Nieuw baas centrale bank Turkije helpt vertrouwen in lira niet

ANALYSE – Na jaren van wanbeleid is de Turkse centrale bank onder leiding van gouverneur Hafize Erkan sinds medio vorig jaar eindelijk echt werk gaan maken van de strijd tegen inflatie. Sinds haar aantreden in juni 2023, heeft Erkan de beleidsrente verhoogd van 8,5 naar maar liefst 45 procent. Dat is een flinke breuk met het verleden.

Hoewel in elk economisch leerboek staat dat een hogere rente een van de beste medicijnen is tegen een hoge inflatie, kozen de voorgangers van Erkan er juist voor om de beleidsrente steeds verder omlaag te drukken. Dat gebeurde onder druk van president Recep Tayyip Erdoğan, die niet het risico wilde lopen dat de economische groei te veel zou afkoelen door renteverhogingen.

Uiteindelijk kwam Erdogan tot inkeer, omdat hyperinflatie de Turkse economie dreigde te ontwrichten. En op het eerste gezicht was Erkan een prima keuze om de strijd aan te knopen met inflatie. Ze werkte eerder onder meer in de Verenigde Staten voor zakenbank Goldman Sachs en de bank First Republic. Die achtergrond maakte het voor haar wat makkelijker om over te schakelen naar de westerse aanpak.

Wissel bij Turkse centrale bank geeft weinig vertrouwen in bestrijden inflatie

In de Verenigde Staten en Europa zijn de centrale banken er al in geslaagd om een oplaaiende inflatie de kop in te duwen. Dat succes zal Erkan niet proeven. Eerder deze maand diende ze haar ontslag in, nadat ze ervan werd beschuldigd dat ze allerlei voordelen had gegund aan haar vader en andere familieleden.

Eind vorig jaar haalde ze nog het nieuws door met haar gezin bij haar ouders in te trekken, omdat ze door de torenhoge inflatie er maar niet in slaagde om een woning te kopen in Istanbul. Dat was vrij pijnlijk, want als gouverneur van de centrale bank had het juist haar rol moeten zijn om die inflatie onder controle te krijgen.

Inmiddels is Fathi Karahan aangesteld opvolger Erkan. Zijn optreden tot nu toe voorspelt weinig goeds. Hij zegt ervan overtuigd te zijn dat de renteverhogingen van de afgelopen maanden voldoende zijn om de inflatie van 65 procent onder controle te krijgen.

Volgens Karahan kan de inflatie eind dit jaar op ongeveer 36 procent uitkomen. Hoe je het ook went of keert: dat is natuurlijk nog altijd een absurd hoog niveau.

Turkse Lira nog altijd onder druk

Het is bovendien de vraag of de inflatie ook daadwerkelijk zo ver terugvalt. De Turkse bevolking is de afgelopen jaren gewend geraakt aan torenhoge inflatie en daar hebben huishoudens inmiddels hun economisch handelen op aangepast. Zolang er in dit opzicht geen echte omslag plaatsvindt, wordt het heel lastig om inflatie echt onder controle te krijgen. Dat risico wordt weerspiegeld in het koersverloop van de Turkse lira.

Normaal gesproken geeft een stijgende rente de desbetreffende munt een duw in de rug. Maar ondanks de felle rentestijging, is de lira sinds mei vorig jaar met ruim 30 procent gedaald ten opzichte van de euro.

Vlak na het aantreden van Karahan werd zelfs de laagste koers ooit bereikt. Totdat de nieuwe gouverneur van de Turks centrale bank laat zien bereid te zijn heel diep te gaan – zoals een verhoging van de beleidsrente tot boven het niveau van de inflatie – zet de vrije val van de lira door.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video’s over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.