Dit blijkt uit de doorrekeningen van de effecten van de programma’s van de
verschillende politieke partijen voor de verkiezingen die het Centraal
Planbureau donderdag 20 mei heeft gepubliceerd. Hoe scoren de partijen op de
verschillende onderwerpen?
Bezuinigingen
De VVD doet het meest om de overheidsfinanciën op peil te brengen. De partij
van Mark Rutte verbetert de houdbaarheid (wat betekent dat de schuldenlast
niet uit de hand loopt) met 39 miljard. Ook de meeste andere partijen buigen
echter meer om dan de eerder door het CPB gestelde 29 miljard. Alleen de SP
en de PVV blijven met 16 en 17 miljard ver achter. De programma’s van Rita
Verdonks TON en die van de Partij voor de Dieren werden niet doorgerekend.
Houdbaarheid:
CDA 33
PvdA 31
SP 16
VVD 39
PVV 17
GroenLinks 35
ChistenUnie 35
D66 37
SGP 32
Koopkracht
Wordt het SP-programma uitgevoerd dan stijgt de koopkracht van de huishoudens
in 2015 met 1,25 miljard euro. Het PvdA-programma leidt tot een kwart
miljard koopkrachtverbetering. Worden de plannen van GroenLinks uitgevoerd
dan gaan huishoudens er volgens het CPB niet op vooruit, maar evenmin op
achteruit.
Het SGP-programma tast de koopkracht het meeste aan. Als gevolg van deze
plannen gaan huishoudens er 8 miljard op achteruit, gevolgd door het CDA
(-3,5 miljard), D66 (-3), CU (-2,75) en PVV (-2). De VVD laat de koopkracht
van huishoudens met 1,5 miljard dalen.
Winst bedrijven
De ChristenUnie, GroenLinks en de SP doen de winsten van bedrijven het meeste
dalen, gevolgd door de PVV en D66. Het CDA is de enige partij die de winst
van bedrijven doet toenemen.
Hypotheekrenteaftrek
Het hypotheekrenteplan van D66 zet economisch gezien de meeste zoden aan de
dijk. Het plan levert een welvaartswinst van 0,9 procent van het bruto
binnnenlandse product (bbp) op. Het GroenLinks-plan staat met een
welvaartswinst van 0,8 procent op de tweede plaats. (Zie ook het kader: Dit
willen partijen met de hypotheekrenteaftrek.)
Huizenprijzen
Als gevolg van het D66-plan zullen de huizenprijzen wel het meeste dalen (-10
procent in 2015 en 10 procent structureel), gevolgd door GroenLinks (6
procent in 2015 en 10 procent structureel). Het plan van de PvdA leidt tot
een daling van 7 procent in 2015 en 6 procent structureel. Als gevolg van
het SP- en SGP-programma zullen de huizenprijzen in 2015 circa 6 procent
lager zijn en structureel respectievelijk 6 en 7 procent. Als gevolg van het
CDA-programma dalen de prijzen met 1 procent (zowel in 2015 als
structureel).
Het VVD-voorstel laat de huizenprijzen in 2015 met 2 procent dalen en
structureel met 5 procent. Dit laatste is opvallend omdat de VVD niet tornt
aan de hypotheekrenteaftrek. De daling wordt echter veroorzaakt doordat de
VVD huren zoveel aantrekkelijker maakt dat de vraag naar koopwoningen
afneemt. Het PVV-programma is het enige dat de huizenprijzen niet aantast en
structureel zelfs met 1 procent doet stijgen.
Werkgelegenheid
Het VVD-programma is het beste voor de werkgelegenheid (+ 5,75 procent),
gevolgd door GroenLinks (+ 4,5 procent), het CDA (+ 4 procent) en D66 (+3,75
procent). De PvdA creëert 2,5 procent meer banen. Als gevolg van het
SP-programma daalt de werkgelegenheid met 1 procent.
Ambtenaren
Alle partijen willen bezuinigen op ambtenaren. Het Centraal Planbureau
twijfelt echter aan de haalbaarheid van al deze voorstellen. Het CPB heeft
daarom het meest vergaande voorstel van de heroverwegingswerkgroep die zich
bezighield met ambtenaren als maximaal haalbaar gehanteerd. Dit levert de
meeste partijen een bezuiniging op van zo’n 3 miljard. Alleen de SP
bezuinigt veel minder, namelijk 1,5 miljard.
AOW
De AOW-plannen van CDA, PvdA en VVD (AOW-leeftijd verhogen tot 67 jaar) leidt
tot een verbetering van het bbp van 0,7 procent. Het voorstel van GroenLinks
tot 1 procent en dat van D66 zelfs tot een verbetering van 1,1 procent van
het bbp. GroenLinks wil alleen werkenden nog AOW laten opbouwen. D66 wil de
AOW-leeftijd stapsgewijs verhogen naar 67 en hem vervolgens koppelen aan de
stijging van de levensverwachting.
Lees ook:
In de serie: De economie volgens..
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl