Het kabinet heeft op Prinsjesdag een begroting gepresenteerd “die Nederland sterker, veiliger en welvarender maakt” en die het land “voorbereidt op de toekomst”.
Dat heeft minister Wopke Hoekstra (Financiën) gezegd bij het aanbieden van de Miljoenennota in de Tweede Kamer.
Het gaat volgens Hoekstra “in heel veel opzichten goed” met Nederland. Zo verwacht het kabinet voor het vierde jaar op rij een begrotingsoverschot. “Dat is in zestig jaar niet meer voorgekomen”, benadrukte de minister. De economie blijft daarnaast stevig groeien en de werkloosheid daalt naar het laagste niveau in vijftien jaar.
Dit zijn de belangrijkste vier conclusies uit de Miljoenennota en de Rijksbegroting aan de hand van evenveel infographics.
Sterke economische groei en een plus op de begroting
Het genoemde begrotingsoverschot komt dit jaar naar verwachting uit op 0,9 procent. In 2019, het vierde achtereenvolgende jaar met een overschot, verwacht het kabinet 1,0 procent over te houden.
Dat is allemaal mede dankzij een economie die met 2,8 procent groeit in 2018 en met 2,6 procent in 2019. Dat is een sterkere stijging dan het gemiddelde in de eurozone (respectievelijk 2,1 en 1,9 procent).
De inflatie stijgt in 2019 naar 2,5 procent, maar hierbij wordt aangemerkt dat het om een tijdelijk effect gaat omdat het lage btw-tarief wordt verhoogd van 6 naar 9 procent.
Bijna iedereen gaat er in koopkracht op vooruit
Door onder andere lagere inkomstenbelastingen, hogere lonen en hogere kinderbijslag stijgt voor bijna alle Nederlanders de koopkracht in 2019.
Rijke gepensioneerden gaan het meest profiteren van de aangekondigde belastingmaatregelen. Hun koopkracht stijgt met 2,7 procent, is de verwachting.
De rijke ouderen hebben het meest baat van de verlaging van de belastingtarieven en hogere kortingen op de heffingen. Zo wordt onder meer de ouderenkorting verhoogd met 160 euro.
Ook groepen werkenden gaan er in verhouding meer op vooruit, waarbij ook loonstijgingen worden meegerekend. Bij een algemene gemiddelde koopkrachtstijging van 1,5 procent volgend jaar zijn alleenverdieners met kinderen en een modaal inkomen (36.000 bruto) spekkoper: zij krijgen 2,2 procent meer koopkracht. Verder gaat het om tweeverdieners met twee modale inkomens zonder kinderen (een plus van 2,1 procent) en om alleenstaanden die modaal verdienen (2,1 procent meer).
De groep die er in koopkracht op achteruit gaat, zijn mensen (zo'n 300.000) met een laag inkomen die niet profiteren van de lastenverlagingen die het kabinet volgend jaar gaat doorvoeren.
In totaal gaat zo'n 96 procent van de huishoudens er volgend jaar in koopkracht op vooruit. Het gaat om gemiddeld 500 euro per huishouden.
De werkloosheid blijft dalen
De werkloosheid daalt naar verwachting naar het laagste niveau in vijftien jaar. Volgens de prognose hierboven groeit de werkzame beroepsbevolking sterker dan de totale beroepsbevolking en bereikt de werkloosheid in 2019 een dieptepunt van zo'n 300.000 mensen.
Er wordt ook een keerzijde benoemd: veel bouwbedrijven kampen met personeelstekorten. Het aandeel bedrijven dat hierdoor geraakt wordt is in een kwartaal zelfs verdubbeld naar 39 procent.
Wereldhandel groeit, maar Brexit en handelsoorlog Trump zijn risico's
Volgens de Miljoenennota stijgt de totale wereldhandel in 2019 met 4 procent ten opzichte van 2018. In bovenstaande infographic van het Centraal Planbureau (CPB) wordt wel gewaarschuwd voor een aantal risico's aan de horizon.
Zo stijgt het risico op escalatie van de handelsoorlog tussen de VS en China, vergroot het uitblijven van een Brexit-deal de kans op een chaotisch vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, en bestaat er de nodige onzekerheid over het beleid van de nieuwe populistische Italiaanse regering van de Vijfsterrenbeweging en Lega.