- De energiebelasting gaat komend jaar omhoog: gas wordt duurder, elektriciteit goedkoper.
- Een huizenbezitter is in 2024 gemiddeld 131 euro extra kwijt aan vaste energiekosten.
- Ook de waterrekening pakt duurder uit, zo blijkt uit een inventarisatie van Business Insider.
- Lees ook: Energierekening voor consumenten kan bijna verdubbelen dit decennium door energietransitie
Hoe de marktprijzen voor gas en stroom komend jaar gaan bewegen, moeten we nog afwachten. De piek van september 2022 ligt duidelijk achter ons, maar een strenge winter of geopolitieke spanningen kunnen zomaar roet in het eten gooien.
Waar we wél zekerheid over hebben zijn de belastingtarieven en de kosten voor het beheer van het elektriciteitsnet. Deze gaan in 2024 over de hele linie omhoog. Wel vindt in de energiebelasting een verdere verschuiving plaats van gas naar elektriciteit: voor het gebruik van gas, om bijvoorbeeld je huis te stoken of te douchen, ga je meer betalen, maar voor stroom ben je juist voordeliger uit.
Wat gaat er in 2024 veranderen voor je energie- en waterrekening? Lees het in deel 3 van de jaarlijkse serie van Business Insider over de belangrijkste fiscale en andere financiële veranderingen voor het nieuwe jaar.
Het eerste deel, over de belangrijkste wijzigingen in de gezondheidszorg, kun je hier teruglezen. Het tweede deel, over de veranderingen voor huizenbezitters, huurders en woningbeleggers, vind je hier.
Je energierekening in 2024
De kosten voor het gebruik van gas en elektriciteit (de zogeheten leveringskosten) maken nog niet eens de helft van je energierekening uit. De rest bestaat uit de kosten voor de netbeheerder en belastingen plus btw.
De leveringskosten hangen grotendeels af van de ontwikkeling van de prijzen van gas en elektriciteit. Daarnaast maakt het uit of je een vast contract hebt afgesloten (waarbij de prijzen langere tijd vast liggen) of een variabel contract met wisselende tarieven.
De overige kosten liggen vast voor 2024. We lopen ze met je door.
Prijsplafond voor energie verdwijnt op 1 januari
Op 1 januari 2024 valt het prijsplafond op energie weg. Je moet dan weer de reguliere markttarieven betalen voor gas en elektra, ook als deze fors stijgen.
Het plafond werd dit jaar ingesteld om huishoudens te beschermen tegen de forse stijging van de energieprijzen. Voor gas bedraagt het prijsplafond nu nog 1,45 euro tot een verbruik van 1.200 kuub. Voor elektriciteit betaal je maximaal 0,40 euro per kWh, tot een jaarverbruik van 2.900 kWh. Dit vangnet valt vanaf januari dus weg.
Kosten netbeheer gaan in 2024 met gemiddeld €84 omhoog
De netbeheerder levert de energie bij jou via leidingen, kabels en hoogspanningsmasten. Hij brengt hiervoor een vast bedrag per maand in rekening. Je kunt niet zelf de netbeheerder kiezen: in elke regio heeft één aanbieder (bijvoorbeeld Enexis, Liander of Stedin) een monopoliepositie.
Vanwege het gebrek aan concurrentie stelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) elk jaar de hoogte van de netbeheerkosten vast. In 2024 gaan huishoudens gemiddeld circa 7 euro per maand (inclusief btw) meer betalen voor het transport van gas en elektriciteit naar hun huis. Dat komt neer op een verhoging van ongeveer 84 euro over het hele jaar.
Volgens de Vereniging Eigen Huis betaalt een huishouden nu gemiddeld circa 560 euro aan netbeheerkosten. Dat wordt in 2024 ongeveer 645 euro.
Dat de kosten stijgen, komt vooral omdat netbeheerders de komende jaren flink moeten investeren in uitbreiding van het elektriciteitsnet, vanwege de energietransitie. Het huidige net is namelijk onvoldoende berekend op de enorme toename van het aantal zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s.
Tot 2030 zullen de netbeheerkosten naar verwachting met nog eens 70 procent stijgen, exclusief inflatie, zo hebben de netbeheerders eerder becijferd.
Energiebelasting op gas gaat flink omhoog, maar tarief voor stroom fors omlaag
Het kabinet wil huishoudens stimuleren om van het gas af te gaan, door bijvoorbeeld een warmtepomp aan te schaffen. Daarom gaat de energiebelasting op gas in 2024 fors omhoog, terwijl de belasting op elektriciteit omlaag gaat.
Voor gas moet je na de jaarwisseling 70,54 cent per kuub neertellen, inclusief btw. Dat is 11 cent per kuub meer dan nu. De energiebelasting op stroom daarentegen gaat met 2,1 cent omlaag naar 13,16 cent per kWh.
Bij een gemiddeld energieverbruik (3.300 kWh stroom en 1.490 m3 gas per jaar) stijgen de belastingen op de energierekening in 2024 met zo'n 65 euro ten opzichte van 2023, zo heeft de Vereniging Eigen Huis becijferd. Dat is een toename van 8 procent.
Door de verschuiving van de energiebelasting van elektriciteit naar gas, moet de gemiddelde huiseigenaar volgend jaar circa 19 procent (139 euro) meer belasting betalen over zijn gasverbruik, terwijl de belasting op het stroomverbruik met 14 procent (57 euro) daalt.
Hogere korting op energiebelasting
Omdat de overheid een deel van je energieverbruik beschouwt als een basisbehoefte, krijg je een korting op de energiebelasting.
Deze zogeheten vermindering energiebelasting stijgt komend jaar van 596,86 euro naar 631,39 euro per aansluiting (inclusief btw). Je krijgt dus een extra belastingkorting van 34,53 euro ten opzichte van nu.
Btw op de energierekening blijft 21 procent
De btw op de energierekening blijft in 2024 even hoog als dit jaar: 21 procent.
Dit ga je gemiddeld extra betalen in 2024
Wat betekent dit alles nu voor je energierekening in 2024? Als we alle plussen en minnen tegen elkaar afzetten, is een gemiddelde huizenbezitter volgend jaar zo'n 11 euro per maand extra kwijt, los van de energietarieven. Dat komt neer op een lastenverzwaring van 131 euro over het hele jaar, uitgaande van een gemiddeld verbruik van 3.300 kWh stroom op jaarbasis en 1.490 kuub gas.
Aankoop hybride warmtepomp wordt twee jaar sneller terugverdiend
Zoals gezegd wil de overheid consumenten stimuleren om minder gas te gebruiken en bijvoorbeeld een warmtepomp aan te schaffen. Door de verschuiving van de energiebelasting van gas naar elektra, wordt dat volgend jaar financieel steeds aantrekkelijker.
Vergelijkingssite Slimster.nl becijferde onlangs dat aankoop van een warmtepomp in 2024 gemiddeld twee jaar eerder kan worden terugverdiend dan nu. Dit is de terugverdientijd van verschillende pompen:
- Hybride warmtepomp (zonder aanschaf nieuwe ketel): 7,6 jaar (nu nog 9,7 jaar)
- Lucht-water warmtepomp: 7,6 jaar (tegen 9,6 jaar nu)
- Lucht-lucht warmtepomp (omgekeerde airco): 5,1 jaar (tegen 7,2 jaar nu)
Deze berekeningen zijn inclusief subsidie. Laten we die buiten beschouwing, dan zien we dat de terugverdientijd van lucht-waterpompen in 2024 met 2,9 procent daalt en die van hybride warmtepompen met 3,3 jaar. Voor een lucht-luchtwarmtepomp is geen subsidie beschikbaar.
Vanaf 2026 ben je verplicht om een hybride warmtepomp aan te schaffen als je cv-ketel aan vervanging toe is. Voorwaarde is wel dat je deze binnen zeven jaar terugverdient. Dat is komend jaar dus nog niet het geval.
... maar alleen nog maar subsidie voor de meest zuinige warmtepomp
Overweeg je om een warmtepomp te kopen, let dan goed op. Je krijgt in 2024 geen subsidie meer op de aanschaf van een warmtepomp met energielabel A+ of lager, zo blijkt uit de nieuwe voorwaarden voor de zogenoemde Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE).
Alleen bij een hoger label krijg je nog een deel van het aankoopbedrag vergoed. Veruit de meeste warmtepompen voldoen daaraan, dus niet veel mensen zullen hierdoor worden geraakt.
Koop je een warmtepompen met energielabel A+++ of hoger, dan krijg je een aanvullende subsidiebonus van 225 euro.
Als je nog voor de jaarwisseling een warmtepomp met een lager label aanschaft, maar deze pas in 2024 laat plaatsen, maak je tóch aanspraak op de subsidie.
De overheid reserveert in 2024 ook extra subsidie voor de aanschaf van duurzame isolatiematerialen (zoals hout en vezelhennep), maar de subsidie op grotere zonneboilers gaat omlaag.
Stadsverwarming: tarieven blijven gelijk, maar vaste kosten stijgen met 12,5%
Ben je aangesloten op het warmtenet (ook wel stads- of blokverwarming genoemd), dan kun je niet kiezen met welke aanbieder je in zee gaat, zoals huishoudens die zijn aangesloten op het gasnet wél kunnen. Omdat concurrentie ontbreekt, stelt de ACM elk jaar de maximale tarieven vast.
Komend jaar betaal je maximaal 46,69 euro per gigajoule (GJ, het equivalent van 31,6 kuub gas), inclusief btw. Dat is iets onder het huidige prijsplafond van 47,38 euro per GJ. Het tarief is gekoppeld aan de gasprijs voor huishoudens met een gasgestookte verwarmingsketel.
Wel gaan de vaste kosten voor de aansluiting met 12,5 procent omhoog naar bijna 619 euro per jaar.
Leveranciers van stadswarmte mogen met hun tarieven niet uitkomen boven de grens die de ACM heeft vastgelegd, maar kunnen er wel onder zitten.
Noodfonds Energie voor lagere inkomens blijft bestaan
Het Tijdelijk Noodfonds Energie wordt verlengd om huishoudens met een lager inkomen en een hoge energierekening te helpen.
De lat om in aanmerking te komen ligt komend jaar lager dan nu. Om steun te kunnen aanvragen moet je in 2024 voldoen aan deze criteria:
- Bij inkomen tot 130 procent van het sociaal minimum: als je minimaal 8 procent van je inkomen kwijt bent aan energielasten. Dat is nu nog 10 procent.
- Bij inkomen tot 200 procent van het sociaal minimum: als je 10 procent van je inkomen kwijt bent aan energielasten. Dat is nu nog 13 procent.
Waterschapsbelasting stijgt met circa 12 procent
Huiseigenaren gaan in 2024 gemiddeld bijna 50 euro meer waterschapsbelasting betalen dan dit jaar, verwacht de Unie van Waterschappen. Dat komt neer op een verhoging van ongeveer 12 procent. Eenpersoonshuishoudens in een huurwoning moeten gemiddeld zo'n 20 euro extra neertellen.
Een gezin met een eigen huis met een WOZ-waarde van 325.000 euro betaalde dit jaar circa 392 euro. Dat wordt in 2024 opgehoogd naar 441 euro, zo rekent de organisatie voor. Voor een woning van 400.000 euro stijgt het bedrag van gemiddeld 413 euro naar 465 euro. Een alleenstaande huurder ziet de rekening oplopen van ongeveer 168 euro naar 188 euro.
Hoeveel je moet betalen verschilt per waterschap. Rond 1 maart 2024 versturen de meeste waterschappen hun belastingaanslagen.