Naast het noodpakket van 540 miljard euro komt er een apart Europees herstelfonds.
De Europese leiders kwamen donderdag overeen dat dit fonds gekoppeld wordt aan de Europese meerjarenbegroting.
Het fonds stelt de Europese Commissie in staat om geld te lenen en door te sluizen naar lidstaten.
Voorzitter Ursula von der Leyen spreekt van een bedrag van 1.000 miljard euro. Voor premier Rutte is dat geen hard gegeven.
Er komt een herstelfonds om de Europese economie weer te laten draaien na de coronacrisis. “We gaan op basis van voorstellen van de Europese Commissie constructief werken aan een gezamenlijke strategie voor de herstelfase, gekoppeld aan de meerjarenbegroting”, liet premier Mark Rutte weten na de vierde videotop van de regeringsleiders van de 27 EU-landen over de pandemie.
EU-president Charles Michel voorziet een “ongekende investering”. Het “urgente” fonds moet volgens hem “voldoende” gevuld zijn.
Ongeveer 2 procent van het Europese inkomen zal vereist zijn in de komende twee tot drie jaar, zei Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Zij noemde een bedrag van 1.000 miljard euro.
Eerst gaat de commissie de impact van de crisis op de economie van de lidstaten grondig in kaart brengen, evenals de schade in sectoren als toerisme.
Rutte: eerst analyse maken, concrete invulling komt later
Rutte heeft naar eigen zeggen "niet te veel piketpalen geslagen" tijdens de videoconferentie met zijn 26 collega-leiders. "Ik wil gewoon eerst weten wat er nodig is en of er behoefte aan is. Het heeft weinig zin om over getallen te spreken als je dat niet weet", zei hij na afloop.
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen gaat nu aan de slag "om er chocola van te maken", aldus Rutte. "Ik ben blij dat er een analyse komt".
Volgens Rutte is er ook tijd om na te denken omdat de landen zelf, de Europese Centrale Bank en de EU al miljarden op tafel hebben gelegd "zodat er nu niet acuut een financieel probleem is", en er ook geen grote problemen op de financiële markten zijn. "We moeten ons ook realiseren dat zolang er geen vaccin is het virus weer de kop kan opsteken. Hoe reageert de economie daar dan op?"
Rutte noemde het "verstandig om gefaseerd te werk te gaan". "We moeten hoe dan ook voorkomen dat leningen op een creatieve manier toch giften worden".
De vergadering verliep ondanks de heersende meningsverschillen tussen vooral noord en zuid over de herstelstrategie volgens hem in een "goede sfeer". Hij erkende dat een fysieke vergadering wel beter is om met elkaar zaken op te lossen.
Herstelfonds gekoppeld aan Europese begroting
Het plan voor een herstelfonds komt erop neer dat de EU-meerjarenbegroting (MFK) een hoger plafond krijgt, waardoor de commissie met garanties van de lidstaten veel geld kan lenen en kredieten tegen gunstige voorwaarden kan verstrekken aan lidstaten die het nodig hebben.
Von der Leyen denkt dat een deel ook een gift kan zijn, mede omdat sommige landen zwaarder zijn getroffen dan andere. Maar Michel zei dat lidstaten daar verschillend over denken. Bijvoorbeeld Nederland is daartegen.
Von der Leyen verwacht in de tweede helft van mei een voorstel met "innovatieve financiële instrumenten" klaar te hebben. Michel zei dat een akkoord over de volgende begroting en het herstelfonds moeilijk zal worden, maar dat er sterke politieke wil is bij de leiders om samen te werken.
De leiders gaven zoals verwacht groen licht voor het pakket van 540 miljard euro dat de EU-ministers van Financiën onlangs overeenkwamen om de sociaal-economische gevolgen van de crisis te verzachten.