Op 21 november moeten Nederlandse cryptobedrijven voldoen aan de eisen van toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) om onder meer witwassen tegen te gaan.

Van de 48 bedrijven die een aanvraag hebben ingediend, zijn er tot nu toe slechts 6 goedgekeurd.

Cryptobedrijven vinden dat DNB te streng is en tussendoor met aanvullende maatregelen is gekomen om de identiteit van klanten te checken. De waakhond ontkent dat.

Sommige crypto-ondernemers zijn gestopt, omdat ze de hoge kosten van het toezicht niet konden dragen. Anderen zijn naar het buitenland verhuisd.

DNB gaat maandagmiddag in gesprek met de cryptobedrijven. De betrokken ondernemers hopen op  uitstel.

De tijd begint te dringen voor enkele tientallen Nederlandse cryptobedrijven. Op 21 november moeten zij voldoen aan de strenge toezichtregels van De Nederlandsche Bank (DNB), anders moeten zij hun activiteiten staken.

Van de 48 cryptobedrijven en handelsplatforms die een aanvraag hebben gedaan voor een vergunning, hebben er tot nu toe slechts 6 groen licht gekregen van de toezichthouder: Amdax, Blox, Anycoin Direct, Bitvavo, LiteBit en Coinmerce.

“Honderden banen staan op de tocht”, zegt Patrick van der Meijde, oprichter van BitKassa en voorzitter van branchevereniging Verenigde Bitcoinbedrijven Nederland, tegen De Telegraaf. “Werkgelegenheid bij al die bedrijven komt nu snel in gevaar.”

Is DNB strenger dan Europa vereist?

Sinds 21 mei vallen cryptobedrijven onder DNB-toezicht. Daarmee moeten bedrijven die geld omwisselen in crypto’s of digitale portemonnees aanbieden, aan dezelfde regels voldoen als banken en accountants. De maatregelen, gebaseerd op nieuwe Europese richtlijnen, zijn onder meer bedoeld om witwassen tegen te gaan.

Crypto-ondernemingen moeten zich registeren bij de toezichthouder, alle transacties in de gaten houden en de identiteit van klanten verifiëren. Bestuurders en aandeelhouders met een belang groter dan 10 procent worden getoetst.

Dat de strengere regels er zijn, is voor veel cryptobedrijven niet het probleem. Vanuit de branche klinkt al jaren de roep om duidelijke richtlijnen vanuit de overheid om criminele activiteiten zoals witwassen tegen te gaan. Dat kan de reputatie van de cryptosector opvijzelen.

Maar DNB wil het strengste jongetje van de klas zijn, zeggen juristen en cryptobedrijven tegen De Telegraaf. Zij zijn onder meer verbolgen dat de toezichthouder in september met aanvullende eisen kwam, twee maanden voor de definitieve deadline van 21 november. Dat is volgens hen kort dag.

De identiteit van klanten checken

Centraal twistpunt is de verificatie van gebruikers. Cryptobedrijven moeten van hun eigen klanten de identiteit checken. Dat kan bijvoorbeeld door een id-bewijs te controleren, net als bij het openen van een bankrekening.

Vervolgens wordt gecheckt of klanten op een internationale sanctielijst staan. Is dat het geval, dan mag diegene geen bitcoins verhandelen. Tot zover niets schokkends.

Maar DNB verlangt ook dat cryptobedrijven de herkomst van digitale munten checken. Klanten moeten aantonen dat zij controle hebben over een wallet. Dat kan door bijvoorbeeld eerst een klein deel van een bitcoin of andere digitale munt over te boeken, net als dat bedrijven soms vragen om 0,01 euro over te maken om te controleren of een bankrekening bij een klant hoort.

Volgens DNB, die overigens ontkent dat de maatregelen tussentijds zijn verzwaard, gebeurt dit type screenen nog onvoldoende bij Nederlandse cryptobedrijven.

De cryptobedrijven vinden op hun beurt dat DNB strengere eisen oplegt dan elders in Europa. Sommige maatregelen gelden zelfs niet voor alle banken en verzekeraars, zeggen ze.

Nederlandse cryptobedrijfjes stoppen door strengere regels

Om te voldoen aan de DNB-richtlijnen moeten cryptobedrijven behoorlijke kosten maken. Kleine spelers kunnen dat niet dragen en gooiden eerder dit jaar al de handdoek in de ring, zoals betalingsdienst BitKassa en Post-a-coin, dat cadeaubonnen voor cryptomunten verkocht.

Enkele grotere cryptobedrijven, zoals uitbater van bitcoingeldautomaten General Bytes en derivatenplatform Deribit, hebben hun heil buiten Nederland gezocht. Zij opereren nu vanuit Panama.

Mogelijk kiezen meer crypto-ondernemers voor een vertrek uit Nederland om de DNB-regels te omzeilen.

De toezichtkosten lopen uit de klauwen

Daardoor ontstaat een ander probleem: hoe meer partijen over de grens kijken, hoe minder partijen er in Nederland overblijven om de kosten van het toezicht over te verdelen.

DNB schat die rekening voor dit jaar op 1,7 miljoen euro. Dat bedrag wordt verdeeld over de bedrijven met een vergunning. Stel dat vijftien bedrijven groen licht krijgen, dan komt dat neer op ruim 110.000 euro per onderneming.

Omdat de regelgeving nieuw is, heeft DNB voor 2020 afgesproken dat het bedrag begrensd is tot 20.000 euro. Maar vanaf volgend jaar kan dat dus flink hoger liggen.

DNB wil bovendien de rekening doorschuiven naar volgend jaar als het dit jaar niet lukt om alle kosten te dekken. De geregistreerde partijen moeten dan extra aftikken. Daarbij kijkt de toezichthouder wel naar de omzet, zodat elk bedrijf naar draagkracht bijdraagt.

Cryptobedrijven zetten nu al geld apart om de stijgende toezichtkosten op te vangen. In het geval van cryptowisselkantoor Knaken gaat dat om enkele tonnen per jaar, zei het bedrijf eerder tegen de NOS.

DNB gaat maandagmiddag in gesprek met de betrokken cryptobedrijven. De branche hoopt op uitstel of een voorlopige vergunning. Crypto-ondernemers kunnen dan aan de slag blijven en later getoetst worden.

[activecampaign form=28]

Lees meer over crypto en blockchain: