- Het kabinet geeft woensdag een persconferentie waarbij hoogstwaarschijnlijk versoepeling van de coronamaatregelen wordt aangekondigd.
- Mogelijk gaan kappers en terrassen weer open. Winkels en kantoren mogen al open zijn, net als hotels. Ondertussen geldt nog wel een verbod op samenscholing.
- Nu het kabinet mogelijk de teugels laat vieren, verlangt je baas wellicht dat je naar je werk komt. Moet je op komen draven als je je daar niet prettig bij voelt?
- Zolang de werkgever zorgt voor een veilige omgeving volgens de richtlijnen van de RIVM, kun je niet weigeren naar je werk te komen”, zegt arbeidsrechtadvocaat Sander Schouten tegen Business Insider.
We leven bijna twee maanden in de intelligente lockdown om verspreiding van coronavirus tegen te gaan, met onder meer een verbod op groepsvorming.
Woensdag vindt een persconferentie plaats waarbij premier Mark Rutte hoogst waarschijnlijk versoepeling van de maatregelen gaat aankondigen. Zo zouden kappers en terrassen weer open mogen. Winkels en kantoren mogen nu al open zijn.
Nu een deel van de economie mogelijk weer op gang komt, kan je baas aan je vragen of je weer naar je werk wilt komen. Stel dat je je daar niet senang bij voelt, mag je dan weigeren?
Business Insider sprak met advocaat Sander Schouten van AMS Advocaten om deze vraag te beantwoorden. Schouten legt zich bij AMS Advocaten onder meer toe op ondernemingsrecht en arbeidsrecht.
Mag je nog wel naar kantoor gaan?
Sinds 23 maart is groepsvorming niet geoorloofd. Om preciezer te zijn: alle bijeenkomsten zijn verboden tot 1 juni, ook met minder dan 100 mensen. Of het kabinet deze maatregel versoepeld moet woensdag blijken.
Is werken buitenshuis, bijvoorbeeld op een kantoor, niet ook een bijeenkomst?
Volgens Schouten is het in ieder geval niet zo dat je niet naar je werk mag gaan. Wel zijn de omstandigheden op het werk van belang. Daarbij gelden de adviezen van het RIVM als richtlijn. “Het RIVM geeft aan dat je zoveel mogelijk thuis moet blijven en bij voorkeur moet thuiswerken wanneer het kan.” Daarmee is het volgens Schouten echter niet verboden om op kantoor met collega’s te werken.
Op je werk geldt dan wel dat je zo veel mogelijk afstand moet kunnen houden. Kun je 1,5 meter afstand houden tot je collega’s? Dan is er geen probleem. Dat houdt in de praktijk dus in dat er geen vergaderingen kunnen zijn en je geen gezamenlijke lunch kunt houden.
“Degenen die nu bij ons op kantoor kunnen werken, hebben allemaal een eigen kantoortje en pakken los van elkaar een broodje tijdens de lunch”, zegt Schouten.
Of je naar je werk kunt gaan hangt dus van het bedrijf af, maar de nieuwe regels houden dus niet in dat je zeker niet naar kantoor kunt gaan.
Een werkgever moet er wel voor zorgen een werknemer op het werk geen vergrote kans heeft besmet te worden of anderen te besmetten, zo schreef Schouten eerder in een artikel.
Mijn baas wil dat ik naar mijn werk kom, mag ik dat weigeren?
Zolang de werkomgeving voldoet aan de eisen die het RIVM stelt, kun je niet weigeren om naar het werk te gaan. “Je kunt dan niet zeggen ‘Ik voel me hier niet prettig bij’”, zegt Schouten. Zolang jouw werkgever ervoor zorgt dat de richtlijnen van het RIVM kunnen worden nageleefd, moet je dus op je werk verschijnen als je daarom gevraagd wordt.
Natuurlijk is het de vraag of zo’n harde eis altijd verstandig is. Een werkgever moet ook rekening houden met de gevoelens van werknemers. Er is immers een kans dat mensen zich ziek gaan melden als ze zich niet veilig voelen, ook al zijn ze eigenlijk arbeidsgeschikt.
Op kantoor kun je dus beter in overleg bepalen hoe iedereen zijn werk het beste kan doen.
“Sommige werkgevers bieden werknemers aan vakantiedagen of onbetaald verlof op te nemen als ze niet ziek zijn, maar toch niet willen werken. Dit kan zijn omdat ze zich ondanks een veilige werkomgeving niet helemaal veilig voelen. Zo’n oplossing vind ik wel een aardige geste”, zegt Schouten, die nogmaals benadrukt dat je niet zomaar thuis kunt gaan zitten omdat je dat zelf nodig vindt. “Dit is geen vrijbrief om niets te gaan zitten doen.”
Heb ik nu écht een vitaal beroep?
Zorgpersoneel, mensen die in de voedingsketen werken, zoals supermarktpersoneel en vervoerders, en journalisten zijn ‘vitaal’. Zij kunnen nu een beroep doen op de kinderopvang die nu nog gesloten is maar 11 mei weer opengaat.
Maar is bijvoorbeeld een sportjournalist ook ‘vitaal’. En veel rechtszaken gaan toch ook niet door?
Hoe het in de praktijk precies uitpakt, ligt ook aan de functie die je binnen een bedrijf hebt. Er zijn dus eigenlijk geen algemene uitspraken te doen over een hele sector. Schouten illustreert dit met een voorbeeld uit de advocatuur.
Daar geldt ten eerste dat rechtszittingen wel worden uitgesteld, maar veel zaken gewoon doorlopen. Het werk van advocaten ligt dan ook niet stil, want er is bijvoorbeeld nog veel papierwerk te doen.
Maar is de advocatuur een vitaal beroep? Er geldt hier dat je een “vitaal proces binnen de rechtshandhaving” moet dienen. Daar zullen veel bedrijfsadvocaten op dit moment niet aan voldoen. Maar advocaten die betrokken zijn bij faillissementszaken zijn juist van belang om zo snel mogelijk voor uitkeringen van ontslagen werknemers te zorgen. Voor zo’n zaak zal een advocaat wel kunnen betogen dat hij een vitaal beroep uitoefent, vindt Schouten.
Niemand kan voor mijn (zieke) kind zorgen, mag ik nu thuisblijven?
De kinderopvang en basisscholen gaan 11 mei weer open maar vooralsnog zitten de kinderen thuis. Kun je thuisblijven om voor je kinderen te zorgen?
Normaal gesproken kun je aanspraak maken op ‘kortdurend calamiteitenverlof’ als er tijdelijk geen mogelijkheid voor opvang van je kind is, schrijft Schouten. Dat kan dus een oplossing zijn voor mensen die met de handen in het haar zitten omdat ze korte tijd voor iemand zorg moeten dragen.
De coronacrisis zorgt ervoor dat je kunt verwachten dat deze ‘calamiteit’ niet echt kortdurend is. Het is maar de vraag of een werkgever kan verwachten dat je daar wel een oplossing voor hebt. De opvang is dicht en grootouders zijn een kwetsbare groep die geacht wordt zich af te zonderen.
“Werkgevers doen er in deze bijzondere tijden goed aan om redelijke afspraken te maken met werknemers die hiermee te kampen hebben”, stelt Schouten.
Een ziek kind is een ander verhaal. Heeft iemand in het huishouden koorts, dan moet het hele gezin thuis blijven totdat de zieke 24 uur klachtenvrij is, luidt nu de regel. Heb je dus een ziek kind dat koorts heeft, dan is het gemakkelijk: jij moet ook thuis blijven.