Nu we de datum kennen waarop premier Theresa May artikel 50 in werking zal stellen – 29 maart – is het tijd om realistisch te worden over de uittredingsonderhandelingen met de EU:
Terwijl het Britse doel van de onderhandelingen is om de beste deal te krijgen en de grootst mogelijke toegang te houden tot de interne markt is het doel van de EU precies tegenovergesteld: Groot-Brittannië straffen voor het vertrek.
Ervoor zorgen dat Groot-Brittannië na 2019 slechter af is zal andere landen ervan weerhouden ook uit de EU te treden. De EU is daarom niet geïnteresseerd het Verenigd Koninkrijk te helpen, zelfs niet als dat ook voordelig zou kunnen zijn voor de EU zelf (bijvoorbeeld door gepriviligeerde toegang te houden tot Groot-Brittannië als exportmarkt).
Het bewijs daarvan kwam uit de mond van voormalig Italiaans president Mario Monti die sprak op het World Economic Forum in Davos in januari. De EU heeft zichzelf intern zo georganiseerd dat de Britten gestraft worden voor hun vertrek, zei hij. In een panel met de Britse minister Philip Hammond van Financiën zei Monti dat aardig doen tegen Groot-Brittannië hetzelfde zou zijn als “georganiseerde zelfmoord” voor de EU:
“De minister en ik waren in september met anderen in Bratislava voor een informele Ecofin-raad. Op dat moment was er in naar mijn mening in veel EU-lidstaten nog steeds de verleiding om het spelletje ‘wie is het aardigst voor de Britten’ te spelen door ze een speciale status binnen de interne markt in het vooruitzicht te stellen. Dat zou een georganiseerde zelfmoord van de Europese Unie zijn geweest. Maar sinds Bratislava en de helderheid die de premier heeft gegeven denk ik dat de onderhandelingen nu gericht zijn op een ordelijke en duidelijke scheiding. “
Bij "scheiding" kunnen we aannemen dat hij onderhandelingen bedoelt die niet resulteren in het uit elkaar vallen van de hele EU.
En dat is trouwens geen geheim.
Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie zei iets vergelijkbaars in een interview met Bild, dus de Britten hoeven zich geen illusies te maken: "Het Britse voorbeeld zal ervoor zorgen dat iedereen zich realiseert dat het niet loont om te vertrekken."
Met dat als achtergrond voor de gesprekken is het duidelijk dat May de twee jaar durende artikel 50 periode met een groot nadeel ingaat: De EU zou zelfs profiteren als er aan het eind van de periode nog geen overeenkomst ligt. En gezien de manier waarop de deadline in artikel 50 is vormgegeven hoeft de EU niks te doen om precies dat te bereiken.
Bekijk hier hoe Mario Monti praat over de "georganiseerde zelfmoord" van de EU, rond de 15 minuten.