taxatierapport of een recente factuur kunnen laten zien, om het geld te mogen aftrekken van de inkomstenbelasting. Deze regel geldt voor zowel gewone als periodieke giften in natura.

Periodieke giften: je kunt er onder uit als je werkloos of arbeidsongeschikt wordt

Zoals gezegd mag je bij een periodieke gift de donaties volledig aftrekken, tot een maximum van 250.000 euro. Je zit er dan wel vijf jaar aan vast. Dat kan een probleem zijn als je werkloos of arbeidsongeschikt raakt. Om te voorkomen dat je hierdoor in financiële problemen komt, mag je vanaf 2024 in de schenkingsovereenkomst opnemen dat je de donaties in dit soort gevallen stoppen.

Om eventueel misbruik tegen te gaan, geldt wel als voorwaarde dat je niet zelf de hand in die situatie hebt gehad.

... en dit mag ook als het goede doel failliet gaat of ANBI-status verliest

Je kunt ook in een vervelende situatie terechtkomen als de goededoelenorganisatie failliet gaat of de ANBI-status verliest. Je hebt je immers in de schenkingsovereenkomst gecommitteerd aan jaarlijkse giften, maar mag deze bedragen niet meer aftrekken.

Om donateurs hiertegen te beschermen, mag je er in 2024 voor kiezen om de periodieke gift te beëindigen als die situatie zich voordoet. Alleen als je zelf een grote invloed hebt op de organisatie, bijvoorbeeld bij een 'eigen' ANBI, is dat verboden.

Giften vanuit de bv worden niet gezien als dividenduitkering

Ondernemers mogen giften aan goede doelen die door de Belastingdienst zijn erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) en Sociaal Belang Behartigende Instellingen (SBBI), zoals een sportclub of zangkoor, deels aftrekken van hun winst. Het demissionaire kabinet wilde daar een streep door halen, maar de Tweede Kamer heeft dat plan afgeschoten.

Wel wordt een schenking aan een ANBI of SBBI volgend jaar niet meer gezien als een verkapte uitkering dividenduitkering. Je hoeft daar dus geen dividendbelasting meer over te betalen.

Giften waar een tegenprestatie tegenover staat, worden beschouwd als sponsoring of reclame. Deze mag je nog wel (blijven) aftrekken voor de vennootschapsbelasting.

Onbelaste vrijwilligersvergoeding gaat omhoog

Vrijwilligers mogen voor hun inzet een klein bedrag onbelast ontvangen. Dit bedrag wordt in 2024 aangepast voor de inflatie en komt uit op maximaal 5,50 euro per uur, tot een maximum van 210 euro per maand en 2.100 euro over heel 2024. Nu ligt de bovengrens nog op 1.900 euro per jaar. Krijg jij meer, dan moet je over dit geld belasting betalen.

Ben je jonger dan 21 jaar dan mag je maximaal 3,25 euro per uur krijgen zonder dat je daarover belasting bent verschuldigd, tot een maximum van 210 euro per maand en 2.100 euro per jaar.

Deze bedragen zijn inclusief een eventuele onkostenvergoeding.

Lees meer over veranderingen in 2024: