Dit zijn de verschillen tussen coronavouchers als je geld terug wilt vragen

Een jaar geleden sloeg de coronapandemie toe en werden veel reizen geannuleerd. Consumenten kregen vaak een voucher.

Het gros van de reizigers ziet liever geld dan voucher, maar of en hoe je geld terugkrijgt hangt af van het soort voucher.

Er zijn verschillende typen vouchers. Business Insider neemt ze hier door en legt uit wat de verschillen zijn.

Bekijk de homepagina van Business Insider Nederland voor meer artikelen.

Het is bijna een jaar geleden dat de coronapandemie toesloeg en grote delen van de economie tot stilstand kwamen, waaronder de reissector. Veel mensen hebben een voucher gekregen omdat hun reis werd geannuleerd. Nu de pandemie voortduurt, wil een groot deel liever geld terug.

Dat blijkt onder meer uit onderzoek van juridisch dienstverlener ARAG, die een vouchercheck heeft gelanceerd. Van de 1.500 respondenten zegt 79 procent liever geld terug te willen dan een voucher. De helft is ook van plan daadwerkelijk geld terug te vragen en 38 procent stapt daarvoor desnoods naar de rechter.

Volgens Laura Stam, jurist bij ARAG, proberen partijen in de praktijk eerst onderling tot een oplossing te komen. “Maar als dat niet lukt, is een gang naar de Geschillencommissie of de rechter mogelijk en dat is inmiddels ook al gebeurd.”

Toen de coronacrisis uitbrak, hebben veel reisorganisaties en luchtvaartmaatschappijen vouchers uitgegeven. Naar schatting gaat het om miljoenen vouchers met een waarde van zo’n 3 tot 7 miljard euro. Een deel is uitgegeven door reisorganisaties die zijn aangesloten bij branchevereniging ANVR, deze vouchers zijn goed voor zo’n 700 miljoen tot 1 miljard euro.

Het gaat om speciale coronavouchers die een jaar geldig zijn. Voor consumenten die in het begin van de pandemie een voucher kregen, komt de einddatum dus in zicht. Belangrijk om te weten is dat er verschillende soorten coronavouchers zijn. Dat is bepalend voor de vraag in hoeverre je geld terug kunt krijgen.

Hieronder nemen we de verschillen tussen de soorten coronavouchers door:

Coronavoucher voor pakketreizen

We beginnen met de grootste categorie: de pakketreisvouchers. "Dit zijn de vouchers voor reizen die bestaan uit meerdere onderdelen, bijvoorbeeld een vlucht plus verblijf", legt Laura Stam uit.

"Normaliter is het wettelijk zo dat je binnen veertien dagen recht op geld terug hebt als de reisorganisatie de reis annuleert, maar vanwege de pandemie is als alternatief een voucher uitgegeven die wordt gedekt door de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR). Dit geldt voor organisaties die bij de ANVR zijn aangesloten, wat meestal wel het geval is."

Volgens Stam kun je met de coronavoucher bij de SGR aankloppen als de reisorganisatie binnen een jaar na uitgifte failliet gaat. Maar krijg je ook geld terug als de reisorganisatie niet failliet gaat? "Ja", zegt Stam.

"Bij deze voucher is bepaald dat je 6 maanden ná uitgifte geld kunt terugvragen, voor de eerste uitgegeven vouchers was dat moment dus in september 2020. De reisorganisatie moet dan vervolgens binnen één jaar na uitgifte de reissom terugbetalen."

Het is echter de vraag of reisorganisaties kunnen uitbetalen, want er zijn meer vouchers uitgegeven dan dat er geld in het garantiefonds zit.

"Als het niet lukt, komt de voucherbank in zicht", zegt Stam. Het kabinet heeft 400 miljoen euro gereserveerd voor een voucherbank die reisorganisaties een lening kan verschaffen, zodat ze Nederlanders die een voucher hebben ontvangen, kunnen compenseren. Dit geldt alleen voor pakketreizen.

"De Europese Commissie moet hiervoor nog goedkeuring geven, dat gebeurt naar verwachting in februari of maart. Als dat zo is, dan zou dat heel mooi zijn", aldus Stam.

Ze wijst erop dat deze voucherbank moet voorkomen dat je in de situatie terechtkomt dat je geld hebt teruggevraagd, een jaar na uitgifte niets hebt gekregen en de reisorganisatie na een jaar failliet gaat en er geen garantie vanuit het garantiefonds bestaat.

Coronavoucher voor losse vluchten

Ook reizigers die een los vliegticket boekten, hebben veelal een voucher gekregen als hun vlucht werd geannuleerd vanwege de coronapandemie. In eerste instantie was niet voor iedereen duidelijk of klanten ook recht hebben op geld terug, maar daar heeft de Europese Commissie vorig jaar duidelijkheid over verschaft. "Een coronavoucher voor vluchten mag alleen uitgegeven worden als de klant die accepteert", zegt Stam.

"Inmiddels zijn bijna alle luchtvaartmaatschappijen wel zo ver dat ze geld teruggeven, ook al heb je een voucher geaccepteerd. Tenzij de maatschappij failliet gaat, zoals de Oostenrijkse luchtvaartmaatschappij Level Europe, dan heb je vaak pech."

In enkele gevallen kan het zo zijn dat de EU-regelgeving niet voor jouw vlucht geldt. "Alle vluchten die vertrekken vanuit de EU vallen onder de EU-Verordening. Maar voor vluchten van buiten de EU naar de EU geldt de extra voorwaarde dat deze uitgevoerd moeten zijn door een maatschappij die in de EU gevestigd is. ", legt Stam uit.

Volgens haar zitten er uitzonderingen tussen. "Neem bijvoorbeeld het Russische Aeroflot. Er gold een Russisch decreet waarin stond dat een voucher ook was toegestaan als compensatie. Dit betekent niet meteen dat je geen geld terug kunt krijgen, misschien gold het decreet niet toen jij de voucher kreeg."

Voor de goede orde: stel dat je retourtje Amsterdam-Moskou is geannuleerd vanwege de pandemie, dan kun je het hele bedrag terugkrijgen als je had geboekt bij een maatschappij die is gevestigd in de EU.

Maar bij Aeroflot of een andere maatschappij van buiten de EU, kan het zijn dat je alleen Amsterdam-Moskou vergoed krijgt en voor het andere deel een voucher. Het hangt echter helemaal af van de voorwaarden.

Stam: “Ook als de EU-Verordening niet op jouw vlucht van toepassing is, heb je na annulering vaak wel recht op geld terug en staat dit ook in de algemene voorwaarden van de luchtvaartmaatschappij."

Coronavoucher voor losse accommodatie

Misschien sta je al een tijd te popelen om met een voucher alsnog dat vakantiehuisje te boeken dat was geannuleerd vanwege de coronapandemie.

"Ook verhuurders van vakantiehuisjes die zijn aangesloten bij de branchevereniging HISWA-RECRON, hebben bedacht coronavouchers uit te geven die een jaar geldig zijn", weet Stam. De voucher is niet gedekt door een garantiefonds en anders dan bij de andere coronavouchers, is het vaak verstandig om deze in te zetten.

"Het is niet vanzelfsprekend dat je aan het einde van het jaar je geld terugkrijgt. Wil je dat wel, dan ligt het aan de verhuurder of dat een strijd wordt of niet. Feit blijft wel dat als de verhuurder annuleert, je recht hebt op geld terug en je geen voucher hoeft te accepteren.”

Wel is het volgens Stam vaak mogelijk om het verblijf om te boeken bij dezelfde verhuurder. "Daarin zijn ze meestal wel coulant."