Het demissionaire kabinet wil dat er elk jaar 100.000 huizen worden gebouwd, maar dat doel raakt steeds verder uit beeld, stelt het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). Als niet snel nieuwe maatregelen worden genomen, loopt het huizentekort verder op, zo waarschuwen de onderzoekers.

De afgelopen jaren heeft de overheid zwaar ingezet op subsidies, maar die zijn volgens het EIB maar beperkt effectief. In 2021 werden nog 80.000 vergunningen voor nieuwe huizen afgegeven en dat zakt dit jaar waarschijnlijk naar 60.000, zo verwacht het kennisinstituut.

Op deze voet verder gaan zou betekenen dat de nieuwbouw op de korte termijn extra terugvalt. En bezien over een iets langere periode zou het zo ook nooit lukken om op meer dan 75.000 nieuwe woningen per jaar uit te komen.

Lees ook: 14 grafieken over belangrijkste trends op de huizenmarkt – minder keuze en vaker bieden boven de vraagprijs

Het EIB pleit voor een pakket aan structurele maatregelen. Een van de meest kansrijke is het aanwijzen van kleinschalige woonlocaties in het groen. Volgens de onderzoekers wordt er de laatste tijd namelijk veel te veel ingezet op woningbouwprojecten in de binnenstad en dat is helemaal niet handig en erg duur.

Ook stelt het EIB voor om de inkomensnormen voor starters tot en met 35 jaar bij de hypotheekverstrekking te verruimen. Het lukt veel starters nu niet om voldoende financiering te krijgen voor een huis, terwijl de kans groot is dat ze op latere leeftijd meer gaan verdienen.

Door daar bij de aanvraag van een hypotheek rekening mee te houden, kunnen starters meer geld lenen. Hierdoor neemt de vraag naar huizen toe en wordt het voor projectontwikkelaars interessanter om meer woningen te bouwen, zo redeneert het EIB.

Kennisinstituut bouw stelt voor om meer duurdere huurwoningen te bouwen

De derde maatregel die het EIB voorstelt is sleutelen aan de verdeling van woningen over verschillende segmenten. Nu geldt als uitgangspunt dat ongeveer twee derde van de nieuwe woningen tot het goedkope segment moet behoren en een derde in de vrije sector, waarbij de huurprijzen niet worden gereguleerd.

Het EIB zou dat graag willen omdraaien. Dat maakt het voor marktpartijen rendabeler om huizen te bouwen en zorgt ook voor meer doorstroming. De onderzoekers erkennen dat deze maatregel wel politiek gevoelig ligt.

Verder stelt het EIB nog een tijdelijk pakket van financiële maatregelen voor om de dip in de nieuwbouw op de korte termijn terug te dringen. Dan gaat het bijvoorbeeld om een opkoopfonds waarmee de overheid rechtstreeks in projecten zou kunnen investeren waarvoor in de voorverkoop nog niet voldoende kopers zijn gevonden.

Een andere optie is een tijdelijke verlaging van het btw-tarief op nieuwbouwwoningen van 21 procent naar 9 procent, voor de duur van drie jaar. Dit maakt nieuwbouwhuizen goedkoper en stimuleert projectontwikkelaars om versneld te bouwen.

LEES OOK: Duizenden euro’s verschil in bouwleges voor nieuwbouwwoning: dit zijn de 10 duurste gemeenten