- De intimiderende leiderschapsstijl van Donald Trump brengt mogelijk voordelen op de korte termijn.
- Tegelijk zijn er volgens managementexperts serieuze nadelen op de lange termijn.
- Dreigen met vergelding om snel je zin te krijgen, heeft z’n beperkingen.
- Lees ook: 4 op 5 leidinggevenden neemt heimelijk beslissingen op basis van intuïtie: dat is meer dan een onderbuikgevoel
De manier waarop de Amerikaanse president Donald Trump zich als leider profileert, met onderhandelingstactieken die de nadruk leggen op intimidatie, heeft geleid tot wat de Amerikaanse president ziet als snelle overwinningen in handelsconflicten met buurlanden Canada en Mexico.
Ook de dreigende bezuinigingen op overheidspersoneel in de VS onder leiding van ‘adviseur’ Elon Musk en het terugdraaien van inspanningen op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit gaan gepaard met een vorm van autoritair ingrijpen zonder overleg of ruimte voor tegenspraak.
Misschien inspireert Trump sommige leiders in het bedrijfsleven die genoeg hebben van een eindeloze overlegcultuur om ook een harde aanpak te hanteren. Echter, de methode Trump heeft ook een prijs, zeggen managementexperts tegen Business Insider.
Erik Helzer van het Center for Innovative Leadership aan de Johns Hopkins Carey Business School geeft aan dat de leiderschapsstijl van Trump teruggrijpt op “een oudere opvatting van leiding geven.” Zo’n houding is evenwel niet voor iedereen weggelegd.
Communicatiewetenschapper Brian Ott van de Missouri State University stelt in dit verband dat de meeste leiders in het bedrijfsleven simpelweg te weinig macht hebben om zo op te treden als Trump en Musk.
De tactiek van Trump
Elizabeth Lotardo, schrijfster van het boek “Leading Yourself”, zegt tegen Business Insider dat leiders die in de verleiding komen om de spierballentaal van de president te kopiëren, onder andere rekening moeten houden met het tijdspad waar ze mee te maken hebben.
“Het zou een valkuil zijn als ze hun tijdshorizon gelijk stellen aan die van Trump. Hij speelt een spel van maximaal vier jaar. En leiders van bedrijven, de goede in ieder geval, kijken hopelijk naar een langere tijdshorizon”, zegt ze.
Lotardo geeft aan dat maatregelen van de president om grofweg de helft van de ambtenaren die hun werk op afstand kunnen doen, te dwingen om vijf dagen per week naar kantoor te gaan, uiteindelijk een pyrrusoverwinning kan blijken. Enerzijds kan dit er inderdaad toe leiden tot kostenreducties bij de overheid, maar anderzijds kan het ook leiden tot een vlucht van toptalent waardoor het moeilijker zal worden voor de overheid om te innoveren.
Trump een 'toponderhandelaar'?
Managementexpert Helzer denkt dat de aanpak van Trump deels zal doorsijpelen naar het Amerikaanse bedrijfsleven, hoewel naar verwachting niet alle bedrijfsleiders met deze trend zullen meegaan.
Helzer zegt dat de houding van Trump op het gebied van internationale handel vooral bedoeld lijkt om te provoceren. Trump volgt daarbij het onderhandelingsprincipe “doe als eerste een aanbod”. Dit betekent dat een tegenbod het eerste bod als referentiekader moet nemen. “Vanuit het idee dat je de overhand wilt krijgen in onderhandelingen, kan hier dus enige strategie achter zitten” zegt Helzer.
Dat is ook hoe het Witte Huis het ziet. “President Trump is een toponderhandelaar. Hij zet zijn vaardigheden strategisch in om de beloften na te komen die hem een mandaat van het Amerikaanse volk hebben opgeleverd,” aldus plaatsvervangend perschef Harrison Fields in een verklaring tegen Business Insider.
Trump schreef in zijn boek, “The Art of the Deal”, dat onderhandelen zijn kunst is. “Andere mensen schilderen mooi of schrijven poëzie. Ik hou ervan om deals te sluiten, het liefst grote deals. Daar haal ik mijn voldoening uit", verklaarde Trump enkele jaren geleden.
Heersen of leiden
Communicatiewetenschapper Ott vind dat Trump vaak het gedrag van een “heerser” vertoont in plaats van "leiderschap". “Leiderschap vereist per definitie dat er mensen zijn die je willen volgen”, zegt Ott. Dit betekent dat mensen vrijwillig dingen doen, dus zonder dwang, “Echt leiderschap is leiden en consensus opbouwen. Trump heeft geen interesse in het bereiken van consensus."
"Hij krijgt mensen wel zover dat ze zich erbij neerleggen, maar dat betekent niet noodzakelijk dat ze willen samenwerken", geeft Helzer in dit verband. aan.
Ott zegt dat bedrijfsleiders die het draaiboek van Trump proberen te kopiëren, er misschien niet in zullen slagen om te krijgen wat ze willen, ook al lijkt dit het geval te zijn voor de president en aanhangers zoals Musk.
Leiderschap "oude stijl"
Leiderschapscoach Maria DeLorenzis Reyes, die naar eigen zeggen met meer dan 1.600 bedrijven heeft gewerkt, vertelt aan Business Insider dat Trumps benadering van de handel met Canada en Mexico er voor sommige waarnemers misschien krachtig uitziet, maar dat schijn bedriegt. "Deze leiderschapsstijl is juist volledig het tegenovergestelde van wat nodig is”, zegt ze.
De methode van Trump is een terugkeer naar een command-and-control stijl van leiderschap die drie of vier decennia geleden populair was, aldus de leiderschapscoach. Toch is die methode uiteindelijk niet zo effectief in vergelijking met een methode die mensen inspireert om een bepaald idee te volgen, zegt DeLorenzis Reyes. Door angst als knuppel te gebruiken kunnen juist kwaliteit, samenwerking en innovatie het kind van de rekening worden, zegt ze.
“Leiderschap dat leden van teams aan de kant zet of niet respecteert, belemmert het vermogen van een organisatie om echt te functioneren en productief te zijn", aldus DeLorenzis Reyes.
Ondertussen is voor sommige bedrijfsleiders de terugkeer naar een ouderwetse leiderschapsstijl juist een terugkeer naar hun comfortzone. “Deze bedrijfsleiders hebben nooit echt geloofd in de meer moderne manieren van werken”, zegt DeLorenzis Reyes. “Ze willen gewoon terug naar hoe het was.”