De Nederlandse huizenmarkt koelt een beetje af, maar van een crisis op de huizenmarkt is nog absoluut geen sprake. Toch wil toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) dat geldverstrekkers alvast voorsorteren op een nieuwe dip van de huizenprijzen. Banken moeten daarom extra financiële buffers aanhouden als ze hypotheken verstrekken.
Door deze maatregel zullen de banken beter in staat zijn om de gevolgen van een eventuele huizenprijscorrectie op te vangen, zegt de toezichthouder.
Volgens de centrale bank zijn de risico’s op de woningmarkt de laatste jaren flink toegenomen. De huizenprijzen stijgen al enige tijd fors en omdat mensen huizen met hypotheken financieren, zijn hier hoge schulden mee gemoeid. DNB waarschuwt dat een plotse daling van de huizenprijzen voor flinke problemen kan zorgen. Ook banken zijn daar gevoelig voor.
Lees meer over de recente ontwikkeling van huizenprijzen: Dit doet de huizenprijs bij jou in de buurt – prijzen dalen in Amsterdam, Den Haag en 18 andere regio’s
Banken lopen risico met hypotheken bij nieuwe crash huizenmarkt
Stresstesten wijzen uit dat in een zwaar-weer-scenario de verwachte verliezen van banken op hypotheken fors kunnen oplopen. Banken zouden ook indirect geraakt worden door een huizenprijscorrectie, aangezien de Nederlandse economie erg gevoelig is voor ontwikkelingen op de woningmarkt.
Dat laatste bleek in 2008 toen Nederlandse huizenprijzen door de financiële crisis in een diep dal raakten. Tussen 2009 en 2013 zakten huizenprijzen met bijna 20 procent. Daarna krabbelden ze weer op en inmiddels liggen huizenprijzen boven het piekniveau van 2008.
Om voorbereid te zijn op een eventuele nieuwe huizencrisis sleutelt DNB nu sleutelt aan de risicoweging van de vele hypotheken die banken op hun balans hebben staan. Hier wordt een ondergrens voor opgelegd. Als gevolg van de Nederlandse maatregel moeten de banken gezamenlijk circa 3 miljard euro extra achter de hand gaan houden.
Het effect op de hypotheekrentes is overigens miniem, denkt DNB. Waarschijnlijk gaan de rentes hierdoor met zo'n 0,02 procentpunt omhoog. Naar verwachting kan de maatregel in het najaar van 2020 in werking treden, in beginsel voor een periode van twee jaar.
Pensioenfondsen en verzekeraars zijn ook actief op de hypotheekmarkt
Dat alleen Nederlandse banken meer kapitaal voor hun hypothekenportefeuilles moeten aanhouden verstoort het gelijke speelveld op de hypotheekmarkt. Zo beoordelen kenners van ING de maatregel van De Nederlandsche Bank (DNB). De analisten wijzen er op dat pensioenfondsen, verzekeraars en buitenlandse banken ook actief zijn op de Nederlandse hypotheekmarkt.
De analisten redeneren dat DNB zich alleen op de banken richt omdat zij een "cruciale schakel" zijn in het financiële systeem. Ook zijn ze meer kwetsbaar voor dalende huizenprijzen dan bijvoorbeeld pensioenfondsen of verzekeraars. De andere toezichthouders zouden een vergelijkbare eis als DNB op kunnen leggen aan de buitenlandse banken actief in Nederland, aldus de marktvorsers. ABN AMRO wordt onder de Nederlandse banken het hardst geraakt door de hogere kapitaaleisen, menen de analisten.