- De verwoeste dam in het zuiden van Oekraïne zorgt weliswaar voor een enorme humanitaire ramp, maar is geen grote tegenslag voor het Oekraïense leger.
- Zelfs vóór de dambreuk was de rivier de Dnipro al een enorm obstakel voor de Oekraïense strijdkrachten.
- Enkele Amerikaanse media melden donderdag dat het tegenoffensief nu echt zou zijn ingezet.
- Lees ook: Frankrijk gaat hulp sturen naar Oekraïne na damdoorbraak – Poetin noemt vernietiging van de dam een ‘barbaarse daad’
De vernietiging van de Nova Kachovka-dam in de nacht van maandag op dinsdag heeft een humanitaire ramp veroorzaakt voor een toch al gehavende bevolking. De overstromingen doen denken aan beelden van de nasleep van een orkaan en er is een enorme hulpoperatie nodig. Maar op militair gebied is het geen enorme tegenslag voor het beoogde tegenoffensief van Oekraïne.
Dat komt omdat het Oekraïense leger ervoor gekozen lijkt te hebben elders aan te gaan vallen.”De overstroming van het zuidelijke deel van de Dnipro heeft waarschijnlijk geen gevolgen voor de gebieden waar recentelijk gevechten plaats hebben gevonden”, schreef de denktank Institute for the Study of War dinsdag.
Het langverwachte Oekraïense tegenoffensief is volgens Amerikaanse media donderdag ook echt start gegaan. Onder meer The Washington Post, NBC News en ABC News zeggen op basis van bronnen bij de Oekraïense strijdkrachten dat ze in het zuiden in de aanval zijn gegaan. Officieel is het nieuws niet bevestigd.
Al dagen circuleerden berichten dat Oekraïense militairen zich verzamelden op strategische plekken en de afgelopen week zeiden de Russen meermaals een offensief in de regio Donetsk te hebben afgeslagen. Nu lijkt het zwaartepunt van het offensief toch in de regio Zaporizja te liggen, ten zuiden van de gelijknamige stad. De laatste uren zouden de gevechten daar een stuk intensiever zijn geworden.
Een Russische bevelhebber zegt dat Oekraïne inderdaad een "verrassingsaanval" probeerde te plaatsen in Zaporizja, maar die zou door de Russen zijn afgeslagen. Hij zegt dat er veel Oekraïners zijn gesneuveld en dat hij president Vladimir Poetin heeft ingelicht over de situatie.
Oekraïense militairen mogen eigenlijk niet praten over het offensief en doen dat daarom anoniem tegen Amerikaanse media. ABC News schrijft dat het ook een bron dicht bij president Volodymyr Zelensky heeft gesproken en dat die het begin van het offensief heeft bevestigd. Er zouden ook onbevestigde berichten van de frontlijn bij Zaporizja komen dat de moderne Leopard 2-tanks worden ingezet in de slag.
De regio Zaporizja is een van de vier gebieden die door Rusland geannexeerd zijn in september. De Russen hebben iets meer dan de helft van de regio in handen, maar de Oekraïners controleren de regionale hoofdstad Zaporizja. De frontlijn in de regio ligt al maanden vrijwel stil. Een Amerikaanse functionaris bevestigt aan The New York Times dat Zaporizja het hoofddoel van het offensief lijkt te zijn.
Rivierdelta bij Dnipro was vóór dambreuk al lastige plek voor Oekraïne om op te rukken
Zelfs vóór de dambreuk was de rivier Dnipro al een enorm obstakel voor het Oekraïense leger dat onder vijandelijk vuur snel zou moeten oversteken in boten, zou moeten overleven op pontonbruggen of met helikopters naar de overkant zou moeten gaan. Door de doorbraak van de dam is de rivierdelta groter geworden, zijn dorpen en steden overstroomd en zijn meer gebieden onbegaanbaar geworden voor gepantserde voertuigen en artillerie die nodig zijn om Russische posities aan te vallen.
Het zuidelijke gedeelte van de rivier oversteken werd volgens militaire expert Michael Kofman van het Rusland-programma van het Amerikaanse onderzoeksinstituut CNA altijd al als een groot risico gezien. "Een Oekraïense operatie om de rivier over te steken in het zuiden van de regio Cherson, voorbij de dam, was altijd al riskant en daardoor niet erg waarschijnlijk", schreef Kofman woensdag op Twitter.
—Michael Kofman (@KofmanMichael) June 7, 2023
Oekraïne beschuldigde het Russische leger er afgelopen oktober van explosieven te hebben geplaatst bij de dam. Hoewel nog onderzocht wordt hoe de dam verwoest is, lijken westerse inlichtingendiensten met de beschuldigende vinger naar Rusland te wijzen.
De vernietiging van de dam komt op een kritiek moment in de oorlog: net nadat de Russische autoriteiten zeiden dat ze bezig waren met het afslaan van een Oekraïens tegenoffensief.
Experts hebben aanwijzingen dat Rusland eerder in deze oorlog aan zogeheten hydraulische oorlogsvoering deed. Na de overstroming van de Dnipro zei een Oekraïense generaal dat er bij de militaire planning rekening is gehouden met "verraderlijke acties" van Rusland.
Een succesvolle aanval in de regio Zaporizja zou Oekraïne de kans bieden om het Russische leger in het zuiden van de regio Cherson af te sluiten van de bezette gebieden in het oosten van Oekraïne — een mokerslag voor de zogeheten landbrug die het door Rusland bezette De Krim via een strook in het zuiden van Oekraïne verbindt met Rusland.
"Als Oekraïne van plan is in Zaporizja door de Russische verdedigingslijnen heen te breken om de communicatie vanuit De Krim en de 'landbrug' door te snijden dan hebben de overstromingen nauwelijks effect op zo'n operatie", zei Kofman woensdag.