Turkse lira heeft meer steun nodig van centrale bank

ANALYSE – Meestal vormt een renteverhoging een positieve impuls voor een valuta. Als de rente in een land wordt verhoogd, wordt het immers relatief aantrekkelijker om vermogen in de valuta van dat land aan te houden. In de eerste helft van vorig jaar leverde een serie renteverhogingen in de Verenigde Staten bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan de opmars van de dollar, die zelfs even meer waard was dan een euro.

In Turkije verhoogde de centrale bank afgelopen donderdag de beleidsrente in één klap van 8,5 naar 15 procent. Toch daalde de Turkse lira binnen een paar uur met 6 procent ten opzichte van de euro.

Zowel de omvang van de renteverhoging als de reactie op valutamarkten geeft aan dat er wel iets moest gebeuren in Turkije. Heel grote renteverhogingen zijn namelijk behoorlijk zeldzaam.

Eind februari vorig jaar ging de Russische beleidsrente bijvoorbeeld in één klap van 9,5 naar 20 procent. Dat gebeurde destijds in reactie op de invasie van Oekraïne, waardoor de Russische roebel aanvankelijk een flinke dreun kreeg. In de periode die volgde kon de Russische munt zich herstellen, wat overigens voor een groot deel te danken was aan hogere inkomsten uit energie-export als gevolg van de hoge olieprijs.

Koerswijziging centrale bank Turkije was onvermijdelijk

De renteverhoging in Turkije was niet het gevolg van een oorlog, maar van een torenhoge inflatie die dreigde de economie te laten ontsporen. Eind vorig jaar is de Turkse inflatie zelfs even boven de 85 procent uitgekomen, om in de aanloop naar de presidentverkiezingen in mei terug te vallen tot 40 procent.

President Recep Tayyip Erdogan had in de aanloop naar zijn herverkiezing al aangekondigd om flinke economische hervormingen door te voeren. Een eerste stap was het aanstellen van Hafize Gaye Erkan als gouverneur van de centrale bank in Turkije

De tweede stap was haar de vrijheid geven om via renteverhogingen de inflatie te bestrijden. Die aanpak staat namelijk haaks op de oorspronkelijke strategie van Erdogan. De president wilde de economie aanvankelijk namelijk uit de problemen te laten groeien met steun van een lage rente. Na een uiterst pijnlijk decennium waarin de Turkse lira ruim 90 procent van zijn waarde verloor, kiest het land nu voor een andere koers met het rentebeleid.

Turkse centrale bank moet meer doen om geloofwaardig te worden

De koersdaling van de lira in reactie op de renteverhoging geeft echter aan dat er meer nodig is. Economen hadden namelijk gerekend op een verhoging van de Turkse beleidsrente richting ongeveer 20 procent.

Er zijn dus duidelijk extra renteverhogingen en meer maatregelen nodig om te voorkomen dat Turkije de kant van Argentinië op gaat. Daar is de inflatie opgelopen tot 114 procent. Dit terwijl de beleidsrente in Argentinië sinds begin 2022 verhoogd is van 40 tot bijna 100 procent. Het lukt de centrale bank van Argentinië echter niet om de inflatie in toom te krijgen en om het vertrouwen van de bevolking in de peso te herstellen.

Als noodgreep overweegt Argentinië om dan maar de eigen munt in de ruilen voor de Amerikaanse dollar. Zover is het in Turkije voorlopig duidelijk niet. Maar het is van groot belang dat de renteverhoging van afgelopen week echt het begin is van een beleidsomslag, in plaats van een eenmalige noodgreep.

De Turkse renteverhoging zorgt er overigens wel voor dat er in de valutawereld nu met veel meer spanning en minder gelatenheid naar de lira wordt gekeken dan in het afgelopen decennium.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video's over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.