Sinds augustus is het deflatiespook teruggekeerd in de eurozone, maar op de lange termijn ligt een te hoge inflatie op de loer.

Business Insider sprak met drie beleggingsexperts over wat we nu moeten vrezen. Zij geven ook tips over hoe je tijdig de tendensen van inflatie kunt opsporen.

Verder beschermen indextrackers voor inflatie-obligaties, goud, zilver en aandelen tegen een te hoge inflatie, vinden de experts. Staatsobligaties doen het juist goed in een deflatoire omgeving.

Het deflatiespook is terug in de eurozone. Voor her eerst sinds 2016 zakten de consumentenprijzen voor goederen en diensten in augustus onder nul. Het prijspeil bleef ook in september in de min, meldde het Europese statistiekbureau Eurostat onlangs op basis van voorlopige cijfers.

Een deflatie-scenario wordt gevreesd, omdat dan vaak een vicieuze cirkel optreedt van dalende prijzen, uitstel van investeringen en consumptie, en economische krimp. Dat is schadelijk voor de economie en voor de waarde van de meeste beleggingen zoals aandelen en obligaties.

Gelukkig zijn periodes van deflatie relatief zeldzaam.

De daling van het prijspeil blijft in Europa tot nu toe beperkt tot min 0,3 procent. Als dit nog een paar maanden rond dat niveau blijft, is dat geen ramp.

De meeste economen bedoelen met deflatie dat het algemene prijsniveau aanhoudend daalt. Dat kan gebeuren als er een nieuwe reeks lockdowns in meerdere landen komt en de coronacrisis daarmee dieper wordt.

Hoge inflatie is het andere uiterste en is eveneens schadelijk

Maar een opleving van de inflatie die moeilijk te beteugelen valt, is eveneens mogelijk. De economie wordt tijdens de coronacrisis ongekend sterk gestimuleerd door overheden én centrale banken.

Als het coronavirus ingedamd is en mensen met wat meer zekerheid naar de toekomst kijken, kunnen de consumentenprijzen in rap tempo stijgen.

Een te hoge inflatie is schadelijk, omdat daardoor vaak de (nominale) rentes omhoog gaan. Dat zet op zijn beurt een rem op de economische groei en werkgelegenheid.

Periodes van extreem hoge inflatie komen vaker voor dan de periodes van aanhoudend dalende prijzen en zijn hardnekkiger.

Koopkracht gaat hand in hand met inflatie

Afgezien van de bovenbeschreven rampscenario's is er nog één andere belangrijke reden waarom de ontwikkeling van de inflatie relevant is voor beleggers en spaarders: de veranderingen in het prijsniveau beïnvloeden de koopkracht.

Zo werd spaargeld de afgelopen vijf jaar minder waard, omdat de inflatie structureel boven het niveau van variabele spaarrentes lag.

Business Insider sprak met drie beleggingsstrategen over de risico's van deflatie en inflatie, en hoe je daarop kunt anticiperen als belegger.

Lukas Daalder van BlackRock, Jeroen Blokland van Robeco en Jelte de Boer van Optimix laten hun licht schijnen over één van belangrijkste vragen voor beleggers in de komende jaren.

Waar moeten we het meest voor vrezen, inflatie of deflatie? Of misschien allebei als we naar de korte en de lange termijn kijken?

Daalder: "Ik kies voor optie nummer drie: beperkte daling van prijzen op de korte termijn en het risico van een te hoge inflatie op de lange termijn. Als we bijvoorbeeld volgende zomer een breed beschikbaar vaccin tegen het coronavirus hebben, kan de inflatie al in de tweede helft van 2021 oplopen. Dan gaan mensen het geld uitgeven dat ze met de crisis massaal hebben opgepot."

Blokland: "Voor een scenario van een deflatiespiraal ben ik niet bang. Het risico op een hogere inflatie vind ik realistischer, maar ook dat is onwaarschijnlijk. Het moment dat we een problematisch hoog niveau van inflatie bereiken is nog ver weg."

De Boer: "Deflatie zie ik niet echt als een risico, gezien de ongekende monetaire en fiscale stimulans tijdens de coronacrisis. En ik denk dat het nog twee tot drie jaar duurt totdat de hoge inflatie er is. Maar in de portefeuilles van onze klanten hebben we al wel daarvoor elementen ingebouwd."

Welke maatschappelijke en economische ontwikkelingen zitten achter deflatie of een te hoge inflatie?

Daalder: "De vraag naar goederen en diensten staat vanwege de coronacrisis onder druk. Mensen verliezen hun baan, evenementen worden gestaakt, horeca mag alleen met beperkingen open blijven. Dat vermindert het besteedbare inkomen en zorgt voor lichte prijsdalingen op de korte termijn."

"Op de lange termijn drijven invoertarieven en hogere productiekosten als gevolg van de-globalisering de prijzen op. Ook is er een risico dat grote bedrijven zoals Amazon, Facebook en Google op een gegeven moment hun marktmacht inzetten om hogere prijzen te vragen voor hun diensten."

"Verder is het belangrijk om vast te stellen dat inflatie altijd zelfversterkend werkt. Staat het prijspeil hoog, dan worden looneisen en huurprijzen daarvoor gecorrigeerd, bedrijven maken hun producten preventief duurder. Dus als inflatie eenmaal hoger uitkomt, treedt dat proces in werking, en kan het uit de hand lopen."

Blokland: "Hoe de inflatie zich ontwikkelt, hangt samen met het beleid van centrale banken en of we daarin blijven geloven. Dankzij het verkrappende monetaire beleid in de jaren 70 kwam de hoge inflatie van boven 10 procent terug naar 2 procent. Maar centrale banken hadden toen ook de wind mee. De economische en financiële integratie nam toe, schokken werden breder verdeeld en dat zorgde voor stabielere en lagere consumentenprijzen. Nu moeten centrale banken tegen die trends in werken om inflatie op te krikken, en het moet nog blijken of hun toolbox voldoende is."

De Boer: "Ik zie één trend die voor een hoge inflatie in de toekomst kan zorgen. Overheden kampen met begrotingstekorten en financieren hun uitgaven met schuld. Centrale banken kopen die schuld op. Dat gaat goed zolang er sprake is van overcapaciteit en werkloosheid. Maar zodra de economie stuit op de grenzen van haar productiviteit, zoals volledige werkgelegenheid, en de vraagkant overstijgt de aanbodkant, leidt dit tot inflatie."

Wat zijn nuttige indicatoren voor de inflatie-ontwikkeling, afgezien van de maandelijkse cijfers van de consumentenprijsindex?

Daalder: "Je hebt een aantal instrumenten, waarin het inflatierisico expliciet is opgenomen, zoals inflatie-obligaties van Frankrijk en Duitsland of derivaten zoals inflatie-swaps. Nederland heeft overigens geen inflatie-obligaties."

Blokland: "De belangrijkste indicator om inflatie te voorspellen was vroeger de nominale rente van staatsobligaties. Maar die rentes worden nu kunstmatig laag gehouden door het opkoopbeleid van centrale banken."

Waar wijzen die instrumenten momenteel op, inflatie of deflatie?

Daalder: "De rente voor de Duitse 10-jaarse inflatie-obligatie staat momenteel op 0,66 procent. Dat is dus wat beleggers verwachten voor de gemiddelde inflatie de komende tien jaar in Duitsland. Een ander populair instrument dat de gemiddelde inflatie tussen 2025 en 2030 meet, wijst momenteel op een inflatie van 1,13 procent."

"De markt gelooft dus nog niet in hogere inflatie. Maar zo loopt dat altijd. In eerste instantie zie je het gevaar niet. Op het moment dat hogere inflatie zichtbaar begint te worden, zullen die contracten hoger staan."

Wat kun je in de gaten houden om bewegingen van inflatie tijdig op te sporen?

Daalder: "Dat is best moeilijk. Inflatie kan van alle kanten komen. Een belangrijke drijfveer is olie. Een stijging van de olieprijs is een teken dat economische activiteit aantrekt, dat mensen zekerder over hun baan zijn. Zij gaan dan weer hun spaargeld uitgeven en dus lopen ook prijzen op."

Blokland: "Het is goed om inflatieverwachtingen van consumenten te volgen zoals de enquête van de University of Michigan voor de Verenigde Staten. Daarnaast moet je ook het beleid van de centrale banken niet vergeten en goed nadenken over wat er gebeurt in de economie. Komt er een snel of een langzaam herstel? En is er sprake van tekort of juist overcapaciteit bij bedrijven? Een overaanbod zorgt voor lagere prijzen, tekorten en een snellere economische groei voor inflatie."

De Boer: "Mijn advies is om op te letten wat er in de VS gebeurt. Veel trends beginnen daar en voor aandelenbeleggers is Wall Street de belangrijkste markt. Historisch is gebleken dat Amerikaanse aandelen het slecht doen als de inflatie boven de 3 procent uitkomt. Het prijspeil in de VS kun je volgen met de favoriete maatstaf van de Amerikaanse centrale bank, Personal Consumption Expenditures (PCE)."

Wat kun je als belegger doen als je vreest voor inflatie?

Daalder: "Er zijn speciale indextrackers die een mandje van inflatie-obligaties volgen. Die instrumenten bieden vrij direct bescherming tegen inflatie, mocht het oplopen. Maar komen die hogere prijzen niet, dan zal je ook meer verliezen dan als je je geld bijvoorbeeld in staatsobligaties houdt. Elke belegger moet zijn eigen bereidheid beoordelen om risico te nemen, en van daaruit besluiten of en hoeveel geld je wil beleggen in dat soort inflatieproducten."

"Het tweede alternatief zijn aandelen, die bieden een zekere bescherming. Als de inflatie oploopt, gaan inkoop- en verkoopprijzen en dus bedrijfswinsten mee omhoog. Welke aandelen het beter gaan doen is moeilijk te zeggen. Maar machtige bedrijven zoals Amazon zijn beter in staat om prijzen te dicteren en daarmee hogere inflatie door te belasten aan de consument."

Blokland: "Beleggers met een goed gespreide portefeuille van aandelen en obligaties en met ruimte in hun risicobudget kunnen op hogere inflatie inspelen door de positie in staatsobligaties af te bouwen. Het rendement daarop is al heel klein of zelfs negatief. De inflatie hoeft alleen maar een klein beetje op te lopen en er blijft niks van over. Maar helemaal afscheid nemen van staatsschuld is geen goed idee, want dan verliest je portefeuille de diversificatie."

De Boer: “Voor onze klanten hebben we nu al een deel van de portefeuille in goud en zilver belegd, omdat we over een paar jaar oplopende inflatie verwachten. Als de prijzen oplopen, zullen goud en zilver meestijgen. Ook kopen we indextrackers die inflatie-obligaties volgen."

"Verder zullen cyclische aandelen het goed doen in een periode van oplopende inflatieverwachtingen. Denk hierbij aan sectoren als grondstoffen, duurzame consumptiegoederen en kapitaalgoederen."

En wat zijn de tips voor als je een deflatiespiraal verwacht?

Blokland: "In dat geval moet je nadenken of het überhaupt een goed idee is om ergens in te beleggen. Als we na deze ongekende rondes van stimulering door de overheid en de monetaire autoriteiten nog steeds geen groei zien en de vraag zo zwak blijft dat prijzen aanhoudend dalen, leven we in een sombere wereld. Dan is cash misschien het beste alternatief."

Daalder: "Als je gelooft in deflatie, dan zijn staatsobligaties nog steeds een interessant alternatief. Maar die positie moet je niet voor een lange tijd nemen, want met de geringe rendementen van nu krijg je snel te maken met verliezen als de inflatie even boven nul uitkomt. Zelfs in Japan, tijdens de periode van dertig jaar wanneer de prijzen grotendeels daalden, ging de koopkracht met cumulatief 11 procent achteruit. Dat gebeurde omdat er toch meerdere tussentijdse periodes waren van kleine inflatie."

De Boer: "De beste strategie bij deflatie is om je positie in staatsobligaties uit te breiden. Met deflatie zal de rente verder omlaag gaan en zullen die instrumenten het goed doen."

Lees meer over finance:

[activecampaign form=24]