De slepende kwestie rond de verhoging van het schuldenplafond van de Amerikaanse overheid kan potentieel ontwrichtend werken voor de financiële wereld.

Voorlopig is daar op valutamarkten weinig van te merken, gelet op de aansterking van de dollar tegenover de euro.

Valuta-expert Joost Derks legt uit waarom de schuldfinanciering van de VS toch belangrijk blijft.

ANALYSE – De financiële wereld haalde opgelucht adem toen de Amerikaanse Senaat afgelopen week met een nipte meerderheid de overheid tijdelijk wat meer leenruimte gaf. Het is echter een kwestie van weken voordat de schuldproblemen weer alle aandacht opeisen.

Als jij je hypotheek niet meer kunt betalen, heb jij een probleem. Maar als de Verenigde Staten failliet gaan, heeft de hele financiële wereld een probleem. Als een van de weinige landen zit daar een grens aan hoeveel er geleend kan worden. De Verenigde Staten hebben namelijk sinds 1917 een schuldplafond.

Oorspronkelijk is deze regel meegenomen tijdens een wetswijziging om het makkelijker te maken om nieuwe leningen uit te geven voor het financieren van de oorlogsindustrie tijdens de Eerste Wereldoorlog. De afgelopen decennia gebruiken politieke partijen de maatregel echter steeds vaker om de tegenpartij klem te zetten.

Twee jaar geleden werd het plafond al eens aangetikt. De Amerikaanse overheid had hierdoor geen geld meer om de rekeningen te betalen. Van de ene op de andere dag kwamen op 1 oktober 2019 ongeveer 800.000 overheidsmedewerkers thuis te zitten. Dat zou later dit jaar of begin 2022 zomaar opnieuw kunnen gebeuren. Om het schuldplafond te verhogen, is namelijk een meerderheid nodig van 60 stemmen in de Senaat.

Probleem van Amerikaans schuldenplafond is niet opgelost

Een meerderheid in de Amerikaanse Senaat is ver weg, aangezien de Republikeinen 50 van de 100 senaatzetels in handen hebben. In de ogen van deze partij worden de overheidsfinanciën uitgehold door de enorme investeringen van de Democratische president Joe Biden in zorg, klimaat en infrastructuur. Ze voelen er niets voor om de schuldgrens op te schroeven en zo mee te werken aan de plannen van Biden.

Het goede nieuws is dat de Republikeinen bereid zijn om de Democraten meer tijd te geven voor het oplossen van de schuldkwestie. Dankzij de overeenkomst van afgelopen week gaat het enkele weken duren voordat de kwestie opnieuw opspeelt.

Het slechte nieuws is dat een oplossing nog niet in zicht is. Op papier heeft Biden de mogelijkheid om zijn tegenstanders buiten spel te zetten en op eigen houtje het schuldplafond bij te stellen.

Het heeft er echter alle schijn van dat hij daar geen gebruik van gaat maken. Als hij dat wel doet, geeft hij Republikeinen een krachtig argument dat ze kunnen gebruiken om zijn financiële beleid aan te vallen. Dat is een gevaarlijke zet, aangezien bij de tussentijdse verkiezingen volgend jaar de minieme Democratische meerderheid in de Senaat op het spel staat.

Vertrouwen in de dollar blijft voorlopig sterk

Als het Biden niet lukt om de steun te krijgen van enkele Republikeinse senatoren en als hij weigert om een oplossing te forceren, kan het land technisch failliet gaan.

Minister van Financiën Janet Yellen heeft al gewaarschuwd dat het land in een recessie terecht komt als het schuldplafond geraakt wordt en de Verenigde Staten niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

Ondanks de perikelen rond het schuldenplafond is de dollar ten opzichte van de euro gestegen tot het hoogste niveau in ruim een jaar.

Hoewel die opmars vooral wordt aangejaagd door een oplopende inflatie die de kans op een renteverhoging in de VS doet toenemen, is de kracht van de dollar ook deels terug te voeren op de rol van de Amerikaanse munt als veilige haven in onzekere tijden.

Financiële markten vertrouwen er voorlopig op dat de kwestie rond het Amerikaanse schuldenplafond uiteindelijk wordt opgelost, maar daarbij staat er wel degelijk iets op het spel voor de dollar.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.