ANALYSE – De zorgen over de snelle verspreiding van het coronavirus laten zich stevig voelen in de financiële wereld. De meeste aandelenindices zijn de afgelopen dagen met 10 procent of zelfs meer gedaald. Goud en staatsobligaties van landen zoals Duitsland en Nederland doen het goed. Een andere klassieke schuilplaats, de Japanse yen, kent echter een hobbelige maand.

Beleggers zoeken de veiligheid van beleggingen die in onzekere tijden hun waarde behouden. Goede voorbeelden zijn goud, staatsobligaties van solide landen zoals Duitsland, plus valuta’s zoals de dollar en de Zwitserse frank.

Bijna altijd kan de yen ook aan dat rijtje worden toegevoegd. Maar in de eerste eerste drie weken van februari is de yen juist met ruim 3 procent gedaald ten opzichte van de dollar. Pas sinds enkele dagen herstelt de koers van de yen. Wat gaat er schuil achter die opvallende beweging?

Een deel van de koersdaling is wel degelijk het gevolg van zorgen over het coronavirus. Na China is Japan het land waar aanvankelijk de meeste besmettingen ontdekt werden. De laatste weken neemt dat aantal echter niet snel toe. Donderdagochtend stond de teller op 207. Dat is aanzienlijk minder dan Zuid-Korea (1.766) of Italië (470).

Japan kwetsbaar door nauwe banden met China

De Japanse economie wordt indirect sterk geraakt door de uitbraak. China is veruit de belangrijkste handelspartner. Japan is tevens een populaire bestemming voor Chinese toeristen, die nu massaal thuisblijven.

Volgens het Japans toeristenbureau zetten alleen al in de periode tot eind maar meer dan 400.000 Chinezen een streep door hun vakantie naar Japan. De economische groeivertraging die zich nu aftekent, komt bovendien op een heel gevoelig moment.

Vorige week werd namelijk bekend dat de Japanse economie in het laatste kwartaal van 2019 met ruim 6 procent is gekrompen. Die forse daling kwam niet als een verrassing. In oktober vorig jaar werd de btw in het land verhoogd van 8 procent naar 10 procent.

Japanners hebben zoveel mogelijk grote aankopen zoals auto’s en witgoed al in voorgaande maanden gedaan, om te voorkomen dat ze de hogere prijs moesten betalen. Bij een eerdere btw-verhoging in 2014 kwam de Japanse economie al eens in een recessie terecht. Door het coronavirus dreigt dat nu opnieuw te gebeuren.

Met een daling van de yen tot het laagste niveaus in bijna een jaar, sorteerde de valutawereld daar even op voor.

Herstel van de yen: voor hoelang?

Signalen dat het aantal besmettingen met het coronavirus in Japan stagneert, maakten de afgelopen dagen de weg vrij voor een herstel van de munt. De yen heeft zijn status als veilige haven dus nog niet verloren.

Maar hoewel de corona-uitbraak een tijdelijk fenomeen is, zou het zomaar kunnen dat de Japanse btw in de toekomst opnieuw wordt verhoogd. Het land kampt met een vergrijzende bevolking en een enorme staatsschuld. Om die af te kunnen lossen, moet de overheid de inkomsten op peil houden of bij voorkeur flink opschroeven.

De OESO raadde Japan zelfs aan om de btw stapsgewijs te verhogen naar 20 procent of zelfs tot 26 procent. Als premier Shinzo Abe dat advies opvolgt, gaat de yen ook in de toekomst nog flink wat klappen krijgen.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.