Het was een zeldzaam voorbeeld van een dubbel diplomatiek incident.
De burgemeester van Taipei, Ko Wen-je, kreeg in 2015 in eigen land een storm van kritiek over zich heen wegens zijn botte reactie op een relatiegeschenk, dat hij van een bezoekende Britse minister had gekregen.
“Dit brengt vast wel wat op bij de schroothandelaar, ik heb hier toch niets aan”, zei Ko tegen een verslaggever over zijn cadeautje.
Wat de Britse minister Susan Kramer niet kon weten: haar geschenk was hoogst ongepast. Ze had namelijk een horloge voor Ko meegebracht, wat een taboe is in China.
Het Chinees voor “een klok sturen” klinkt namelijk als “naar een begrafenis van een bejaarde gaan”.
Lokale media vermaanden Ko om een beetje op zijn woorden te passen. Hij belegde een persconferentie om zijn excuses aan de Britse aan te bieden. Maar die voelde zich niet beledigd door Ko's "humor", liet Kramer weten. "Ik begreep natuurlijk de culturele omstandigheden niet, we leren iedere dag iets nieuws", aldus de minister.
Geen paraplus en groene hoedjes
Geen horloges dus, goed om te weten. Maar met welke cadeaus kun je verder beter niet aan komen zetten op een Chinese receptie? Een lijstje:
Peren. Het woord "peer" lijkt in het Chinees op het woord voor "scheiding". Een mandje peren geeft dus de indruk dat je hoopt dat iemand van zijn familie gescheiden wordt.
Paraplu. Heb je nog een mooie paraplu met het bedrijfslogo in de opslag? Kies voor een ander relatiegeschenk als je naar China gaat. Het woord paraplu (sǎn) roept associaties op met "verliezen, uiteenvallen". Niet geschikt voor als je een zakenrelatie wil opbouwen.
Zakdoeken. Worden in China vaak uitgedeeld aan het einde van een begrafenis, om de overledene symbolisch mee uit te wuiven. Beetje morbide als cadeau dus.
Iets scherps. Zoals een mooi keukenmes, een handig nagelschaartje of iets dergelijks. Chinezen moeten dan denken aan het verbreken van een relatie. "Een snee en het ligt in tweeën" is het Chinese spreekwoord voor "korte metten maken”.
Chrysanten. Begrafenisbloemen.
Groen hoedje. "Een groene hoed dragen" is een Chinese uitdrukking voor "bedrogen worden door je vrouw". Vermijd het dus als relatiegeschenk, en geen groene caps voor de bemensing van je stand op die Chinese bedrijvenbeurs.
Spiegel. Trekt geesten aan en breekt makkelijk, dus brengt ongeluk.
Paar schoenen. Het karakter voor "schoen" (xié) wordt hetzelfde uitgesproken als het karakter voor "slecht, ketters". Bovendien doet het denken aan het Chinese spreekwoord "kleine schoenen dragen", oftewel "problemen veroorzaken voor anderen." Ten slotte kan het de indruk geven dat je wil dat de ontvanger 'een eind weg loopt', oftewel het bedrijf verlaat.
Alles in een zwarte of witte verpakking. Begrafeniskleuren. Een witte iPod kan nog net.
Dit zijn wel knallers:
Wijn. Erg populair bij Chinezen de laatste jaren. Bovendien kun je proosten op de gezondheid van de ontvanger.
Sigaretten. Chinezen paffen er nog onbekommerd op los, en sigaretten van goede kwaliteit zijn niet altijd even makkelijk te krijgen.
Gezondheidsproducten. Vooral geschikt om bij ouderen in een goed blaadje te komen.
Abrikozen. Traditioneel een teken van een lang leven. Speciaal geschikt als verjaardagscadeau van oudere Chinezen, een oude traditie.
Hollandse souvenirs. Chinezen zijn verzot op lokale producten.
Rode envelop (met inhoud). Rood is de Chinese gelukskleur. Pas wel op: het geven van geld is met veel conventies omgeven en kan worden opgevat als omkoping, vraag dus advies van een local.
Thee. Wordt veel gedronken, dus altijd welkom. Ga voor een dure soort. Jasmijnthee is te gewoontjes.
Alles in zessen of achten. Het getal zes staat voor geluk en acht staat voor voorspoed.
Chinese dadels, pinda's, lotuszaden en 'longans'. Dat laatste is een lychee-achtige vrucht. Als combinatie het traditionele geschenk voor pasgehuwden. De Chinese namen van de vruchten klinken als "krijgt snel een kind."