Het is een uitdijend modeverschijnsel: beroeps BN’ers, sporters, politici, muzikanten en andere buitenlui die zich verkiesbaar stellen voor de gemeenteraadsverkiezing van 21 maart.
De kans dat ze ook daadwerkelijk plaatsnemen in de gemeenteraad wanneer ze gekozen worden? Nihil.
Vaak worden ze gekozen dankzij hun bekendheid en hoopt de partij in kwestie extra stemmen te trekken met een bekende naam. Maar of dat zo’n goed idee is, daar zijn de meningen over verdeeld.
Volgens sommigen is het kiezersbedrog. Dat zegt ook Joop van Holsteyn, hoogleraar gedrag en kiezersonderzoek aan de Universiteit Leiden. Hij ergert zich al jaren aan het verschijnsel lijstduwer.
Als lichtend voorbeeld noemt hij tegenover ANP Job Cohen. De oud-minister was in 2015 lijstduwer voor de PvdA bij de waterschapsverkiezingen en stond op een onverkiesbare twintigste plaats. Met ruim 6000 voorkeurstemmen werd hij verkozen in het waterschap Amstel, Gooi en Vecht, maar liet weten zijn zetel niet in te nemen. Een paar jaar later leverde hij als burgemeester kritiek op Frits Bolkestein en Marijke Vos die hetzelfde deden: “Als je bent gekozen, ben je gekozen”.
"Laat je dan niet op een kandidatenlijst zetten als je geen kandidaat wilt zijn. Het heet niet voor niets kandidatenlijst", zegt Van Holsteyn dan ook tegen ANP.
In een opiniestuk schreef hij: "Volksvertegenwoordiger is een voornaam ambt, waarmee niet lichtzinnig mag worden omgesprongen. Lijstduwers doen dat helaas wel. Zij zeggen op te gaan voor dat ambt, maar ze jokken."
Zijn kritiek vindt tot nu toe weinig gehoor. Hieronder een lijst met de bekendste namen die Business Insider tegenkwam op de kieslijsten.
Acteur George van Houts - Lijstduwer piratenpartij Amsterdam
George van Houts, activist, acteur en Slimste Mens, wordt lijstduwer van de Piratenpartij Amsterdam.
De afgelopen jaren maakte hij maatschappijkritische toneelstukken met de theatergroep De Verleiders. “Theater en politiek zijn twee hele verschillende dingen voor mij. Ik heb jaren gewacht met deze stap, maar nu wordt het toch echt hoog tijd om zelf verantwoordelijkheid te nemen.”
Het zijn niet de enige lijstduwers van de partij. Ook anti-corruptiestrijder Doris Voss, auteur en filosoof Clara Stokhof en publicist en uitgever Teun Gautier staan als lijstduwer onderaan de kieslijst van de Piratenpartij Amsterdam.
The Voice-deelnemer Kira Dekker - Lijstduwer SP in Oldambt
Na drie rondes lag ze uit The Voice of Holland, coach Sanne nam haar niet mee naar de liveshows. Het jury-oordeel van Anouk was niet mals: "Er zijn mensen uit de vorige aflevering vertrokken, die zingen tien keer beter dan jij." Toch waren de drie optredens genoeg om een BN’er te worden in de regio, en dus lijstduwer.
De 23-jarige zangeres is actief in de partij, toch laat ze aan Binnenlandsbestuur.nl weten: “Als ik meer van de inhoud weet, is een raadslidmaatschap misschien iets voor de toekomst. Met halve kennis een gemeenteraad instappen, vind ik niet verstandig.”
'Ras-Hagenees' Henk Bres - Lijstduwer PVV in Den Haag
PVV-voorman Geert Wilders kondigde het eigenhandig aan via Twitter: Henk Bres wordt lijstduwer voor de partij in Den Haag. "Hagenees en PVV-er in hart en nieren", aldus Wilders.
Bres bedankte de politicus op zijn beurt met een groen en een geel hartje, de stadskleuren. Hij werd bekend dankzij zijn tv-optredens in onder meer Het Lagerhuis, Waku Waku en Big Brother Vips. Op dit moment werkt hij onder andere bij de lokale radiozender.
Hij is overigens niet de enige bekende naam op het Haagse affiche...
Darter Raymond van Barneveld - Lijstduwer Groep De Mos in Den Haag
De lokale partij van ex-PVV-Kamerlid Richard de Mos heeft Raymond van Barneveld weten te charteren. Hij staat op 'dubbel 18' op de kieslijst, ofwel: nummer 36. Een symbolisch cijfer, omdat 'dubbel 18' de favoriete worp van Barnie is om uit te gooien.
Van Barneveld kwam bij de partij via zijn vriend en ondernemer Jelle Meinesz, hij staat op plek 6 van de kieslijst van Groep De Mos. De partij laat weten dat het niet de bedoeling is dat Van Barneveld de gemeenteraad in gaat.
Oud-voetballer Lex Schoenmaker - Lijstduwer CDA in Den Haag
Het kan niet op wat betreft de bekende namen op de kieslijsten van Den Haag. Ook oud-voetballer Lex Schoenmaker werd opgetrommeld, ditmaal voor het CDA. Schoenmaker is nooit echt politiek actief geweest, wel groeide hij op in een katholiek arbeidersgezin.
Hij werd gevraagd door lijsttrekker Karsten Kleinen Schoenmaker zei direct ja, zo laat hij aan Binnenlandsbestuur.nl weten: "Ook al lijkt het of elke bekende Nederlander tegenwoordig de politiek in wil. Maar dat is ieders goed recht.
Ook ADO-voetballer Tom Beugelsdijk stelde zich verkiesbaar, maar trok zich uiteindelijk onder druk van zijn club terug.
Heel Holland Bakt-winnares Annemarie Pronk - Lijstduwer ChristenUnie/SGP in Den Haag
Foto: ANP
Ook op de Haagse kieslijst te vinden: Annemarie Pronk, die je misschien nog kent als winnaar van Heel Holland Bakt in 2016. Vandaag de dag geeft ze bakworkshops en -demonstraties in haar eigen workshopruimte in Scheveningen en op locatie, én staat ze op de kieslijst van ChristenUnie/SGP.
Ze staat op plaats 50, dus een zetel in de gemeenteraad gaat 'm niet worden.
Olympisch snowboarder Dimi de Jong - Lijstduwer CDA in Den Haag
We gaan nog even door met lijstduwers in Den Haag... Dit keer Olympisch snowboarder Dimi de Jong. In 2014 kon je hem nog in actie zien in Sotchi, maar hij haalde destijds de finale niet. Vervolgens ging hij voor de Winterspelen van Pyeongchang, maar door een ernstige knieblessure spatte die droom uiteen.
CDA-lijsttrekker Karsten Klein zag ook hier een kans en vroeg hem voor een plek op de lijst, met onder andere sport in zijn portefeuille. Uiteindelijk staat hij op een lage, 32ste plek.
Presentator en radio-dj Eric Corton - Lijstduwer GroenLinks Amsterdam
Eric Corton is hekkensluiter op de kieslijst van GroenLinks in Amsterdam. Eerder al mocht hij aantreden als spreekstalmeester tijdens de meetup van GroenLinks-leider Jesse Klaver in de Amsterdamse concertzaal Afas Live.
Hij is overigens niet de enige lijstduwer op de lijst: ook kamerleden Bram van Ojik en Liesbeth van Tongeren doen mee.
Doe Maar-oprichter Ernst Jansz - Lijstduwer voor Progressief Akkoord/GroenLinks in Deurne
De zanger slash pianist uit het Brabantse Neerkant staat op de 41ste en laatste plaats van Progressief Akkoord/GroenLinks in Deurne.
Bavaria-topman Peer Swinkels - Lijstduwer CDA in Breda
Foto: ANP
De topman van Bavaria Peer Swinkels duwt de lijst van het CDA in Breda. De bierbaas van het familiebedrijf is vooral fan van het idee van 'rentmeesterdschap', zo schrijft BN de Stem.
"We lenen ons land en ook onze mooie stad van onze kinderen en kleinkinderen’’, stelt Swinkels in de krant. "Bij rentmeesterschap hoort onder andere maatschappelijk ondernemen en samenwerking. Ook in Breda moet dit type ondernemerschap de ruimte krijgen en daar draag ik graag mijn steentje aan bij.’’
Hockeyer Bob de Voogd - Lijstduwer voor Plan! in Helmond
De 29-jarige hockeyinternational Bob de Voogd wordt in zijn woonplaats Helmond lijstduwer van Plan!. Het idee komt niet helemaal uit de lucht vallen: zijn moeder is Ank de Voogd is één van de zeven kandidaatsleden op de lijst naast lijsttrekker Sacha van Lierop.
Op dit moment heeft Plan! één zetel, zo schrijft Eindhovens Dagblad. Naast speler van het Nederlands elftal en Oranje Rood uit Eindhoven, heeft De Voogd zijn eigen bedrijfje en volgt hij een opleiding bij sportmarketingbureau Triple Double.
Vicepremier Hugo de Jonge - Lijstduwer voor CDA in Rotterdam
Misschien wel de opvallendste naam onder de lijstduwers is die van Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid en vicepremier. Hij duwt het CDA in Rotterdam. Naar eigen zeggen houdt hij van Rotterdam en het CDA, dus waarom niet?
Toch is hij niet van plan om in de raad plaats te nemen, als hij wordt gekozen. Het verwijt van kiezersbedrog vindt hij flauwekul, zo zegt hij in het VerkiezingsVlog van NOS weten: "Je kunt de intelligentie van de Rotterdamse kiezer best wat hoger inschatten."
Talloze andere politici
Het aantal landelijke politici dat zich ook verkiesbaar stelt in de gemeenteraad is niet op één hand te tellen. Over wie hebben we het? Onder andere Pieter Omtzigt in Enschede, Sharon Dijksma - ook in Enschede, Melanie Schultz van Haegen in Leiden, Klaas Dijkhoff in Breda, Hans Spekman in Utrecht, Geert Dales in Amsterdam en Vera Tax in Venlo.
En zo kunnen we nog wel even doorgaan...
LEES OOK: Premier Rutte is blij met trouwe vazal Stef Blok als minister van Buitenlandse Zaken