Deurwaarders Belastingdienst komen langs bij ondernemers

Een deurwaarder op de stoep is meestal geen goed nieuws. Maar tegenwoordig hoeft er nog geen sprake te zijn van een dwangbevel of beslaglegging als een deurwaarder van de Belastingdienst aanklopt. De fiscus stuurt deurwaarders al op pad vóórdat het zover komt, met het doel om grotere financiële problemen te voorkomen bij, in dit geval, ondernemers.

Business Insider spreekt met belastingdeurwaarder Désirée* en met Jack Schilder, coördinator coronasteunmaatregelen van de Belastingdienst, over deze nieuwe, bredere rol van belastingdeurwaarders, die ook wordt genoemd in de invorderingsstrategie van de Belastingdienst.

Op dit moment krijgen ondernemers op grote schaal bezoek van belastingdeurwaarders die ‘dienstverlenend’ optreden. Dit heeft te maken met het bijzonder uitstel van betaling, dat ondernemers konden aanvragen om het hoofd boven water te houden tijdens en na de coronapandemie. Het bijzonder uitstel geldt voor verschillende belastingen, waaronder de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en omzetbelasting.

Ondernemers konden uitstel krijgen voor belastingschulden met een uiterste betaaldatum tot 1 april 2022. Voor alle aanslagen na die datum gelden de reguliere betalingstermijnen, terwijl de aflossingsperiode voor de ‘coronaschulden’ inmiddels is aangebroken. Ondernemers moeten deze in 60 gelijke termijnen aflossen tussen 1 oktober 2022 en 1 oktober 2027.

De regeling wordt ingetrokken als niet aan de voorwaarden wordt voldaan, omdat termijnen bijvoorbeeld niet betaald zijn. Vanaf 13 juni start de Belastingdienst met het intrekken van de regeling.

Dit is ook de directe aanleiding om belastingdeurwaarders op pad te sturen in de nieuwe rol, vertelt Schilder. “In de betalingsregeling voor corona-uitstel zijn bij veel ondernemers achterstanden ontstaan. We krijgen ze moeilijk in beweging, brieven en belacties in een eerder stadium hadden weinig effect. Vandaar dat is gezegd: ‘zoek ze eens op’. We kunnen wel speculeren over wat er aan de hand is, maar beter is om het van hen te horen.”

€16,5 miljard aan coronabelastingschuld staat open

In de Voorjaarsnota 2022 raamde het kabinet de omvang van uiteindelijk niet-inbare coronaschulden van ondernemers op ruim 6 miljard euro. Om dat bedrag in ieder geval niet omhoog te laten schieten, werden alle zeilen bijgezet om te zorgen dat ondernemers hun achterstand inlopen. Hoewel de situatie rond de coronabelastingschuld onzeker blijft, geven nieuwe gegevens aanleiding om het verwachte bedrag aan uiteindelijk niet-inbare coronaschuld te verlagen naar 2,5 miljard euro.

Volgens de meest recente gegevens waren er op 24 april dit jaar zo’n 237.000 ondernemers hun coronabelastingschuld van gezamenlijk 16,5 miljard euro aan het aflossen. Ongeveer 97.000 ondernemers liepen achter met hun aflossingen van hun gezamenlijke schuld van 5 miljard euro.

Ongeveer 60.000 ondernemers hebben nog geen enkele aflossing gedaan, hun openstaande schuld bedraagt zo’n 2,3 miljard euro. Van deze groep hebben bijna 33.000 ondernemers een schuld van onder de 10.000 euro, terwijl de schuld van 25.000 ondernemers minder is dan 5.000 euro.

Volgens coördinator coronasteun Schilder van de Belastingdienst is het essentieel dat ondernemers de verplichtingen van de betalingsregeling nakomen, want als ze niet meer aan de voorwaarden voldoen, wordt deze ingetrokken met alle gevolgen van dien. “Dan kunnen aanmaningen, een dwangbevel volgen, of erger, beslaglegging", zegt Schilder.

Ondernemers voldoen niet meer aan de voorwaarden als ze bijvoorbeeld meerdere termijnen missen. Dit geldt ook voor nieuwe verplichtingen als het betalen van aanslagen of het doen van een belastingaangifte van na 1 oktober 2022.

63.000 ondernemers hebben nog niets afgelost

Van de 237.000 ondernemers die hun coronabelastingschuld aan het aflossen zijn, hebben 63.000 ondernemers na deze datum een nieuwe belastingschuld opgebouwd van gezamenlijk 2,9 miljard euro. Daarvan is 1 miljard euro inmiddels opeisbaar.

“In april zijn 53.000 brieven gestuurd naar ondernemers met een forse achterstand van 4 tot 6 termijnen, of die niet aan lopende verplichtingen hebben voldaan”, zegt Schilder. “Zo’n honderd deurwaarders zijn nu op pad om hen te wijzen op mogelijkheden als bijvoorbeeld een betalingsregeling. Eind mei hopen we zo’n 5.000 ondernemers op deze manier te hebben bereikt”, aldus Schilder.

Lees ook: Belastingschuld: hier moet je als ondernemer op letten bij de coronabetalingsregeling

Désirée is een van de deurwaarders die ondernemers komt waarschuwen, waarmee ze eerder in beeld komt dan voorheen. “We komen nu niet alleen om geld te halen, maar zitten voorin in het invorderingsproces in plaats van achterin.”

Normaliter komt de deurwaarder pas in actie als er herinneringen en aanmaningen zijn verstuurd. Er volgt dan een dwangbevel die de deurwaarder betekent, ofwel: komt langsbrengen op het desbetreffende adres.

Bij de Belastingdienst gebeurt dit echter automatisch per post, waardoor belastingdeurwaarders in de oude situatie dus veelal op pad gestuurd worden als er sprake is van beslaglegging. Dit laatste gebeurt overigens niet automatisch. “Achter de opdracht zit een echt mens van de Belastingdienst, de ontvanger", zegt Désirée. 

“Voorheen gingen we op pad als er sprake was van een dwanginvordering, nu gaan we ook langs bij ondernemers die hun belastingaangifte niet gedaan hebben”, vervolgt ze. "Dat gebeurde eerder ook wel, maar alleen als 'de ontvanger' daar specifiek opdracht toe gaf."

Voorstellen met naam, niet met functie van deurwaarder

In haar nieuwe rol stelt Désirée zich voor met haar naam en vertelt ze niet meteen dat ze belastingdeurwaarder is. “Daardoor is de boog iets minder gespannen, want de functie deurwaarder heeft een lading”, zegt ze.

In de brief die Désirée achterlaat als iemand niet thuis is, staat wel duidelijk dat ze deurwaarder is, maar dat ze het bezoek niet in die hoedanigheid heeft afgelegd. In de brief wordt de belastingplichtige gevraagd haar te bellen op haar mobiele nummer.

Wanneer ze die te spreken krijgt, vertelt ze dat snel actie nodig is door bijvoorbeeld alsnog aangifte inkomstenbelasting te doen of de gemiste termijnen te betalen. “Als deurwaarder gaat het vaak meteen over een openstaand bedrag, maar nu kan ik bijvoorbeeld ook vragen waarom de aangifte inkomstenbelasting nog niet is ingediend. Het is prettig om bredere gesprekken te voeren.”

Overigens gaat het niet zo ver dat ze samen met een ondernemer de aangifte inkomstenbelasting of omzetbelasting invult. “Maar ik zit wel met mensen achter de computer om te vertellen waar ze online heen kunnen. Of ik wijs ze bijvoorbeeld op Belastingwinkels die kunnen helpen met de aangiften en op eventuele betalingsregelingen. Sommige mensen verkeren in zulk zwaar weer, dat een accountant te duur is.”

Désirée treft ondernemers die hun rekeningen niet meer kunnen betalen en die hun zaak moeten sluiten, of mensen die hun post niet meer openmaken. “Ik verwijs soms door naar maatschappelijk werk”, vertelt ze.

'Met extra uitstel kom je er niet als het probleem dieper ligt'

“Veel ondernemers zijn de coronacrisis nog niet te boven gekomen”, vult Schilder aan. “Of hun marges zijn geslonken en ondertussen zijn er alweer nieuwe oorzaken van lagere winsten, zoals de energieprijzen en personeelstekort.”

Het personeelstekort doet bijvoorbeeld veel detailhandelaren de das om.

“Maar ook dan geldt: kom in actie”, zegt Schilder, waarmee hij niet wil zeggen dat de Belastingdienst alles kan oplossen. “Met extra uitstel kom je er niet als het probleem dieper ligt. Maar ga bijvoorbeeld naar de Kamer van Koophandel of Geldfit Zakelijk (gratis financiële hulp voor ondernemers, red.) en zorg dat er een plan is, zodat wij eventueel kunnen meewerken aan schuldsanering.”

Hij weet dat mensen het 'moeilijk vinden om bij de duivel te biecht te gaan'. “Maar er is wel een probleem waarin echt een stap gezet moet worden.” Désirée: “Neem contact op. Ik hoor heel vaak: 'U bent de eerste van de Belastingdienst die ik spreek', maar dat hoeft niet zo te zijn.” Hierbij merkt ze wel op dat er een periode was dat de Belastingdienst slecht bereikbaar was en het ondernemers niet altijd lukte om contact te leggen.

Inmiddels heeft Désirée zoveel mensen bezocht in haar dienstverlenende rol dat ze niet weet hoeveel het er zijn. Voor degenen die op haar bezoek reageerden, bleek dit positief. “Voor de een betekent dit dat de btw-aangifte is ingediend, terwijl de ander in de schuldsanering terecht is gekomen of een betalingsregeling heeft getroffen."

Dezelfde deurwaarder kan terugkomen om alsnog beslag te leggen

Ondernemers die helemaal niets doen na haar waarschuwing, bezoekt ze uiteindelijk opnieuw met deurwaarderspet. "De Belastingdienst doet niet aan 'good cop, bad cop'", zegt Schilder. “We zijn ingedeeld in rayons en hebben ons eigen postcodebied”, vertelt Désirée. “Op het moment dat ik een dossier opgeleverd krijg, kom ik terug om beslag te leggen. Dit vertel ik ook aan mensen als ik ze erop attendeer dat ze achterlopen in de betalingsregeling of andere verplichtingen niet nakomen.”

Als eind mei 5.000 ondernemers zijn benaderd, wil de Belastingdienst zich mogelijk nog extra richten op kleinere ondernemers. “Het gaat om een groep die bevroren lijkt en bij wie verzoeken van ons niet hebben geleid tot een hulpvraag of een actie om niet uit de coronaregeling te vallen”, zegt Schilder.

De fiscus heeft momenteel geen andere doelgroepen op het oog, maar volgens Schilder is het denkbaar dat er andere aanleidingen zijn om deurwaarders dienstverlenend - als oren en ogen van de Belastingdienst - op pad te laten gaan. Al lukt het natuurlijk nooit om iedereen met een probleem te bezoeken.

*Op verzoek van de Belastingdienst noemt Business Insider alleen de voornaam van de deurwaarder.

Lees ook: Belastingdienst maant meer dan 100.000 bedrijven met een betaalachterstand hun coronaschuld af te lossen