• Enige tijd terug kregen enkele makers van generatieve AI rechtszaken aan de broek vanwege inbreuk op copyright.
  • Een logische ontwikkeling, en er zullen nog meer rechtszaken volgen.
  • Maar hoewel copyright een onderdeel van het probleem is, moet er verder dan dit gekeken worden.
  • Lees ook: De verborgen prijs van de steeds beter wordende budgettelefoons

Dit artikel verscheen eerder in de wekelijkse Business Insider Tech-Update. Deze nieuwsbrief ook ontvangen? Schrijf je dan onderaan deze pagina in.

OPINIE – Website DeviantArt, een verzamelplek voor kunstenaars die daar hun werk delen, en GettyImages, een internationale beeldbank, trokken vorige week twee makers van generatieve AI voor het gerecht. Stabillity AI en Midjourney moeten hun vermoedelijk onrechtmatige gebruik van beeld van beide partijen verantwoorden.

Volgens Amerikaanse advocaten komen deze rechtszaken vooral neer op hoe rechters de copyrightwetten interpreteren. Het probleem hierbij is de ‘Fair Use’-clausule die ze er in de VS op nahouden. Deze zegt dat werk van anderen zonder toestemming gebruikt mag worden als het zodanig is aangepast of het doel zodanig is veranderd dat het vrijwel niets meer met het origineel te maken heeft. En dat is nogal subjectief en moeilijk toepasbaar op nieuwe technologie als generatieve AI.

Daarnaast proberen de AI-makers zich al in te dekken op een andere manier. De afbeeldingen die ze als bron voor uiteindelijke creaties gebruiken, zijn namelijk zogenaamde ‘latente afbeeldingen’. Deze verkrijgen ze door een origineel in de AI te voeren en deze langzaam maar zeker van zoveel ruis te voorzien totdat het onherkenbaar is. Tijdens dit proces ‘leert’ de AI wat het origineel bevat en vervolgens wordt het proces omgedraaid. De AI moet dan het origineel namaken vanuit niets anders dan ruis. Daarbij ontstaat een afbeelding die wel op het origineel lijkt, maar niet hetzelfde is. Een eigen creatie, als je het de makers van de AI vraagt.

Dat klinkt als een slinkse manier om onder de copyright uit te komen, maar daarvoor is het te simpel. De rechter zal dit nog steeds zien als een uitgebreide manier van kopiëren en zal dit argument dus van tafel vegen. Maar stel dat de rechter oordeelt dat ‘Fair Use’ (of een andere beredenering) in dit geval goed genoeg is en dat generatieve AI dus vrij gebruik mogen maken van alle afbeeldingen op het internet, dan komt het echte probleem pas naar boven.

Want in het uitgebreide proces dat AI uitvoert op het bronmateriaal zit het daadwerkelijke probleem verborgen. Het gaat hierbij om het ‘leren’ wat een afbeelding bevat en dit kunnen gebruiken voor andere toepassingen. De eenvoud van copyright mist het idee dat het originele materiaal als leraar gezien kan worden volledig.

Bekijk het eens op een andere manier. Neem een AI-kok. Deze kan binnen milliseconden even goed leren koken als een topchef door alleen naar het resultaat van zijn werk te kijken: foto’s van enkele maaltijden. Hierna kan de AI op precies dezelfde manier koken als de topchef en zijn kunsten inzetten om meerdere heerlijke gerechten te verkopen. Hij zou zelfs recepten kunnen maken waar de topchef nooit op had kunnen komen, omdat hij dit trucje ook uithaalde bij andere topchefs.

Hierdoor zet de AI-kok de originele topchef makkelijk buitenspel. De originele maker van de gerechten vraagt niet alleen veel hogere bedragen voor zijn eten, maar is ook nog eens beperkt beschikbaar. Problemen waar de AI-kok niet tegen aanloopt.

Het stelen van werk is dus alleen maar een deel van het probleem. Het gebruik maken van deze materialen om ervan te leren is waar het echte gevaar zit.

De bronmaterialen kun je zien als leraren die voor een klas vol AI-bots uitleggen hoe ze hun technieken kunnen gebruiken om zelf net zo goed te kunnen worden als zij. Copyright komt voor de les alleen even snel binnen als politieagent om te zeggen dat de AI-leerlingen de leraren niet mogen stelen, maar zegt niets over de les die ze geven.

Kortom, copyright is niet voldoende om de huidige problemen tussen makers en generatieve AI aan te pakken en op te lossen. Maar het is tegelijk niet zo raar dat de rechtszaken op dit moment aangespannen worden op basis van juist deze regelgeving. Het is het enige wapen dat in de strijd gebruikt kan worden. Maar omdat generatieve AI een nieuwe technologie is, moeten we hier ook op een nieuwe manier naar kijken.

LEES OOK: Autofabrikanten nemen de techwereld over, met soms onverwachte innovaties