Twee dagen lang leek er sprake van een soort gewapende vrede binnen het kabinet van de Britse premier Theresa May. Maar zondagavond barstte de bom.

De Britse minister van Brexit-zaken David Davis en zijn onderminister Steve Baker dienden hun ontslag in bij premier Theresa May.

Davis heeft zijn baan opgezegd vanwege de oplopende spanningen en grote meningsverschillen binnen het kabinet over de Brexit-strategie.

Binnen de Britse Conservatieven is een hevige richtingenstrijd gaande over de te volgen strategie. Een vleugel van de partij aangevoerd door de minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, waartoe ook Davis behoort, wil een vertrek uit de Europese Unie, waarbij het VK de mogelijkheid krijgt om zelfstandig handelsakkoorden af te sluiten en controle heeft over migratie.

Dit betekent wel forse schade voor de handelsrelatie met de EU, met de mogelijkheid van grenscontroles en een verzwakte positie van de Londense financiële sector in Europa.

May opteerde afgelopen vrijdag voor een zachtere variant, waarbij in ieder geval de goederenmarkt nauw blijft aangesloten bij de Europese Unie. Dit limiteert wel de mogelijkheden voor de Britten om zelfstandig een internationaal handelsbeleid te voeren. Daar zijn de hardliners onder de Brexiteers fel tegen.

Britse kabinet weer rollebollend over straat

Het is overigens de vraag of de vrijdag beklonken deal van het Britse kabinet een kans maakt bij EU-onderhandelaar Michel Barnier. Het Britse voorstel voorziet namelijk in een deal waarbij het Verenigd Koninkrijk wat betreft het vrije verkeer van goederen aangesloten blijft bij de EU, maar niet wat betreft het vrije verkeer van personen. Het EU-standpunt is vooralsnog dat de interne Europese markt vier 'ondeelbare' elementen kent: vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal.

Maar voorlopig is de vraag: weet Theresa May de vrijdag beklonken kabinetsdeal in stand te houden, met genoeg steun van Conservatieve parlementsleden. De richtingenstrijd binnen haar partij staat immers weer op scherp, met het vertrek van minister Davis.

In zijn ontslagbrief aan May schrijft Davis dat het vrijdag bereikte akkoord in het kabinet "mijn positie als Brexit-onderhandelaar ondermijnt" Ook is hij bang dat "niet het kabinet, maar het parlement gaat bepalen hoe de Brexit zal verlopen". Ook zegt hij te vrezen dat de onderhandelingspositie van Groot-Brittannië ten opzichte van de EU "zwak" zal zijn.

May heeft in een reactie op het vertrek van Davis gezegd dat ze het "spijtig" vindt dat Davis vertrekt. Ze het niet eens is met de argumenten die hij aanvoert. "We moesten als kabinet het huidige standpunt bepalen om door te gaan met gedetailleerde onderhandelingen over een vertrek van Groot-Brittannië uit de EU", aldus May.

Volgens de premier is het kabinetsakkoord van afgelopen vrijdag "consistent met de uitkomst van de wil van de Britse kiezer en in overeenstemming met het partijstandpunt over Brexit van de Conservatieven." May had in de krant The Times na dat akkoord nog een waarschuwing voor haar minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, met wie ze regelmatig van mening verschilt over de strategie: "Als hij probeert het Britse standpunt te ondermijnen wordt hij ontslagen."

Donminic Raab nieuwe minister voor Brexit-zaken

Maandag stelde May een nieuwe Brexit-minister aan. De 44-jarige 'brexiteer' Dominic Raab neemt het departement over van David Davis.

De jurist Raab voerde in de aanloop naar het referendum over de Brexit campagne voor het kamp dat wilde vertrekken uit de Europese Unie. Hij mag zich nu als 'Secretary of State for Exiting the European Union', zoals de Brexit-minister formeel heet, persoonlijk gaan bezighouden met de onderhandelingen over de Britse uittreding uit de EU.

Raab is sinds 2010 parlementariër voor de Conservatieven en hield zich sinds januari als minister bezig met huisvesting.