Partijen die meedoen aan de vorming van een nieuw kabinet-Rutte III neigen naar ‘uitruilen’. Ze willen bij sommige belangrijke eisen zo min mogelijk water bij de wijn doen. In ruil zouden ze dan andere punten kunnen laten vallen. Het lijkt op de manier waarop het kabinet-Rutte II tussen VVD en PvdA tot stand kwam.
D66-leider Alexander Pechtold vindt net als zijn ChristenUnie-collega Gert-Jan Segers dat over principes geen compromis valt te sluiten. Hij vindt het soms verstandiger om af te spreken dat “we het ene probleem aanpakken op de manier die jij ideaal vindt en het andere zoals de andere dat zou zien”.
Hij zei dat woensdag na een onderonsje met Segers op de eerste dag van de formatie na een zomerpauze van drie weken. Ook Segers zei dat uitruilen “zou kunnen”.
D66 en de ChristenUnie (CU) verschillen fundamenteel van mening over onder meer stervenshulp voor ouderen die vinden dat hun leven voltooid is, de kweek van embryo’s, meerouderschap (voor homoparen) en het wietbeleid. Pechtold voelt er niets voor “om in vage teksten” de onderlinge verschillen “weg te poetsen”. “Als je probeert bij moeilijke kwesties in het midden te komen, dan moet je je afvragen of je allebei er überhaupt wat mee hebt.”
De D66-voorman ruilt onderwerpen waarop de partijen hemelsbreed van elkaar verschillen soms liever uit. “Dan kun je ook aan Nederland laten zien waarom je voortgang maakt met het ene en over het andere afspreekt dat niet te doen.”
Pechtold waarschuwde ook dat de onderhandelaars zich niet moeten blindstaren op principes. "Dat verstart jezelf. Als je als minderheid alleen maar in je eigen gelijk blijft hangen, dan wordt Nederland er niet beter van.''
De onderwerpen waarover CU en D66 zo verschillen, staan donderdag op de agenda bij de formatie. De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en CU beginnen weer om 10 uur.