De regeringsleiders van de EU-landen hebben hun zegen gegeven aan het Brexitakkoord. Ondertussen heeft de Britse bevolking ook een brief van premier Theresa May gekregen waarin ze steun vraagt voor de overeenkomst.
May en de EU-leiders waren zondag op een top in Brussel en stemden in met het lijvige scheidingsverdrag én een politieke verklaring over de relatie na het Britse vertrek.
De scheidingsakte regelt onder meer de rechten van burgers aan beide kanten van het Kanaal en de financiële afrekening. Van de Britten wordt verwacht dat ze een dikke 40 miljard euro betalen om hun lidmaatschapsverplichtingen na te komen. Het akkoord zorgt er ook voor dat er geen harde grens komt tussen Ierland en het Britse Noord-Ierland.
De Britten verlaten de Europese Unie op 30 maart 2019. Daarna kunnen de onderhandelingen over de toekomstige relatie beginnen. Die moet als het aan beide partijen ligt zo nauw mogelijk worden. Maar over bijvoorbeeld visserijrechten moeten nog harde noten worden gekraakt.
Het akkoord voorziet in een overgangsperiode tot 31 december 2020, waarin de EU-wetgeving blijft gelden voor de Britten en zij ook financieel blijven bijdragen. Die transitieperiode kan tot twee jaar worden verlengd.
Een brief aan de burger
De grootste hobbel moet echter nog genomen worden: het akkoord moet nog groen licht krijgen van het Europese en het Britse parlement.
Binnen haar eigen Conservatieve Partij zijn meerdere volksvertegenwoordigers fel gekant tegen het akkoord.
Ook de Noord-Ierse DUP, die May aan een regeringsmeerderheid helpt, is kritisch. Partijleider Arlene Foster zei zaterdag tijdens een partijcongres dat de partij niet achter de 585 pagina dikke scheidingsakte kan en wil staan. Verder is ook de Labour-partij tegen het akkoord. Vooralsnog ontbreekt het dus aan een parlementaire meerderheid in het VK.
Vandaar dat May een beroep heeft gedaan op de burger.
In een brief aan de Britse bevolking schrijft ze dat voor- en tegenstanders van de Brexit hun strijd moeten staken en het vertrek uit de EU moeten gebruiken als een periode voor "vernieuwing en verzoening''.
PM @theresa_may's letter to the nation #BackTheBrexitDeal pic.twitter.com/jdclptDbTu
— UK Prime Minister (@10DowningStreet) 24 november 2018
Volgens May moet de Brexit nu worden doorgezet, zodat ministers zich weer kunnen focussen op wat echt belangrijk is voor burgers. May, die volgens The Guardian via de brief probeert kritische politici onder druk te zetten, zegt de deal die met de EU is onderhandeld met "hart en ziel'' te verdedigen.
De premier is van mening dat 29 maart, als de Britten definitief geen deel meer uitmaken van de EU, "het punt moet markeren wanneer we de labels 'vertrekken' en 'blijven' voor altijd naast ons neerleggen en we weer als één volk tot elkaar komen''.
Zo ver is het echter nog lang niet: het akkoord wordt begin december voorgelegd aan het Britse parlement. Als het daar wordt weggestemd, kan een chaotische periode volgen in de Britse politiek, waarbij ook de zogenoemde no deal-Brexit tot de mogelijkheden behoort.
In dat geval verlaten de Britten de EU zonder duidelijke afspraken en vallen beide partijen terug op basisregels van de Wereldhandelsorganisatie.
May zal het Brexitakkoord de komende weken "met heel haar hart’’ verdedigen, in het Britse parlement en daarbuiten. "Vandaag markeert het begin van dat cruciale nationale debat.'' Net als veel EU-leiders sprak zij in Brussel van "de best mogelijke deal".
Het parlement zal nog voor kerstmis stemmen over het scheidingsverdrag en de verklaring over de toekomstige relatie met de EU. "Een van de belangrijkste stemmingen ooit. Het is in het nationaal belang om erachter te staan'', sprak May. "Deze deal zet ons op koers voor de toekomst . Onze beste dagen liggen voor ons."
Of zij aftreedt als het parlement tegen het akkoord stemt wilde May niet zeggen. Een tweede referendum is volgens haar geen optie.