Startup Climeworks heeft afgelopen week de grootste installatie voor het afvangen van CO2 ter wereld in gebruik genomen. De zogeheten ‘Mammoth’ haalt direct CO2 uit de lucht en slaat dat op onder de grond.

Volgens Climeworks is de capaciteit van Mammoth op IJsland tien keer zo groot als de eerste installatie van het bedrijf en kan die, als hij helemaal af, is 36.000 ton CO2 per jaar uit de lucht halen.

Dat is maar een miniem deel van de naar schatting in totaal meer dan 40 miljard ton CO2 die er vorig jaar wereldwijd werd uitgestoten, maar de opening van Mammoth is wel een belangrijke mijlpaal voor een technologie die volgens sommige wetenschappers een sleutelrol kan spelen bij het vertragen van de opwarming van de aarde.

Jaarlijkse uitstoot van CO2 blijft op historisch hoog niveau

De landen die in 2015 het Klimaatakkoord van Parijs hebben getekend, beloven de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 à 2 graden Celsius. Een wetenschappelijk panel van de Verenigde Naties had gewaarschuwd dat de risico’s op dramatische klimaateffecten — zoals extreme hittegolven, droogte, honger en infectieziekten – toenemen met elke graad extra opwarming.

Sindsdien is de uitstoot van broeikasgassen als CO2 alleen maar verder toegenomen. Volgen het 'Global Carbon Project' heeft de uitstoot in 2023 recordniveaus bereikt, vooral door fossiele brandstoffen als olie, gas en kolen die worden gebruikt voor energie en vervoer. Europese klimaatwetenschappers maakten vorige week bekend dat afgelopen april de warmste april ooit was en dat daarmee een al 11 maanden durende trend werd voortgezet.

Omdat landen en bedrijven hun uitstoot niet snel genoeg terugdringen, worden technologieën als het afvangen van CO2 steeds belangrijker.

Maar het is vooralsnog een dure methode. Volgens analisten moet de prijs om CO2 uit de lucht te halen en op te slaan in 2050 zijn teruggevallen naar 100 dollar per ton om breed geïmplementeerd te kunnen worden. Momenteel bedragen de kosten 600 tot 1.000 dollar per ton. De 'Mammoth'-installatie van Climeworks kost ook honderden miljoenen dollars om te bouwen, hoewel het bedrijf geen exact bedrag noemt.

De Zwitserse startup heeft grote klanten als Microsoft, Shopify, Swiss Re, Stripe en JPMorgan Chase. Volgens Climeworks had het reduceren van de kosten prioriteit, maar gaat dat bij het Mammoth-project niet lukken. Wel helpt het de innovatie en wordt de technologie bij het opschalen efficiënter. Climeworks wil in 2030 een miljoen ton per jaar uit de lucht halen en in 2050 een miljard ton.

De energie die nodig is voor de installatie van Climeworks wordt geleverd door een grote geothermische centrale. Medeoprichter en mede-CEO Jan Wurzbacher van Climeworks beschreef het proces op een persconferentie: de ventilatoren blazen lucht door grote filters om zo het CO2 af te scheiden, met water te comprimeren en ondergronds op te slaan in basaltrotsformaties.

Binnen twee jaar is het mengsel zelf ook steen geworden en is het voor miljoenen jaren opgeslagen. Begin vorig jaar zei een onafhankelijke derde partij dat het proces en de resultaten in orde waren.

"Er is meer nodig om deze technologie op te schalen", zei Wurzbacher. "Het gaat om overeenkomsten met klanten. Het gaat om markten, standaarden en regelgeving. En het gaat om publieke en private financiering. Er is veel nodig op die gebieden en moeten flink opschieten om onze doelen te halen."

Wurzbacher zegt dat Climeworks in de VS, Canada, Noorwegen, Oman en Kenia verschillende projecten heeft lopen die in het beginstadium verkeren.

Het Amerikaanse ministerie van Energie kondigde vorig jaar een investering van 1,2 miljard dollar aan in installaties die CO2 afvangen. Climeworks is betrokken bij een project in Louisiana, terwijl Occidental Petroleum is uitverkoren voor een installatie in West Texas. De projecten moeten gezamenlijk meer dan 2 miljoen ton CO2 per jaar uit de lucht gaan halen.

LEES OOK: India wil steenkool blijven gebruiken als energiebron en lanceert beleid voor afvangen van groeiende CO2-uitstoot