Rusland is het eerste land dat denkt over een boycot van Nederlandse
geitenproducten, in verband met de uitbraak van de ook voor mensen
besmettelijke infectieziekte Q-koorts. Maar wat nou als onze geiten
wereldwijd in de ban gaan, betekent dat een ramp voor de Nederlandse
economie?
In Nederland lopen 374.000 geiten rond, en dat aantal is de afgelopen jaren
flink gestegen. Elk jaar komen er bijna 22.000 geiten bij. Het aantal
geitenbedrijven is ongeveer gelijk gebleven op 300, maar het aantal dieren
dat ze houden is verdubbeld.
Wat die geiten nou precies bijdragen aan de Nederlandse economie is niet
bekend, harde cijfers zijn er niet. Het Centraal Bureau voor de Statistiek
neemt geiten en schapen tezamen en komt dan op een bijdrage van 155 miljoen
euro. ‘Peanuts’ als je bedenkt dat de bijdrage van de totale veehouderij
bijna 10 miljard euro is.
Alternatief voor koeienmelk
Jarenlang was de geit vooral een hobbydier. Pas sinds de jaren tachtig is de
melkgeitenhouderij weer in opkomst. Maar toen in 1984 de melkquota voor
koeienmelk ingevoerd werden, was het voor boeren minder aantrekkelijk om
koeien te houden. De productie van geitenmelk viel niet onder deze quotering
en was een alternatief.
Bijna 75 procent van alle geiten in de veehouderij wordt gehouden voor de
melk. Volgens het Productschap Zuivel (PZ) werd in 2008 in Nederland 174
miljoen kilo geitenmelk geproduceerd. Op professionele bedrijven levert de
gemiddelde melkgeit per jaar acht tot negenhonderd kilo melk.
Vooral export
We produceren vooral voor het buitenland, 70 tot 90 procent van de
Nederlandse geitenmelk(producten) wordt uitgevoerd. Het grootste deel gaat
naar Frankrijk, ruim 20 procent. De Fransen gebruiken de melk vooral voor
geitenkaas. Er is dus een kans dat jouw Franse geitenkaasje gemaakt is met
Hollandse melk. Andere grote importeurs van Nederlandse geitenmelk zijn
Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Nederlandse markt
In Nederland wordt vrijwel de gehele geitenmelkplas aan de industrie
geleverd. 80 Procent van de melk wordt tot kaas geproduceerd. Dat leverde
een Nederlandse geitenkaasproductie op van bijna 17 miljoen kilo. De rest
gaat naar de productie van andere verse producten en melkpoeder.
Voor een liter geitenmelk krijgt de boer ongeveer 45 cent. Ter vergelijking,
een liter koeienmelk levert ongeveer 30 cent op. Toch is een bestaan als
geitenboer geen vetpot. Een koe levert meer op. Het Landbouw Economisch
Instituut (LEI), onderdeel van de Universiteit van Wageningen, berekende wat
een geitenhouder gemiddeld verdient.
40 Euro per geit
Bedrijven met gemiddeld zevenhonderd geiten verdienen ongeveer 26.000 euro
per jaar, dat komt neer op een gemiddelde opbrengst per geit van 40 euro.
Een gemiddelde melkkoehouder verdient ruim twee keer zoveel, tussen de
50.000 en 60.000 euro per jaar, met gemiddeld 70 koeien. De gemiddelde
opbrengst per koe komt daarmee op ongeveer 700 euro per exemplaar.
Het houden van geiten is relatief duur, dat komt onder meer doordat geiten
naar verhouding meer meng- en droogvoer eten dan bijvoorbeeld koeien, die in
de zomer buiten kunnen lopen. 90 Procent van de omzet gaat op aan kosten,
waardoor 10 procent overblijft. In de koeienhouderij is dat 25 procent. Het
hogere percentage is mede te verklaren door toeslagen die de boeren
ontvangen.
Consumptie geitenvlees
Geitenvlees is maar een beperkt onderdeel van de geiteneconomie. Volgens het
productschap Vee, Vlees en Eieren (PVE) exporteerde Nederland in 2008
260.000 kilo geitenvlees met een totale waarde van 858.000 euro. Het meeste
vlees wordt geëxporteerd naar Noord-Afrika, Portugal en Spanje.
In Nederland wordt weinig geitenvlees gegeten. Gemiddeld consumeert de
Nederlander 0,2 kilo geitenvlees per jaar. Dat eten we vooral buiten de
deur, bijvoorbeeld verwerkt in shoarma. Een woordvoerder van PVE kan niet
wakker liggen van een Russische exportban: "Ik heb het even nagezocht
en de afgelopen twee jaar hebben we geen vlees geëxporteerd naar Rusland,
nul kilo."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl