- Bedrijven moeten zien om te gaan met het wereldwijde chiptekort en de ernstig verstoorde mondiale toeleveringsketens.
- Deskundigen verwachten geen soelaas van maatregelen op de korte termijn.
- Op de lange termijn zullen bedrijven zich succesvol aanpassen – sommige doen dat al.
De mondiale chipmarkt kan de toenemende vraag naar chips niet meer aan. Het schreeuwende tekort geldt als één van de grootste problemen waar uiteenlopende sectoren en industrieën op dit moment mee kampen. Immers, bijna alles is inmiddels geautomatiseerd of gecomputeriseerd, en overal zitten chips in. Die er niet zijn dus.
Tot op zekere hoogte is dit oud nieuws. Maanden geleden, toen thuiswerken een grote vlucht nam, werd al duidelijk dat een explosieve vraag naar hardware in combinatie met verstoorde leverantie- en distributieketens de kosten van chips omhoog stuwde.
Wat nieuw is, is het besef dat het chiptekort nog wel een tijdje zal duren. Bedrijven en industrieën moeten ermee leren omgaan, omdat er eenvoudigweg geen alternatief is.
Om het tekort op te vangen, gooien bedrijven hun productie om. Sommige verleggen de focus naar producten die minder chips behoeven of herontwerpen producten en processen om de vraag naar chips te verminderen.
"Maar over het algemeen zet dit onvoldoende zoden aan de dijk om de impact van het chiptekort helemaal te voorkomen", zegt CMO Richard Barnett van Supplyframe, een consultancybureau in de elektronica-industrie. "Het zal iedereen raken en blijven raken."
Tegen Insider zegt Barnett dat de meeste bedrijven maar een dun draaiboek hebben om door de tekorten heen te laveren. Met kortetermijninterventies kopen bedrijven een beetje speelruimte. Langetermijnmaatregelen zijn kostbaar en hebben veel tijd nodig om tot wasdom te komen.
Volgens Supplyframe zal het chiptekort tot ver in 2023 duren. Maar anders gebruikelijk zal dit tekort in golven komen en gaan.
Drietrapsraket: vraag, productcycli en prioriteiten
Dat golfpatroon wordt veroorzaakt door drie factoren: vraag, productcycli en prioriteitsstelling.
De vraagpiek in consumentenelektronica (als gevolg van het vele thuiswerken in reactie op de pandemie) golft door de industrie en creëert grote onzekerheid over hoelang er hoeveel vraag zal zijn.
Die dynamiek wordt verergerd door de reguliere ups-and-downs van productcycli, zoals een Apple dat het zoveelste nieuwe iPhone-model de markt op duwt.
Ten slotte moeten de grote producenten van halfgeleiders zoals TSMC en GlobalFoundries keuzes maken en prioriteren wie als eerste chips krijgt. Logischerwijs krijgen de meest winstgevende klanten voorrang - de Apples en Samsungs van deze wereld. Daarmee lopen deze producenten het risico andere klanten van zich te vervreemden en zo toekomstige business te vernietigen, zegt Barnett.
Auto-industrie speelt in op chiptekort
Gelukkig heeft ieder nadeel z'n voordeel: noodzaak maakt inventief. Illustratief hiervoor is de automotive-industrie die schreeuwt om chips. Zo onderzoekt een bedrijf als Ford de mogelijkheden van een built-to-order businessmodel, waarbij pas geproduceerd wordt als een bestelling geplaatst is, om zo externe schokken beter op te kunnen vangen.
Ook Toyota is bezig met het stroomlijnen van zijn 'just in time'-business (JIT) waarbij onderdelen pas geleverd worden als ze nodig zijn, en niet eerder. Dat moet de efficiëntie verhogen.
"Toyota is het bekendst als het gaat om het just-in-time-model", zegt professor Operationeel Management en Strategie Soo-Haeng Cho van Carnegie Mellon University. "Just-in-time werkt nog beter als bedrijven over plaatselijke leveranciers beschikken."
Van oudsher leunde Toyota sterk op plaatselijke Japanse leveranciers, maar naarmate het concern de aanvoer meer en meer in handen van Chinese bedrijven legde, werd het "kwetsbaar voor dergelijke verstoringen", zegt Cho.
Ook overheden zijn gealarmeerd
Niet alleen bedrijven, ook nationale en supranationale overheden zijn bezorgd en voelen de noodzaak om de tekorten op te vangen. In juni publiceerde de Amerikaanse regering een rapport met daarin vier sleutelindustrieën voor de nationale economie. Eén daarvan is de industrie voor halfgeleiders.
Ook in Europa is men overtuigd van de noodzaak de productie van chips te verhogen én binnen de EU-grenzen te halen en te houden. Tijdens een bezoek aan chipmachinemaker ASML in mei van dit jaar liet eurocommissaris Thierry Breton zich ontvallen dat de Europese Commissie chipfabrikanten van buiten de EU met miljardensubsidies wil verleiden om naar hier te komen om Europees te produceren.
Ook onderzoekt de Europese Commissie of het mogelijk is om met een alliantie van Europese bedrijven een Europese chipmaker op te zetten.
Duitse auto-industrie is een zorgenkindje
Duitsland geldt als één van de zwaarst getroffen EU-landen als het gaat om de impact van het chiptekort. De Duitse auto-industrie is zeer belangrijk voor de Duitse economie.
Zo geniet een deel van het Duitse Volkswagen en Audi-personeel van een langere zomervakantie. De Volkswagen-fabriek in Wolfsburg kan maar met een beperkte bezetting draaien, Audi verlengt zelfs de traditionele zomerstop in twee van zijn Duitse fabrieken.
De Duitse nationale bank verwacht zelfs dat het chiptekort een remmende werking zal hebben op het herstel van de Duitse economie, die flink was aangedaan door de coronapandemie. Goed nieuws voor onze oosterburen: 's werelds grootste grootste chipproducent TSMC overweegt een compleet nieuwe chipfabriek in Duitsland te bouwen.