ANALYSE – Parijs, Frankfurt, New York en Dublin domineerden tot dusver het gesprek over waar financiële bedrijven zich zullen vestigen als de dreigende Britse ‘harde Brexit’ hen daartoe dwingt.
Maar de verrassende winnaar van een Brexit-banenvlucht zou wel eens Nederland kunnen zijn.
De baas van financiële dienstverlener HSBC Douglas Flint opperde onlangs Nederland als een mogelijke bestemming voor de verhuizing van ongeveer duizend banen post-Brexit.
En John Veihmeyer, wereldwijd CEO van KPMG, een van de grootste accountantskantoren op aarde, vertelde Business Insider vorige maand: “Veel mensen kijken serieus naar steden als Amsterdam.” Mitsubishi’s UFJ Financial, de grootste bankengroep van Japan, heeft ook besloten zijn Nederlandse filiaal drastisch uit te breiden in het kielzog van Brexit.
“Logistiek en geografisch gezien is het een geweldige plek”, vertelde Harry Waterer aan Business Insider, een Britse handelaar in grondstoffen die onlangs is verhuisd naar Amsterdam.
"Je hebt het complete vrachtautonetwerk van Europa bij de hand, je hebt ook de belangrijke zeehavens Rotterdam en Amsterdam waar een veel groter deel van de handel binnenkomt van overzee dan in het Verenigd Koninkrijk. Door hier te zitten heb ik toegang tot een veel grotere variëteit aan producten die ik vervolgens kan aanbieden in het VK."
Amsterdams dominante positie in de wereldhandel is zo'n begrip dat die zelfs zijn eigen naam heeft gekregen: het Rotterdam-effect. Deze term doelt op het fenomeen dat handelsvolumes met Nederland kunstmatig omvangrijk zijn, omdat zoveel internationale handel door het land heengaat op weg naar een andere bestemming.
Dat maakt het land overduidelijk geknipt voor een verzekeraar of handelsbank als HSBC. Als je een handelsketen wilt financieren of een schip in die keten verzekeren, helpt het als je daar zo dicht mogelijk bij zit. En natuurlijk heeft Nederland paspoortrechten, waardoor financiële bedrijven die daar zijn gevestigd hun diensten in de gehele EU kunnen aanbieden.
'Het is niet bij te houden hoeveel nieuwe kantoren hier uit de grond schieten'
En er zijn nog veel meer voordelen. Waterer, die in augustus verhuisde uit zorg over de Brexit, zegt: "Je bent hier zo ingeburgerd. Iedereen spreekt Engels, de mensen zijn zeer open en behulpzaam. Het is hier veel plezieriger voor Engelstaligen dan in een stad als Frankfurt."
"Zakelijk gezien is het een kleinere gemeenschap. De concurrentie is groot, maar er zijn ook veel meer kansen omdat je niet gevangen zit op een eiland. Ik kan op een trein springen en binnen twee of drie uur een klant in Duitsland ontmoeten. Ik kan naar Parijs in drie uur.”
Om al deze redenen, en nog een paar meer, riep The New York Times Amsterdam vorig jaar uit tot de stad die de grootste kans maakt het “nieuwe Londen” van Europa te worden, met een neuslengte voorsprong op Frankfurt. Amsterdams enige smet is dat bankiersbonussen niet hoger mogen zijn dan 20 procent van het salaris, wat veel toppresteerders kan afschrikken.
Amsterdam is zich daarvan terdege bewust en zet daarom vooral in op niche-sectoren waar bonussen minder belangrijk zijn zoals clearing, flitshandel en fintech.
Kajsa Ollongren, Amsterdams plaatsvervangend burgemeester, vertelde Bloomberg vorig jaar dat dat mensen die in de clearing werken “niet de lui zijn met de vette bonussen en snelle auto’s … [ze zijn] heel solide, heel betrouwbaar, heel belangrijk. Daar zijn wij goed in. Ik denk dat het fantastisch zou zijn.” Amsterdam is echter geen stad van louter rozengeur en maneschijn. Eén nadeel is zijn geringe omvang: de bevolking van de stad telt nog geen 800.000 zielen, vergeleken meer dan acht miljoen in Londen. Waterer zegt dat het “een nachtmerrie is om hier een plek te vinden om te wonen”.
Maar het lijkt er wel op dat Amsterdam hard werkt aan oplossingen. Waterer zegt: “Het financiële hart, de Zuidas in het zuiden van de stad – het is niet bij te houden hoeveel nieuwe kantoren daar uit de grond schieten. Ik ben daar begin dit jaar een kijkje gaan nemen. Wat ik zag, deed me denken aan Dubai in de jaren tachtig.
“Letterlijk overal wordt gebouwd. Nieuwe kantoren, nieuwe luxueuze appartementen. De complete stad groeit als kool. Dat is een belangrijk vooruitzicht. Als ergens zoveel wordt gebouwd, betekent dat ook dat er daar veel geld en investeerders beschikbaar zijn.”
‘Amsterdam zal zijn internationale instelling behouden’
Maar de Nederlanders kampen met een ander probleem dat veel moeilijk oplosbaar is, en nota bene een hoofdoorzaak van de Brexit: rechts populisme.
Nederland gaat in maart naar de stembus en zoals het er nu naar uitziet zal de extreem-rechtse Partij van de Vrijheid van Geert Wilders dan een enorme overwinning boeken. Analisten van Barclays schetsten onlangs de Nederlandse verkiezingen als een van de grootste risico’s voor Europa in 2017. Toch blijft Amsterdam vol vertrouwen dat het willekeurig welke obstakels zal kunnen overwinnen.
De stad heeft een Brexit informatiecentrum geopend om expats in Nederland op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen. Met een knipoog naar de ondernemers en bedrijven die overwegen zich daar te vestigen, stelt de stad op zijn website: “Wat ook de uitkomst moge zijn van de verkiezingen en mogelijke coalitie-onderhandelingen, Amsterdam zal zijn internationale instelling behouden, zowel ten opzichte van Europa als tegenover de rest van de wereld.”
Waterer zegt: “Er zijn heel veel factoren waarmee je rekening moet houden en heel veel dingen die je goed tegen elkaar moet afwegen. Momenteel word ik betaald in euro’s. Als je terug wilt, maakt dat het leven een stuk duurder. Maar in zijn algemeenheid is het een geweldige plek voor jonge mensen om nieuwe kansen te benutten."
“Ik ben heel gelukkig hier. Ik heb er geen moment spijt van dat ik naar hier ben verhuisd. Behalve dan dat het heel moeilijk is om hier Marmite en bacon te krijgen. De Nederlanders kunnen geen goeie bacon maken.”