De opwarming van de aarde stevent af op een ‘point of no return’. We hebben een deadline om te voorkomen dat de temperatuur met gemiddeld meer dan 2 graden stijgt: het jaar 2035.
Dat constateren natuurkundigen van de universiteiten van Utrecht en Oxford. Het is het doel van het klimaatakkoord van Parijs om een gemiddelde temperatuurstijging van 2 graden te voorkomen. Gebeurt dat wel, dan zijn de gevolgen rampzalig.
Dat tegenhouden van de opwarming moet wel een beetje snel gebeuren, anders is die niet meer te stoppen. De deadline is 2035. Dat betekent dat het aandeel aan duurzame energiebronnen met minstens 2 procent per jaar moet groeien wereldwijd, schrijven de onderzoekers in Earth System Dynamics.
De berekening gaat als volgt: om te voorkomen dat de aarde meer dan 2 graden opwarmt, mag er een bepaalde maximale hoeveelheid CO2 in de lucht zitten. Broeikasgas CO2 zorgt ervoor dat meer warmte van zonlicht in de atmosfeer behouden blijft. Op dit moment neemt de CO2-uitstoot nog steeds toe omdat de groei van duurzame energiebronnen langzaam verloopt.
Als de regeringen van de wereld niet vóór 2035 beslissen om minstens 2 procent per jaar van de energieconsumptie over te hevelen van fossiele brandstoffen naar duurzame, dan kan het zijn dat de aarde al met meer dan 2 graden zal opwarmen tegen het jaar 2100.
"We tonen dat er strikte deadlines bestaan voor klimaatactie", schrijft professor Henk Dijkstra van de Universiteit Utrecht in een begeleidend artikel. "We concluderen dat er erg weinig tijd over is voordat de klimaatdoelen van Parijs onbereikbaar worden."
Doordat we vooral fossiele brandstoffen verbranden, pompen we broeikasgassen in de atmosfeer. Deze gassen, waaronder CO2, houden warmte van zonlicht langer vast. De temperatuur is daarom al met 1 graad gestegen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk.
De wetenschappers schrijven dat het tegenwoordig geen kwestie meer is van 'hoezeer of hoe snel het klimaat zal veranderen als gevolg van menselijk handelen' maar eerder of deze veranderingen 'soepel of ontstuimig' zullen verlopen.
We moeten dus zo snel mogelijk aan schadebeperking gaan doen.
2 procent per jaar van onze energiebehoefte overhevelen naar duurzame energiebronnen zoals zon, wind- en waterkracht klinkt wellicht weinig ambitieus. Maar tussen de late jaren negentig en 2017 klom het aandeel duurzame bronnen in totaal van o naar 3,6 procent.
Predicting the point of no return
De auteurs zetten een paar kanttekeningen bij hun voorspellingen.
Als de wereldwijde energievraag harder gaat toenemen, zullen we de omschakeling naar duurzame bronnen sneller in moeten zetten.
Anderzijds lukt het wellicht om het aandeel groene energie met 5 procent per jaar op te krikken. Dan winnen we tien jaar voordat we op het point of no return aankomen. Uitstoot terugdraaien door toekomstige technolgie die CO2 op zou zuigen kan de deadline eveneens ietsje op doen schuiven.
Ongeacht deze alternatieven tikt de klok door en bestaat er geen scenario waarin we door kunnen gaan zoals we nu doen. Sterker nog: het moment om te voorkomen dat de aarde met slechts 1,5 graden opwarmt, is al verstreken.
