- Er is geen acuut gevaar voor instorting van de Russische economie, volgens econoom Vladislav Inozemstjev.
- Rusland heeft zich aangepast aan de oorlog in Oekraïne en kan dat nog behoorlijk lang volhouden.
- Wat oorspronkelijk bedoeld was als een korte “speciale militaire operatie” is het “nieuwe normaal” geworden.
- Lees ook: Russen kunnen hypotheek met ultralage rente krijgen, als ze huis in bezette delen Oekraïne kopen
De economie van Rusland loopt nauwelijks risico op een acute terugval, Dat stelt de uit Rusland verbannen econoom Vladislav Inozemstjev, die denkt dat de kans op een economische ineenstorting van het land is afgenomen.
Inozemstjev heeft zich kritisch uitgelaten over het regime van president Vladimir Poetin. Hij verliet Rusland in 2023, nadat hij werd bestempeld als een “buitenlandse agent”.
Het traject van Rusland is volgens Inozemstjev vergelijkbaar met dat van de zogenoemde Asmogendheden in de jaren 1930: Nazi-Duitsland, Italië onder dicatator Benito Mussolini en het Japanse Keizerrijk. Deze groep landen combineerde politieke dictatuur en ultranationalisme met “effectieve markteconomieën”, stelt de econoom in een recent opiniestuk dat werd gepubliceerd door het Middle East Media Research Institute.
Rusland kan zijn oorlogseconomie langer in stand houden dan velen hadden verwacht, volgens Inozemstjev. Hij gelooft niet in de stelling dat Rusland op weg is naar een economische ineenstorting, zoals gebeurd is met de Sovjet-Unie.
De oorlog die begon als een "speciale militaire operatie", wordt nu gezien als een "nieuw normaal" dat oneindig kan worden volgehouden. Hoewel veel economische experts het nog steeds hebben over de structurele achteruitgang van Rusland, weet het regime van Poetin zijn grip op het land intact te houden.
"Tegenwoordig is de economie de betrouwbare achterhoede van de Russische dictator”, aldus Inozemstjev. “Rusland lijkt hiermee een langetermijnbedreiging voor de westerse wereld te zijn geworden, waarvan de kans op een economische ineenstorting uiterst klein is.”
De financiën van Rusland lijken zich te hebben gestabiliseerd sinds het begin van de oorlog, toen zelfs het Kremlin toegaf dat de economie op instorten stond. De overheidsinkomsten zijn dit jaar in de maanden van januari tot en met oktober met 28 procent gestegen op jaarbasis, volgens persbureau Interfax.
De Russische economie heeft zich deels staande gehouden dankzij de forse oorlogsuitgaven, aldus experts. Die hebben de economische groei gestimuleerd, hoewel dat gepaard is gegaan met hoge inflatie en hoge rentetarieven, terwijl de arbeidsmarkt miljoenen werknemers tekort komt.
Rusland heeft ook maatregelen genomen om de bedrijvigheid te stimuleren, stelt Inozemstjev, bijvoorbeeld door de belastingen voor ondernemers en zelfstandigen niet te verhogen en door gesubsidieerde leningprogramma's voor bedrijven te implementeren. Dat betekent dat veel bedrijven worden beschermd tegen de pijn van hogere rentekosten. Ze zouden zelfs kunnen profiteren van de stijging van de inflatie in Rusland, waardoor de winsten zouden kunnen stijgen.
Inozemstjev denkt dat de Russische economie in 2025 en daarna zal blijven groeien en voorspelt voor volgend jaar een groei van 2 procent tot 2,5 procent. Het Internationaal Monetair Fonds heeft gezegd dat het verwacht dat de Russische economie dit jaar met 3,6 procent groeit.
Economen verdeeld over vraag hoelang Poetin oorlogseconomie kan handhaven
De visie van Inozemstjev contrasteert met die van veel andere economen in het Westen, die verwachten dat Rusland een periode van structurele economische verzwakking tegemoet gaat.
Analist Alexandra Prokopenko van de denktank Carnegie Russia Eurasia Center stelde in oktober in een opiniebijdrage voor zakenkrant Financial Times dat de economie van Rusland het inderdaad nog wel een paar jaar kan volhouden, maar uiteindelijk tegen een muur oploopt.
“De middelen die Poetin kan genereren zijn niet onbeperkt. Door meer geld in defensie te steken, verergert het Kremlin bestaande economische onevenwichtigheden”, aldus Prokopenko. “Poetin staat voor een lastig dilemma: het financiële systeem stabiel houden, voldoen aan sociale verplichtingen voor de bevolking en de defensie-uitgaven op het huidige niveau houden."
Volgens de Zweedse econoom Anders Åslund wordt de Russische economie harder getroffen door westerse sancties dan sommigen denken. “Ondanks wat het Kremlin ons graag doet geloven, werk de tijd niet in het voordeel van Rusland”, schreef Åslund afgelopen maand in een opiniestuk voor Project Syndicate. “Ik schat dat het huidige sanctieregime jaarlijks 2 tot 3 procent van het nationaal inkomen afhaalt in Rusland, waardoor de economie bijna stagneert. Bovendien zal de situatie alleen maar verslechteren voor Poetin. Misschien zal het zelfs zijn agressieve campagne tegen Oekraïne belemmeren.”