- Westerse strijdkrachten zijn niet voldoende voorbereid op een mogelijke uitputtingsoorlog zoals de oorlog in Oekraïne, stelt een voormalige Amerikaanse legerofficier.
- Een confrontatie tussen grootmachten zal mogelijk niet snel beslist worden, maar uitdraaien op een uitputtingsslag.
- De oorlog in Oekraïne biedt inzicht in de middelen en voorbereidingen die nodig zijn om te winnen.
- Lees ook: Oekraïne heeft geen antwoord op Russische zweefbommen – er sneuvelen zoveel soldaten, dat het Oekraïense leger moeite heeft om alle lichamen te bergen
Er is een reële mogelijkheid dat een toekomstige oorlog tussen grootmachten veel zal lijken op de oorlog in Oekraïne – maar westerse legers zijn niet voldoende voorbereid op een dergelijke lange en bloedige strijd. Dat stelt een voormalige Amerikaanse legerofficier in een nieuw artikel.
Hoewel voorspellingen doen over grootmachten met kernwapens lastig is, kunnen conflicten tussen grootmachten resulteren in een langdurige, uitputtende vorm van oorlogvoering. Westerse legers hebben zich niet voorbereid op dit soort gevechten, en er is mogelijk een verandering nodig in de strategie, het beheer van de hulpbronnen en de training.
“In uitputtingsoorlogen worden militaire operaties bepaald door het vermogen van een staat om verliezen op te vangen en nieuwe formaties in te zetten, niet door tactische en operationele manoeuvres”, legt luitenant-kolonel buiten dienst Alex Vershinin van het Amerikaanse leger uit in een artikel voor het Royal United Services Institute: “The Attritional Art of War: Lessons from the Russian War on Ukraine”, dat maandag werd gepubliceerd.
In tegenstelling tot manoeuvre-oorlogsvoering, die gericht is op het snel met overmacht verslaan van een vijand, kost een uitputtende strijd veel meer tijd, mogelijk jaren.
“De partij die accepteert dat het om een uitputtingsslag gaat en zich richt op het vernietigen van vijandelijke troepen in plaats van het winnen van terrein, wint waarschijnlijk. Het Westen is niet voorbereid op zo'n oorlog”, schrijft Vershinin.
De voormalige Amerikaanse legerofficier merkt op dat westerse legers uitputtingsconflicten al lange tijd beschouwen als uitzonderingen die koste wat het kost vermeden moeten worden, ten gunste van kortere, op manoeuvres gerichte confrontaties.
In plaats van een ‘beslissende strijd’ door middel van manoeuvre-oorlogvoering, "richt uitputtingsoorlogvoering zich op het vernietigen van vijandelijke troepen en hun vermogen om gevechtskracht te regenereren, terwijl de eigen strijdmacht behouden blijft’, schrijft hij. Bij een succesvolle uitputtingsstrategie wordt "aanvaard dat de oorlog minstens twee jaar zal duren", voegt hij er aan toe.
Tussen rivalen van nagenoeg gelijke kracht, zoals China en de VS, kan de overwinning aankomen op wie het vermogen heeft om verliezen te compenseren en te blijven vechten. Sterkere militaire machten hebben grotere kans om te beschikken over ruime voorraden middelen en rekruten, wat betekent dat de gevechten zich kunnen voortslepen, vergelijkbaar met de situatie in Oekraïne, waar de Russen strijden tegen door de NAVO gesteunde troepen van Oekraïne.
Oorlog in Oekraïne toont dat voldoende munitie en mankracht cruciaal is
Aan beide kanten is vuurkracht van cruciaal belang gebleken, evenals het vermogen om meer te vuren en langer stand te houden, vijandelijke posities te beschadigen en de druk in stand te houden. Nadat Oekraïne in de eerste weken van de grootschalige invasie aanvankelijk de Russische inname van Kyiv had afgewend, gaven westerse hulppakketten, aangevoerd door die van de VS, het land de munitie die nodig was om zichzelf te verdedigen en Russische posities aan te vallen.
De intensiteit van beschietingen in Oekraïne is verbazingwekkend – de Russische strijdkrachten hebben in 2022 gemiddeld 15.000 granaten per dag afgevuurd – en beide partijen gaan op hoge snelheid door hun voorraden. Zowel het Westen als Rusland hebben de productie- en industriële capaciteit opgevoerd om aan de vraag te voldoen, en de oorlog heeft het Amerikaanse leger ertoe aangezet zich af te vragen hoeveel munitie het eigenlijk nodig heeft om te vechten in toekomstige conflicten.
“Uitputtingsoorlogen worden gewonnen door economieën die massamobilisatie van legers via hun industriële sectoren mogelijk maken”, schrijft Vershinin zijn analyse. “Legers breiden zich tijdens zo’n conflict snel uit, waardoor enorme hoeveelheden gepantserde voertuigen, drones, elektronische producten en andere gevechtsuitrusting nodig zijn.”
Belangrijk is ook het vermogen om diep in vijandelijk gebied toe te slaan, de verdediging te overweldigen en de faciliteiten en infrastructuur van de tegenstander aan te vallen. Dit aspect is ook zichtbaar tijdens de oorlog in Oekraïne, waarbij beide partijen een mix van langeafstandswapens en drones gebruiken om zich te richten op energiehubs, civiele centra en andere belangrijke sectoren met als doel de productie- en aanvoerlijnen te beschadigen.
De oorlog in Oekraïne heeft ook aangetoond hoe belangrijk het is om uitgeputte strijdkrachten snel aan te vullen, zodat grote verliezen op het slagveld gecompenseerd kunnen worden.
Rusland doet dat met succes, door de mankracht weer op te bouwen ondanks de grote verliezen, die volgens westerse schattingen zijn opgelopen tot meer dan 300.000 slachtoffers. Oekraïne kampt momenteel met een tekort aan rekruten, en het parlement debatteert over een wetsvoorstel dat bedoeld is om de mobilisatie uit te breiden en strengere regels voor militaire dienst in te voeren.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky waarschuwt al maanden dat het leger te maken heeft met een ernstig tekort aan gekwalificeerde troepen aan het front, maar is er niet in geslaagd een duidelijke strategie te presenteren voor de rekrutering van de benodigde troepen. De voormalige topcommandant van de president, generaal Valery Zaloezjny, heeft meermaals gepleit voor verdere mobilisatie.
Volgens Vershinin kunnen westerse strijdkrachten te maken krijgen met personeelsproblemen, omdat hun NAVO-legers professionele en ervaren onderofficieren (NCO's) en militairen waarderen die, als ze uit de strijd worden gehaald, niet gemakkelijk vervangbaar zijn.
"Het meest effectieve model" voor een leger, stelt hij, is een evenwichtige mix van een ‘middelgroot beroepsleger’ in NAVO-stijl met een ‘massa dienstplichtigen die beschikbaar zijn voor mobilisatie’ in Sovjet-stijl.
Toekomstige grootschalige conflicten zouden ook in andere opzichten veel op het slagveld in Oekraïne kunnen lijken, mogelijk vol met uitdagende technologieën zoals ontwikkelingen op het gebied van elektronische jamming en drones, maar ook artillerie, mijnen en traditionele infanterie. Dit maakt logistiek en planning van cruciaal belang, wat extra complexiteit toevoegt aan de gevechten.