De werkweek start voor duizenden mensen anders dan verwacht. Door een ernstig beveiligingslek kunnen ze niet thuiswerken. Ambtenaren van tientallen gemeenten en medewerkers van Schiphol, zorg- en onderwijsinstellingen en de Tweede Kamer zullen dus naar kantoor moeten komen.
De gemeenten, bedrijven en organisaties hebben de toegang tot het Citrix-netwerk afgesloten. Daarmee geven ze gehoor aan een oproep van het Nationaal Cyber Security Centrum. Het NCSC bracht vrijdag een dringend advies uit het softwaresysteem uit te schakelen vanwege een beveiligingslek. Zaterdag al deden veel ministeries dat.
Via Citrix kunnen medewerkers thuis inloggen. Ze komen dan in een virtuele werkomgeving terecht, waar het bureaublad er net zo uitziet als op de werkvloer. Mensen kunnen op die manier makkelijker thuiswerken.
Lees meer: 10 vragen over het ernstige beveiligingslek in Citrix
Nu dat niet meer mogelijk is, hebben veel ministeries extra werkplekken ingericht en pc’s en laptops neergezet voor ambtenaren. Op meerdere ministeries zijn er namelijk minder werkplekken dan werknemers. Onder meer de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, Buitenlandse Zaken, Financiën en Sociale Zaken hebben gehoor gegeven aan de oproep om de Citrix-systemen uit te schakelen.
"Dit gaat zeker nog een week duren", meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken namens andere departementen die van het softwaresysteem gebruikmaken. Citrix kwam zondagavond met een eerste reparatie voor het lek, maar die is alleen bedoeld voor oudere systemen. Donderdag wordt een tweede ronde patches verwacht.
"Aan medewerkers is gevraagd zo veel mogelijk rekening te houden met de situatie en flexibel om te gaan met de beschikbare werkplekken", aldus het ministerie "Ze hebben wel toegang tot de mail via hun smartphone of tablet."
Ook Schiphol en DNB gebruiken Citrix
Ook onder meer Schiphol, De Nederlandsche Bank (DNB), de Tweede Kamer, onderwijsinstellingen en gemeenten werken met Citrix. "Elke gemeente heeft in kaart gebracht wat er niet werkt als het systeem is uitgezet. Soms zal ook de e-mailserver niet werken", aldus Remco Groet van de informatiebeveiligingsdienst van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). "De echte impact zien we maandagochtend als ambtenaren aan het werk gaan."
Bij grote gemeenten zoals Rotterdam of Amsterdam gaat het om duizenden medewerkers die nu niet thuis kunnen werken. Maar kleine gemeenten hebben niet die capaciteit. "Er werken bijvoorbeeld veertig mensen op kantoor", aldus Groet. "Die gemeenten hebben meer armslag om het probleem op te lossen, bijvoorbeeld door het inrichten van extra werkplekken."
"Elke gemeente heeft in kaart gebracht wat er niet werkt als Citrix is uitgezet. Soms zal ook de e-mailserver niet werken", aldus Groet. Het is niet zo dat hij zijn hart vasthoudt voor wat de ochtend brengen zal. "We volgen de beveiligingsupdates van het Nationaal Cyber Security Centrum."