Aankomend president Donald Trump beloofde tijdens zijn campagne dat de groei van het bruto binnenlands product tijdens zijn presidentschap weer naar 4 procent zal gaan.

Eén van de beste manieren om dat te bereiken lijkt zijn stimuleringsplan van 550 miljard dollar om de infrastructuur te verbeteren.

Zelfs als Trump zijn infrastructuurplan langs de Democraten kan loodsen, langs begrotingshaviken in zijn eigen partij en langs allerlei regelgevers dan is er nog altijd één belangrijke tegenstander die een economische groeispurt wil voorkomen: Janet Yellen.

Volgens de analisten Charles Himmelberg en James Weldon van Goldman Sachs wijzen de opmerkingen van voorzitter Yellen tijdens de laatste Fed-bijeenkomst erop dat er wel eens een “Yellen-ingreep” zou kunnen komen die de financiële en economische impact van een grootschalig infrastructuurplan zal dempen.

De strategen stellen dat Yellen bezorgd is dat er bijna volledige werkgelegenheid is in de economie. Daarom zou een grootschalig stimuleringspakket waar veel arbeid voor nodig is de inflatie tijdelijk heel hoog op kunnen drijven.

Om dat te voorkomen zal de Fed de rentetarieven verhogen, waarmee de kredietstroom wordt ingedamd en de zakelijke activiteiten, de inflatie, maar ook de groei van de economie en de arbeidsmarkt in balans wordt gehouden. Dit schrijven Himmelberg en Weldon daarover:

"Yellen gaat overduidelijk de fiscale prikkels nauwlettend in de gaten houden als er volledige werkgelegenheid is. Toen ze daar naar gevraagd werd tijdens haar persconferentie merkte ze op dat 'mijn voorganger en ik met fiscale prikkels kwamen toen het werkloosheidscijfer beduidend hoger was dan nu'. En terwijl haar opmerkingen van maandag niet veel toevoegden aan wat ze vorige week op de persconferentie al had gezegd, bleef ze duidelijk bij haar stelling van 'de sterkste arbeidsmarkt in bijna een decennium.'"

De ideeën van Yellen zijn niet per se bedoeld om tegen te werken - ondanks de opmerkingen van Trump over het beleid van de Fed-voorzitter - maar om de economische cyclus in stand te houden.

Door met een grote stimulans te komen zonder een vorm van monetaire compensatie kan de inflatie te snel stijgen en de economie oververhit raken. Dus door de rente in kleine stapjes te verhogen als tegenhanger van de stimulering van de economie probeert Yellen de economische cyclus voor langere tijd op een lager pitje te houden.

"De groeivooruitzichten zullen snel worden ingeperkt door het groeitempo van het bbp (als dat het al niet heeft overtroffen) waardoor het belangrijkste gevolg van fiscale prikkels waarschijnlijk een combinatie zal zijn van hogere inflatie en hogere rente, waarbij de precieze verhouding afhangt van hoe hard de Fed tegen de fiscale wind in wil zeilen", schrijven Himmelberg en Weldon.

Het verhogen van de rentetarieven zal niet de hele groei van de economie en de lonen tenietdoen, maar het tempo zal lager liggen dat als Yellen zou toestaan dat de stimuleringsplannen van Trump de economie 'oververhitten'.

janet yellen

Fed-voorzitter Yellen getuigt op Capitol Hill in Washington op 21 juni. Foto: AP/Evan Vucci

Volgens Himmelberg en Weldon wordt een confrontatie tussen de Fed en Trump steeds waarschijnlijker gezien de opmerkingen van Yellen tijdens de persconferentie na de Fed-bijeenkomst op 14 december en haar toespraak op de Universiteit van Baltimore afgelopen maandag.

Daarnaast merken de Goldman-analisten op dat ander beleid van Trump, zoals strengere immigratieregels en agressieve onderhandelingen over handelsverdragen, wel eens een grotere rem op de bbp-groei kunnen zetten dan welke renteverhoging van de Fed dan ook.

Het antwoord van Trump op deze beweging van Yellen en de Fed moeten we nog afwachten - hij heeft niet al te hoog opgegeven over de centrale bank en de voorzitter in het verleden.

Maar Steven Mnuchin en Wilbur Ross, degenen die door Trump zijn verkozen als ministers van Financiën en van Handel, hebben gezegd dat Yellen het goed doet bij de Fed, dus het confronterende gedrag van Trump wordt mogelijk ingedamd door zijn kabinetsleden.

De financiële markten zullen ook worden beïnvloed, stellen Himmelberg en Weldon. Aandelen en andere risicovolle activa zijn enorm omhoog gegaan na de verkiezingen vanwege de hogere groeiverwachtingen (en lagere belastingen), dus tegenacties van de Fed kunnen die hoop doen vervliegen.

"Wat steeds zekerder lijkt, zijn de risico's van de 'Yellen-ingreep' voor risicovolle aandelen", staat in het Goldman-bericht. "Dat komt doordat aanhoudende stijging van risicovolle aandelen en activa waarschijnlijk zal leiden tot een snellere aanscherping van het monetaire beleid."

Dus ondanks de belofte van Trump van een enorme economische groei, zullen Yellen en de Fed waarschijnlijk een grens stellen aan hoe de stimuleringsplannen de markten en de economie gaan opstuwen.