ANALYSE – Het verhaal van de cijfers van PostNL is zo langzamerhand wel bekend: er wordt steeds minder post bezorgd en steeds meer pakketten. Het blijft een zorgwekkend patroon.
Wat bij PostNL dit kwartaal vooral pijn doet, is de onzekerheid door strengere regels van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) op de postmarkt. Daar is de macht van PostNL te groot en dus besloot de ACM dat het bedrijf zijn netwerk meer open moet stellen voor andere partijen.
Het is illustratief voor de kant waar PostNL op lijkt te gaan. Jarenlang was het bedrijf dominant op de markt voor post, in eerdere tijden een nog veelgebruikte en zeer stabiele bron van inkomsten.
Dat werd sinds de introductie van e-mailen natuurlijk steeds minder. De inkomsten lopen daarom al jaren terug en nu zal het bedrijf ook nog meer concurrentie moeten verduren.
Minder dominant op de pakkettenmarkt
De dominante positie die PostNL had, en eigenlijk nog heeft, op de postmarkt is op de markt voor pakketbezorging een stuk moeilijker te krijgen. En daar ligt een beetje de pijn voor het bedrijf. Want pakketten bezorgen moet juist de nieuwe groeibusiness zijn. Dat is het ook wel, maar kan het zo groot worden als post bezorgen ooit was?
Daar lijkt het niet op. De markt voor pakketten bezorgen ligt namelijk helemaal open. PostNL heeft niet alleen concurrentie van andere postbedrijven als DHL, DPD en UPS, maar ook van de online retailers zelf. Die kunnen ook overwegen om de bezorging in eigen hand te nemen.
Als we kijken naar de grootste webshops in Nederland, zien we de potentie maar tegelijk ook de problemen voor PostNL.
Het goede nieuws: PostNL regelt de bezorging van drie van de vijf grootste webwinkels: Bol.com, Zalando en Coolblue. Vooral de bezorging van Bol.com, nog altijd met afstand de grootste webwinkel van Nederland, is een mooie melkkoe voor PostNL.
Veel kleiner marktaandeel
Drie op de vijf grootste webshops lijkt een mooie score voor PostNL, maar tegelijk is het marktaandeel ook een stuk kariger dan het op de postmarkt was. Op de markt voor particuliere post was PostNL bijvoorbeeld nagenoeg de enige speler. Het marktaandeel op het gebied van pakketten is 'slechts' zo'n 55 à 60 procent.
En het is ook zeker geen gegeven dat dat groter gaat worden. Want zoals gezegd: PostNL hoeft niet alleen concurrenten te vrezen, maar ook zijn eigen klanten. Coolblue bijvoorbeeld.
Dat bedrijf is inmiddels begonnen met een test om zelf de eigen producten te bezorgen. Nu nog kleinschalig, maar de intentie is duidelijk. Een bedrijf als MediaMarkt bezorgt ook al zelf de eigen pakketten. En het is niet uit te sluiten dat andere grote webwinkels dit ook gaan doen.
Een bijkomend nadeel voor PostNL is dat het door het beperktere marktaandeel ook op het gebied van pricing de concurrentie scherper aan zal moeten gaan. De marges die het bedrijf maakt, zullen een stuk lager liggen dan die van de particuliere postmarkt. Door het gebrek aan concurrentie hoefde PostNL de prijsstelling daar niet zo scherp te doen.
Auteur: Leon Brandsema