• Volgens het RIVM geven de dagelijkse cijfers over het coronavirus niet het werkelijke beeld.
  • Sterftecijfers, maar ook de cijfers over ziekenhuisopnames, worden vaak niet op de dag zelf aan het RIVM doorgegeven. Dat duurt soms meerdere dagen.
  • Het RIVM krijgt met de cijfers wel een goed inzicht in de trend en kan daardoor de juiste richtlijnen bepalen. 
  • Het beeld van het RIVM wordt steeds completer en actueler, nu het ook cijfers over het aantal intensivecarebedden krijgt.

Iedere dag zien we de nieuwe cijfers van het RIVM over de corona-pandemie in de Nederlandse media verschijnen. Het aantal sterfgevallen en de nieuwe besmettingen worden gemeld, maar wat betekenen die cijfers nou echt?

Als je naar de cijfers van vandaag kijkt, krijg je de indruk dat er de afgelopen 24 uur een stuk meer mensen zijn overleden dan in een dag eerder. Woensdag zitten we op 80 sterfgevallen, tegen 63 een dag eerder.

Maar de vertragingen in het doorgeven van de sterftecijfers en de uiteenlopende manieren waarop cijfers worden gepresenteerd, geven de lezer een vertekend beeld van de situatie, zegt hoofd epidemiologie Susan van den Hof. “Het RIVM kan er wel een ‘redelijk beeld van de trend’ uit halen en daarmee kunnen wij de juiste richtlijnen bepalen.”

Vertraging in doorgeven sterftegevallen door coronavirus

De sterftecijfers die wij iedere dag voorbij zien komen, responderen dus niet met het werkelijke aantal sterfgevallen van die dag. Het kan namelijk dagen duren voordat een ziekenhuis die data doorgeeft.

In een afzonderlijk, openbaar document houdt het RIVM bij op welke datum mensen zijn overleden, wat dus een vollediger beeld geeft.

Het diagram waar dat in staat, liet voor afgelopen zaterdag een piek zien en de twee dagen daarna een daling. Het aantal overledenen van de laatste dag, dinsdag, is een stuk lager, maar dat cijfer is incompleet. Van 18 overledenen is de sterfdatum nog onbekend.

Van een op de vijf patiënten weten we niet precies wanneer ze zijn opgenomen

Hetzelfde geldt voor ziekenhuisopnamen. Het aantal patiënten dat de laatste 24 uur is doorgegeven, geeft niet het aantal nieuwe patiënten weer dat de laatste 24 uur is opgenomen. Ook daar kan meerdere dagen vertraging in zitten.

Van den Hof merkt op dat als ook die vertraging stabiel is, de cijfers de trend alsnog weergeven.

Toch is het hoofd epidemiologie voorzichtig met optimistische conclusies. "Van ongeveer een op de vijf patiënten weten we niet precies wanneer ze zijn opgenomen. Als ze door de GGD bij ons zijn gemeld en pas later in het ziekenhuis terecht zijn gekomen, krijgen wij dat niet altijd door. De eerste tekenen lijken nu positief, maar je moet een daling echt een aantal dagen zien om er harde uitspraken over te doen."

"De cijfers worden wel steeds completer en actueler", zegt Van den Hof. Wat helpt, is dat het RIVM nu ook cijfers van de stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) krijgt. Zij houden het aantal bedden op de intensive care bij. Deze cijfers hebben nu nog twee dagen vertraging.

Lees meer over het coronavirus: