‘Met de paplepel ingegoten’ gaat bij Andrea Illy méér dan op. Op vierjarige leeftijd proefde de Italiaan in de keuken van zijn moeder voor het eerst koffie.
Sindsdien is het zijn passie en als volwassene koos hij voor een loopbaan bij het familiebedrijf dat in 1933 werd opgericht door zijn grootvader Francesco Illy, die de moderne espressomachine ontwierp.
Andrea was van 1994 tot april 2016 bestuurszitter van Illycaffé, het koffiemerk dat in 150 landen wordt verkocht in meer dan 100 duizend restaurants wordt geserveerd en op jaarbasis een omzet van zo’n 400 miljoen euro oplevert. Sinds afgelopen zomer heeft hij de rol van uitvoerende topman verwisseld voor die van president-commissaris.
Business Insider Nederland sprak met Andrea Illy over werken met je familie, de veranderende koffiemarkt en Hollanders die het verschil tussen espresso en lungo niet snappen.
Hoeveel koffie drinkt u op een dag?
“Ik drink meestal medium-roasting espresso, geen melk, geen suiker, gewoon espresso. Ongeveer vier keer per dag en maximaal 25 ml in een kopje. Espresso is dé essentie van koffie, een uur nadat ik het gedronken heb haal ik er nog inspiratie uit.”
Wat maakt Illy uniek?
“Er zijn grofweg drie dingen. Allereerst maken we een uniek product, een blend van negen bonensoorten die we direct inkopen bij de telers waardoor we een 100 procent verantwoordelijke supply chain hebben. Ofwel: de best mogelijke koffie op een duurzame manier.
"Ten tweede, onze manier van roosteren, hier hebben we 83 jaar ervaring in waardoor we de perfecte balans hebben gevonden tussen bitter en zoet. En als laatste innovatie. Mijn grootvader is degene die de espressomachine uitvond zoals we hem vandaag de dag kennen. Sindsdien zijn we altijd blijven innoveren."
“Wat ons ook onderscheidt, is onze familiegeschiedenis: Italiaans met een Oostenrijks-Hongaarse achtergrond. Mijn grootvader was Hongaars, groeide op in het het Oostenrijks-Hongaarse Rijk en werd in Wenen verliefd op koffie. Als soldaat kwam hij naar Triëst met de droom om koffie wereldwijd beroemd te maken, dat deed hij met zijn uitvinding. Vandaag de dag zijn we in 150 landen te vinden.”
Is het een vloek of een zegen, zo’n familiebedrijf?
“Om eerlijk te zijn heeft het zijn voor- en nadelen. Het is fijn om als merk zo’n rijke geschiedenis te hebben. Ik denk dat het echt belangrijk is en in je voordeel werkt als je een familienaam voert en er een gezicht achter je bedrijf zit.”
“Het is goed om een sterke filosofie te hebben. Maar, honderd procent van de aandelen is in de handen van de familie. Hierdoor kunnen we minder investeren dan onze concurrenten en moeten we het bedrijf rustiger opbouwen. Dat maakt de concurrentie soms wel zwaarder.”
Welke uitdagingen liggen er in het verschiet?
“De markt is sterk veranderd, van traditionele koffie is de focus nu op portioned coffee [red. cups/pads en dergelijke] komen te liggen. Van consument naar cafés, winkels en e-commerce. Dat zijn uitdagingen voor 83-jarig bedrijf. De Verenigde Staten en China zijn echte groeimarkten voor ons, maar natuurlijk blijft onze core business Europa. Het continent is goed voor meer dan zestig procent van de totale koffieconsumptie in de wereld.”
Mensen drinken over de hele wereld koffie, maar een Hollands bakkie is toch anders dan Afrikaanse koffie. Hoe gaat u daarmee om?
“Uiteindelijk zijn er niet zoveel verschillen. Je hebt overal een aantal types: de consument die zoekt naar gemak, de traditionele drinker en de koffieliefhebber. Als koffieliefhebber in Azië verschil je niet zoveel met die in Europa of Noord-Amerika.”
“En daarbij: we hebben vele varianten - denk: lungo, ristretto, espresso en dergelijke - en drie levels van hoe sterk de bonen gebrand zijn. Het één verkoopt natuurlijk beter in het ene land dan het andere, maar het is net als bij Coca Cola: uiteindelijk is Illy wereldwijd hetzelfde.”
Ik begreep dat Nederland een belangrijke rol speelt in de geschiedenis van Illy...
“We worden vaak genoeg ook een beetje gezien als een Nederlands merk. Het was het tweede land waar Illy kwam buiten Italië. Ons eerste exportland. En we namen de espresso mee, want dat hadden jullie toen nog niet.”
“We hebben veel respect voor de Nederlandse markt omdat het land een belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van koffie. Ik hou van Holland, het is een heel dynamisch land en jullie staan - meer dan de Italianen - open voor verandering.”
Alleen espresso maken kunnen we nog steeds niet?
“De Nederlanders beginnen er nu een beetje beter in te worden. Maar waar ze altijd slecht in zijn geweest is de goede maat van het kopje! Je moet echt maar een klein beetje inschenken. Espresso is émotie! Die emotie vervaagt als je het in een overdreven hoeveelheid drinkt. Nederlanders moeten begrijpen dat je bij een Italiaanse espresso niet meer dan 30 ml in een kopje doet.”
Welke trends ziet u op dit moment in de koffiemarkt?
"De zogenoemde micro roasted-trend. Samen met de hang naar kwaliteit is het aantal kleine producenten explosief gegroeid. Dat is goed en slecht voor ons. Blijkbaar zijn er meer en meer consumenten op zoek naar koffie van een hoge kwaliteit en leren ze die ook steeds beter herkennen. Dat is een goed teken voor ons. Het nadeel is alleen dat we meer concurrentie krijgen."
"Een andere mega-trend die belangrijk is om te noemen - omdat hij in Nederland is gestart - is de consolidatie van de industrie. Jacobs Douwe Egberts heeft 40 miljard dollar geïnvesteerd om de nummer twee, drie en vier in de koffiemarkt over te nemen en de grootste producent te worden na Nestlé."
"Dus aan de ene kant heb je de consolidatie, waarbij 40 procent van de totale market share in handen is van twee bedrijven. En aan de andere kant heb je de extreme fragmentatie van de markt met haar micro roasters. Het lijkt echt heel veel op wat er de afgelopen jaren in de bierwereld is gebeurd."
Wat staat er na dit interview op uw planning?
“Een espresso drinken in Galleria Illy (in Triëst, Italië, zie foto hierboven) bij onze iconische bar, natuurlijk.”
LEES OOK: Ik proefde de nieuwe, duurzame koffie van IKEA en die smaakt beter dan die van de HEMA