ANALYSE – In oktober is het sentiment op de aandelenmarkten aanzienlijk verslechterd. In eerste instantie hadden vooral de opkomende markten het zwaar. Maar het negatieve sentiment slaat nu ook over naar de aandelenmarkten in Europa en de Verenigde Staten.
In deze bijdrage zoom ik in op de brede Europese STOXX 600 index. Deze index zat sinds 2009 in een lange (primaire) opgaande trend en is deze week neerwaarts uitgebroken. Wat dit technische signaal betekent, zal ik hieronder toelichten.
LEES OOK Rode vrijdag op de beurs: AEX zakt naar 500 punten – laagste niveau in anderhalf jaar
Waarom dalen de aandelenmarkten?
Laten we beginnen met de verder oplopende spanningen tussen China en de Verenigde Staten. De dreiging van een steeds verder escalerende handelsoorlog maakt beleggers nerveus. Vooralsnog geven beide partijen geen krimp en kunnen verdere maatregelen de bedrijfswinsten wereldwijd meer onder druk zetten.
Ook loopt de rente in VS verder op en dat zorgt ervoor dat de Amerikaanse dollar relatief sterk blijft. Een aantal opkomende landen komt hierdoor in de problemen. Dit omdat zij hun schulden in dollars hebben uitstaan en dat maakt eventuele herfinancieringen duurder. Als hun eigen valuta sterk onder druk blijft staan, kan dit zelfs problematisch worden.
In Europa staat de economische groei enigszins onder druk, maar gaat de Europese Centrale Bank (ECB) wel beginnen met het afbouwen van het opkoopprogramma van obligatieleningen. Daarnaast helpen de ontwikkelingen rond de Brexit en Italiaanse overheidsbegroting niet mee. Italië ligt nu onder een vergrootglas en ook daar loopt de rente op. Iets wat het land en de banken absoluut niet kunnen gebruiken.
Ik wil benadrukken dat vanuit fundamentele optiek de economie nog aardig draait en aandelen niet te duur zijn. Maar de beurzen kijken 6 tot 9 maanden vooruit en beginnen hogere risico’s, hogere rentes en mogelijk lagere winsten in te prijzen.
Europese beurzen: code oranje
De onderstaande grafiek laat zien dat de Europese STOXX 600 index over een periode van twintig jaar gemeten in een grote en brede zijwaartse trend bivakkeert. De index is keer op keer niet in staat geweest om significant boven de 400-415 punten te sluiten.
(klik voor uitvergroting)
Begin dit jaar werd er weer en aanval gedaan, maar zoals te zien is: wederom zonder succes. Sterker nog, de opgaande trendlijn sinds 2009 is nu neerwaarts doorbroken.
Dit geeft vanuit technische optiek een overgangsfase aan, oftewel van code groen terug naar code oranje. Nog geen code rood, want de beurs dient dan een proces van lagere toppen en bodems te laten zien. Zover is het nog niet.
Het is nu even afwachten waar de index een (tijdelijke) bodem neerzet en hoe sterk en ver het herstel komt. Indien er een lagere top komt, signaleert dat meer toekomstige volatiliteit. De beurs kan dan of zijwaarts of zelf neerwaarts gaan bewegen. In het laatste geval verwacht ik dat deze index dan kan terugvallen naar de zone van 300-320 punten.
Risicofactoren kunnen beurssentiment snel doen omslaan
Er spelen momenteel veel zaken die een significante impact kunnen hebben op de financiële markten. Na bijna negen jaar van stijgende beurskoersen, vooral in de Verenigde Staten, lijkt er de afgelopen periode meer oog te komen voor de risico’s dan voorheen. Dit leidt tot winstnemingen door beleggers en optimisme lijkt plaats te maken voor meer realisme.
De technische signalen geven vooralsnog aanleiding om een wat behoudender positie in de markt te handhaven.
Of de markt weer terug gaat naar groen of nog dieper terugvalt en naar rood draait, hangt af van bovengenoemde factoren. Een plotselinge overeenkomst tussen de VS en China op handelsgebied, een soepele Brexit, een oplossing voor Italië of centrale banken die toch weer gematigder worden: het zijn allemaal zaken die het optimisme weer snel kunnen terugbrengen.
Het tegenovergestelde geldt ook: als één van bovenstaande risicofactoren verder escaleert kan dat voor meer negatief sentiment zorgen.
Kortom; vinger aan de pols. Enige voorzichtigheid en een neutralere houding lijkt voor nu gerechtvaardigd.
Michael Nabarro is beleggingsspecialist bij ABN Amro MeesPierson Private Banking. Michael’s financiële carrière begon in 1989 en sindsdien is hij actief betrokken bij het adviseren van particuliere en professionele relaties, voornamelijk partijen met een actieve beleggingsstijl. Zijn columns zijn niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen.