Eerste AI-hit lijkt een feit. Wie is zanger John de Koning?

Met kunstmatige intelligentie gemaakte liedjes belanden over zo’n twee jaar in de hitparade, zei techexpert Jarno Duursma nog eind juni tegen Business Insider Nederland. Het lijkt al eerder het geval te zijn, getuige zomerhit Zo Zomer van zanger John de Koning.

Dit liedje met een hoog meezinggehalte (het is zo/ zo/ zo bijna zomer!) steeg afgelopen week naar de vijfde positie in de top 25 van Sterren NL, een radiozender voor Nederlandstalige muziek. Het nummer lijkt erdoor geglipt te zijn bij de samensteller, die zou hebben gedacht dat het om een echte compositie ging. Luister het nummer hieronder.

Niemand weet echter wie John de Koning precies is. Er bestaan geen video’s van de zanger, noch andere liedjes, hij laat zich alleen via e-mails interviewen en op zijn Spotify-profiel zien we enkel een korrelige foto van een man met een zonnebril met een iets te lange baard. Is die foto ook AI?

Als we de foto door de AI-detecteerwebsite Isitai.com trekken, geeft deze een kans van ruim 56 procent dat de foto met kunstmatige intelligentie is gemaakt.

De zanger was bovendien niet beschikbaar om op te treden in de studio bij Sterren NL, meldde de Sterren NL-samensteller eerder tegen NU.nl. Reden: De Koning moest naar een jazzfestival in België, terwijl hij bij nazoeken dan weer nergens op het affiche bleek te staan.

Zo Zomer lijkt AI-compositie

Alles wijst erop dat Zo Zomer een compleet door AI gegenereerd liedje is, waarbij dus zowel de instrumentatie als vocalen worden gegenereerd door een computer. Het nummer klinkt blikkerig en stopt plotseling na 3 minuten en 16 seconden, wat kenmerkend is voor AI-liedjes met Udio-software. Als je een gegenereerd liedfragment op Udio vijf maal verlengt, kom je precies uit op 3 minuten en 16 seconden.

Uit onderzoek van hetzelfde NU.nl met AI-detectiesoftware blijkt dan ook dat het nummer voor 94 procent waarschijnlijk met kunstmatige intelligentie is vervaardigd. Het lijkt er overigens wel op dat de 'auteur', volgens de credits op Spotify ene "J..C. Keijser", de tekst zelf heeft geschreven. Die kunnen gebruikers op zowel AI-apps Udio als Suno eenvoudig zelf toevoegen.

Toch houdt De Koning in de media vol dat hij wel degelijk een artiest van vlees en bloed is. Zo Zomer zou een referentie zijn aan De Konings vader, die tijdens vakanties aan het Gardameer bij aankomst steevast zei: "zo, zomer", beweerde De Koning in een e-mail aan 3voor12, waarin de zanger tevens oreerde over zijn verleden als 'gelukskoekjesschrijver'.

Wie er achter De Koning schuilgaat, is de grote vraag. Is het iemand uit de muziekindustrie? Zeker is dat het een persoon is met een grote muziekkennis. Als Business Insider Nederland De Koning via de mail benadert voor wat vragen, krijgen we een heel epistel aan muziekreferenties terug.

Over dat zijn "held" Brian Johnson op vier sporen moest opnemen, samen met De Konings "andere held" Leon Russell, die dan weer een "een van de oervaders is van de drumcomputers" en Roger Linn inspireerde voor zijn "befaamde" Linn-drumcomputer. Of over zijn liefde voor de 808-drumcomputer. Zonder de 808 "geen house", doceert De Koning, en italomuziek "waarop Zo Zomer geïnspireerd is".

Dat zijn opmerkelijke referenties voor een volkszanger die in de top 25 van Sterren NL staat genoteerd. Van zo iemand zou je eerder een vurend betoog over André Hazes of Corrie Konings verwachten. Is hij dus wel echt? De Koning antwoordt op filosofische wijze, opnieuw refererend aan een breed scala aan rock- en popartiesten.

"Ik lees overal terug dat ik geen mens ben, maar dat ben ik zeker wel", zegt De Koning tegen Business Insider Nederland. "Dat ik niet John de Koning heet, behalve als artiest, is net zo normaal als dat Bob Dylan niet Bob Dylan heet, maar Robert Zimmerman, of Slash die eigenlijk Saul Hudson heet. Ik noem mezelf daarom John de Koning. In een filosofische context bestaat John de Koning dus niet, evenmin als Slash of Bob Dylan."

'Wat is er mis met AI-muziek?', zegt De Koning

De Koning heeft wel een sterke mening over AI-muziek, als we hem ernaar vragen. "Wat is er mis mee? Ik denk dat het altijd creativiteit vraagt van de maker. Al is het maar kennis van muziek en daarbij speelt er iets essentieels in elk nummer: the groove."

Daarnaast vraagt De Koning zich af: "En wat is AI? Auto-tune is ook gebaseerd op een bepaalde intelligentie en dat geldt ook voor bijvoorbeeld de Linn-drumcomputer. In principe heeft dat het geluid bepaald van Prince, dus met een beetje fantasie kan je mij verre familie noemen van Prince. Omarm de techniek, kijk wat je er verder mee kan doen."

In feite geeft De Koning zich daar bloot. Hij lijkt zíjn AI te vergelijken met auto-tunetechnieken, die hij op onnavolgbare wijze linkt aan de drumcomputers die Prince inzette, om zichzelf vervolgens te vergelijken met diezelfde Prince.

Veel liedjes met Udio-software zijn 3 minuten en 16 seconden lang. De jouwe ook. Is dat niet erg opvallend?

"Ja, dat is opvallend en vooral: toevallig. Zo Zomer is eigenlijk langer, ik geloof 3 minuten en 47 seconden, maar ik vond het einde niet goed. Het ging te lang door, en dat doet het nu natuurlijk niet. Toen heb ik een ander einde eraan geplakt."

Dat werd het opvallende a capella-koortje aan het einde van het nummer, beweert De Koning, die zich de grootste criticus van zichzelf toont. De overgang naar dat koortje stelt de zanger "niet zo mooi" te vinden "en als je goed luistert, hoor je ook precies waar de knip zit". Maar, zo voegt hij eraan toe: "Dat het dan weer op 3 minuten en 16 seconden uitkomt, is echt toeval."

Je nummer is in korte tijd een groot succes geworden in Nederland, met op moment van schrijven al ruim 70.000 streams op Spotify. Overvalt het succes je niet een beetje?

"Enorm, dat had ik nooit verwacht. Dat is toch waanzinnig. Vooral als je bedenkt dat Zo Zomer bedoeld is als demo. Ik wilde het naar de music publishers sturen, zodat misschien een andere artiest het zou opnemen. Maar mensen in mijn omgeving zeiden allemaal dat ze het nu al te gek vonden. Nadat een zoon van vrienden van mij het meezong, toen ze bij ons op de camping op bezoek waren, dacht ik: 'Hee dit kan wel iets leuks worden'."

Toch treedt De Koning nog altijd niet live op. De zanger doet zijn kersverse fans desgevraagd echter één belofte, die hij overigens eerder deed tegen andere media: als hij een nummer 1-hit scoort, zal hij de bühne betreden. Hoe precies? "Dan beloof ik dat ik een concert geef met een geweldige liveband."

Het blijft niet bij één nummer, reageert De Koning op vragen van Business Insider Nederland. Sterker nog, de 'zanger' zegt al te werken aan nieuw materiaal. "Ik ben nu bezig met een liedje over de winter: 'Kom niet tegen me praten, want ik heb een flinke kater'." Ook aan een kersthit wordt druk gewerkt in huize De Koning. Die krijgt de titel "een kerst zonder jou".

Heb je eventueel nog vakantieplannen? Ga je bijvoorbeeld nog naar het Gardameer?

"Sterker, ik zit er al. Bij Peschiera (del Garda, red.) en ik kijk tegen Sirmione aan. Er zijn veel Nederlanders op de camping en ik hoor Zo Zomer op de radio. Mooi hoor, want ik maak dan een praatje en vraag dan wie dat is..."

LEES OOK: Spotify staat open voor AI-muziek, zolang het auteursrecht maar op orde is – en dáár wringt het soms