- Een nipte meerderheid van de Tweede Kamer heeft alsnog tegen de herbewapeningsplannen van de Europese Commissie gestemd.
- Onder meer de coalitiepartijen PVV, BBB en NSC zijn tegen de manier waarop Europa de komende jaren 800 miljard euro in veiligheid wil investeren.
- GroenLinks/PvdA-fractieleider Frans Timmermans vindt dat de drie partijen daarmee premier Schoof “voor de bus hebben gegooid”.
- Lees ook: Europese Commissie wil lidstaten meer ruimte geven in begroting voor hogere uitgaven aan defensie
Een nipte meerderheid van de Tweede Kamer heeft alsnog tegen de herbewapeningsplannen van de Europese Commissie gestemd. De leiders van de Europese lidstaten gingen vorige week donderdag echter al unaniem akkoord met verdere uitwerking van de plannen die moeten zorgen dat de komende jaren 800 miljard euro in veiligheid wordt geïnvesteerd.
De motie werd vorige week woensdag ingediend tijdens het debat met premier Dick Schoof over de Europese top. Er werd een dag later over gestemd, maar toen zat indiener Joost Eerdmans (JA21) vast in de file en staakten de stemmen. Daarom mochten de Kamerleden zich er dinsdag opnieuw over uitspreken. Bij een hoofdelijke stemming waren 73 Kamerleden voor (waaronder PVV, BBB en NSC) en 71 tegen.
Pieter Omtzigt van NSC kan zich vinden in de motie omdat hij “fundamenteel” tegen eurobonds is en tegen versoepeling van de Europese begrotingsregels. Volgens tegenstander Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) zijn het exceptionele tijden en moet het nu niet draaien om partijpolitiek. D66’er Rob Jetten waarschuwde vooraf dat Schoof in de EU “in zijn hemd” staat als de Kamer zich achter de motie schaart.
Eerdmans vindt de uitspraak van de Tweede Kamer “niet te rijmen” met de steun van Schoof voor het Europese plan. Daarom deed hij even later een verzoek voor een debat met de minister-president voordat Schoof volgende week donderdag naar een Europese top gaat. Ondanks steun van oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, CDA en D66 haalde zijn verzoek geen meerderheid. Andere Kamerleden wezen erop dat er komende dinsdag al een debat is over die EU-top.
PVV-leider Geert Wilders zei voorafgaand aan de stemmingen dat als een Kamermeerderheid tegen herbewapening stemt, Schoof hiermee terug moet naar Brussel. "Zo hoort het in een democratie." Op de vraag of de minister-president voor zijn beurt heeft gesproken in Brussel, antwoordde Wilders: "Er lag nog geen uitspraak van de Kamer, dus dat is een risico dat hij loopt." Volgens Wilders moet hij als de Kamer vervolgens iets anders besluit, zich daar wel toe verhouden.
"Het is onbestaanbaar dat Nederland zichzelf zo isoleert via de Kamer", vindt Timmermans. "Drie van de vier coalitiepartijen hebben de minister-president onder de bus gegooid vandaag", zei hij verwijzend naar PVV, NSC en BBB.
CDA-leider Henri Bontenbal sloot zich daarbij aan. "Ik vind dat we de premier niet met een duidelijke boodschap naar Europa sturen."
Wel brede steun Europese ministers van Financiën voor investeringen in defensie
De EU-ministers van Financiën hebben "brede steun" uitgesproken voor het voorstel van de Europese Commissie om de nationale begrotingsregels tijdelijk, vier jaar, te versoepelen zodat lidstaten extra in defensie kunnen investeren. Dat zei Eurocommissaris Valdis Dombrovskis (Economie) dinsdag na afloop van een vergadering met de EU-ministers van Financiën. Er was geen steun om die termijn op te rekken naar tien jaar, zoals Duitsland wilde. Onder andere Nederland is daartegen.
"De ministers waren het erover eens dat we snel moeten handelen en tegelijkertijd de begrotingsdiscipline moeten handhaven", voegde de Poolse minister van Financiën Andrzej Domański daaraan toe.
De Europese Commissie komt nu op korte termijn met een concreet voorstel voor de activering van de zogeheten nationale ontsnappingsclausule binnen het Groei- en Stabiliteitspact. Extra uitgaven voor defensie worden dan buiten beschouwing gelaten bij de omvang van de maximaal toelaatbare overheidsschuld en het maximale begrotingstekort, respectievelijk 60 en 3 procent van de omvang van de economie.
Het geld moet wel echt aan defensie worden besteed en mag ook niet uitkomen boven 1,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp), benadrukte Dombrovskis. De Europese Commissie hoopt dat deze versoepeling van begrotingsregels leidt tot 650 miljard euro aan extra investeringen in defensie.