Waarom zou je een kantoor aankleden met een poster van de groothandel als je ook indruk kunt maken met een uniek, modern portret van je eigen bedrijf? Een Haagse ontwerper maakt abstracte kunst op basis van data die aanwezig is binnen de onderneming.

En dat is heus niet alleen maar leuk voor bedrijven die al veel doen met big data. Verkoopgegevens, marktinformatie en zelfs de pixels in de foto’s van medewerkers kunnen leiden tot interessante abstracte datakunst.

Designer Jan Willem Tulp (39) maakt normaal visualisaties voor in jaarverslagen, magazines en op websites, maar nu biedt hij iets nieuws aan: digitale dataportretten voor aan de muur. ‘Office Data Art’ noemt hij zijn werken. “Bedrijven hebben vaak standaardkunst aan de muur. Het leek mij leuk om het iets persoonlijker te maken. Ik wil echt een portret van het bedrijf laten zien.”

Het is niet de bedoeling om saaie, herkenbare infografieken te maken, legt Tulp uit. “Het hoeft niet informatief te zijn, niet expliciet in ieder geval. Het idee is om abstracte kunstwerken te maken, maar wel met echte data. Dus niet een staafdiagram waarop je de omzet kunt zien, maar een mooie esthetische vorm.”

Telefoonnummers en transportroutes

Het kan daarbij gaan om statistieken over de verkoop, maar ook om data die dieper verstopt zit. Ook bedrijven die niet met hele grote datasets werken, hebben allemaal vormen van data in huis die niet direct zichtbaar zijn.

“Alle pixels van de foto's van medewerkers zijn bijvoorbeeld ook al een dataset", vertelt Tulp. "Als je heel internationaal handelt, dan ligt het voor de hand iets te doen met transportroutes of zo. Zoiets simpels als de historie van telefoongesprekken in het bedrijf, al is het maar hoelang en naar welke nummers. Dan heb je al een flinke dataset. Dat kun je allemaal gebruiken om visualisaties te maken.”

Het idee voor de kantoorvisualisaties ontstond door een opdracht voor marktonderzoeksbureau Nielsen. “Ze benaderden mij toen ze bezig waren met het ontwerpen van hun nieuwe corporate identity. Ze wilden hun rapporten mooier maken door daar illustraties in op te nemen, mooie vormen gebaseerd op de data uit het rapport", zegt Tulp. "Aan het eindresultaat kun je totaal niet zien waar het over gaat, maar ik kan precies uitleggen wat je ziet. Seizoensgevoeligheid van producten bijvoorbeeld, of een prijs die omhoog gaat – het stelt echt iets voor, maar je ziet het niet meteen.”

Unieke kantoorkunst

Waarom zouden bedrijven datavisualisaties in hun kantoor willen? “Ik denk dat je de behoefte moet hebben om iets aan de muur te hebben hangen binnen je bedrijf. Het is niet cruciaal voor je bedrijfsproces, maar het maakt de zaak sfeervoller."

Kantoorkunst kun je volgens Tulp overal bestellen. "Het verschil is dat dit uniek is, op basis van jouw eigen bedrijf. Niemand anders heeft hangen wat jij hebt. Er wordt wel meer datakunst gemaakt, maar wat ik maak, is specifiek op basis van de eigen data van een organisatie. Dat is het gat waar ik in wil springen.”

Naam gemaakt

Jan Willem Tulp is vijf jaar geleden begonnen als data-designer. Hij heeft een achtergrond als software-ontwikkelaar, niet als ontwerper. Maar in die paar jaar heeft hij al echt naam gemaakt met zijn indrukwekkende datavisualisaties, in binnen- en buitenland. Zo sierde een visualisatie van zijn hand van alle 3,04 biljoen bomen op aarde de cover van vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift Nature.

Organisaties als Philips, Schiphol, Marktplaats en Unicef gebruiken zijn datavisualisaties om inzicht te krijgen in hun eigen data, of om informatie te delen met het publiek. Hij is bescheiden, maar geeft toe dat zijn werk opvalt. “Het is echt een voordeel dat veel projecten een soort visitekaartje zijn voor je volgende project. Het is visueel, mensen zien het.”

Prijs: enkele duizenden euro's

Wat ben je kwijt als je een echte, originele Tulp aan de muur wilt? Dat ligt natuurlijk aan hoeveel werk de kantoorvisualisatie kost, maar ook aan aspecten als het gekozen materiaal, het formaat en de verzendkosten. De prijzen beginnen vanaf enkele duizenden euro's.

En dan moet er natuurlijk nog data geleverd worden. Een geschikte dataset identificeren is iets dat in samenspraak gaat met het bedrijf. "Het moet wel een enigszins rijke dataset zijn. Een hele kleine dataset met maar twee dimensies kun je nog steeds visualiseren, maar dan heb je minder kans dat het interessant beeld oplevert", aldus Tulp. "En je moet natuurlijk ook informatie uitkiezen die representatief is voor jouw bedrijf. Het gaat tenslotte om een soort digitaal dataportret.”