Chinezen vroegen Fed wat ze aan beurskrach moesten doen en 5 andere dingen die je moet weten

De Chinese centrale bank was vorig jaar zo in paniek toen de beurs crashte, dat het de Fed mailde om te vragen wat ze moesten doen. Analist Arne Petimezas van beursmakelaar AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.

1. Nederlandse huizenprijzen zijn ook in februari sterker gestegen dan de inflatie en de lonen. En als het aan DNB ligt, blijft dat nog wel even zo door gaan.

Volgens het CBS stegen huizenprijzen in februari vergeleken met dezelfde maand in 2015 met 3,8 procent. Huizenprijzen staan inmiddels 8 procent boven de bodem van juni 2013, maar 15 procent onder de top van augustus van 2008. Uit de cijfers van het CBS blijkt dat de trend van 4 procent prijsstijgingen voorlopig blijft aanhouden.

Om een idee te krijgen van waar huizenprijzen heen gaan, annualiseer ik de maand-op-maand verandering. Met andere woorden: wat zou de prijsontwikkeling zijn als de maand-op-maand ontwikkeling van januari 2016 op februari 2016 de komende 12 maanden aanhoudt. Omdat maand-op-maand cijfers volatiel zijn, gebruik ik een 3-maands voortschrijdend gemiddelde. In het kwartaal dat eindigde in februari stegen huizenprijzen in een geannualiseerd tempo van 4 procent.

DNB is verwikkeld in een achterhoede gevecht om te voorkomen dat de kapitaalregels strenger worden voor (aflossingsvrije) rommelhypotheken met hoge loan-to-value ratios (waar de kredietnemer geen of weinig eigen vermogen inbrengt). Het Basels Comité wil dat Nederlandse banken, net zoals buitenlandse banken, voor dit soort hypotheken meer kapitaal aanhouden. Dat zou betekenen dat banken een hogere rente in rekening moeten brengen.

Buitenlandse bankiers en toezichthouders vinden het onverantwoord dat Nederlandse huizenkopers zich suf lenen. DNB zegt dat het allemaal wel meevalt omdat de betalingsmoraal in Nederland goed is.

2. AkzoNobel krijgt er een grotere broer bij. De Amerikaanse verfproducent Sherwin-Williams neemt concurrent Valspar over voor 9 miljard dollar. Door de overname ontstaat een mondiale verfreus met een omzet van 15,6 miljard dollar. Sherwin-Williams zegt daarmee ’s werelds grootste te zijn, voor PPG Industries met een jaaromzet van 14,2 miljard dollar en AkzoNobel met omgerekend 11,1 miljard dollar.

Bovendien transformeert Sherwin-Williams zich tot een meer mondiale speler. De niet-Amerikaanse omzet stijgt van 16 naar 24 procent van de totale omzet. Sherwin-Williams denkt dat de overname weinig hinder zal ondervinden van mededingingsautoriteiten.  

3. Europese aandelen stonden aan het begin van de middag licht hoger in lauwe en saaie handel. De AEX won 0,2 procent op 445,7 punten. Daarmee staat de index voor het jaar op een winst van bijna 1 procent, waarmee het nog steeds de beste presterende grote(re) Europese beurs is.

Daarnaast staat de AEX bijna 18 procent boven de bodem van februari. Bij een stijging van 20 procent zou de index officieus in een bull markt zitten, alhoewel je je kan afvragen of het niet om een bull markt in een bear markt gaat. Aandelen in opkomende landen wisten vanochtend 20 procent boven de bodem van januari uit te stijgen dankzij de voorzichtige houding van de Fed.

4. The Times They Are a-Changin'.  De ECB, een bastion van economisch orthodoxie, voert meer en meer actief campagne voor fiscale stimulering. De centrale bank gaat op de Keynesiaanse toer en roept de Dijselbloemen en Schäubles van de wereld op overheidsinvesteringen op te schroeven.

Het niveau van overheidsinvesteringen ligt zowel relatief als absoluut (gecorrigeerd voor inflatie) onder het niveau van voor de crisis. Volgens het model van de ECB is een door schulden gefinancierd investeringspakket momenteel goedkoop vanwege de lage kapitaalmarktrente en zorgt het voor anderhalf procent groei in 2 jaar tijd en een op termijn verwaarloosbare toename van de staatsschuld.

Helaas maakt de ECB niet duidelijk hoe groot zo’n pakket moet zijn. Het Franse ECB-bestuurslid Villeroy de Galhau zei later in de ochtend dat alleen landen met gezonde overheidsfinanciën hun economie moeten stimuleren (lees: Duitsland en Nederland) en dat zo’n pakket voor Frankrijk uit den boze is.

5. Waar rook is, is vuur. ECB-bestuurslid en Bundesbank president Jens Weidmann heeft gewaarschuwd tegen helikoptergeld. Weidmann zei afgelopen weekend tegen Funke Mediengrupp dat “helikoptergeld geen geschenk uit de hemel is, maar gigantische gaten zal slaan in de balansen van centrale banken.”

Helikoptergeld is economenjargon voor de centrale bank die elke burger een cheque geeft van bijvoorbeeld 1.000 euro.

Weidmann heeft de zenuwen gekregen nadat ECB-president Draghi tijdens de persconferentie eerder deze maand signaleerde open te staan voor helikoptergeld. Draghi zei dat het een “interessant concept” is dat hot is onder economen en in “andere kringen” en dat de ECB het “nog niet heeft bestudeerd.”

Los van morele risico’s en logistieke kosten is helikopter geld niet ‘gratis’. Centrale banken verdienen aan ‘seigniorage’. Ze geven schuldbekentenissen uit met 0 procent rente (euro’s in het geval van de ECB) en op de balans van de centrale bank is dat dus een schuld. De activa die een centrale bank – in dit geval de ECB - hier tegenover heeft staan, zijn leningen aan banken en obligaties. De activa leveren rente op. De spread tussen 0 procent schuldbekentenissen en de rentebaten op de activa is de eerder genoemde seigniorage.’

De winst op de seigniorage keert de ECB jaarlijks uit aan zijn aandeelhouders, de eurolanden. Des te guller de ECB is met het uitdelen van gratis geld, des te lager de opbrengsten uit seigniorage.

6. Amateur hour bij de Chinese centrale bank. Toen de beurs van Shanghai vorig jaar crashte, mailde een paniekerige Chinese centrale bank met de Fed. Dat heeft Reuters vernomen op basis van documenten van de Fed die het persbureau heeft opgevraagd.

Uit de documenten blijkt dat de Chinezen totaal niet wisten wat ze aan moesten met de beurskrach, maar dat ze wel wisten dat de Fed in zijn bestaansgeschiedenis van 100 jaar tal van crashes heeft meegemaakt. Waaronder Black Monday (19 oktober 1987), toen de Dow Jones met 22,6 procent kelderde. “Kunt u alstublieft zo snel mogelijk vertellen welke grote maatregelen jullie toen hebben genomen,” schreef een medewerker van de Chinese centrale bank aan de Fed.

De Fed antwoorde vijf uur later met een karig mailtje van 259 woorden en links naar documenten over de maatregelen die de Fed destijds nam om de paniek een halt toe te roepen. Al die documenten waren overigens allang toegankelijk op de website van de Fed.

Het antwoord van de Fed heeft de Chinezen waarschijnlijk wat tot bedaren gebracht, maar tot pure paniek bij de Fed geleid. Voor de Amerikanen werd kristalhelder dat de Chinezen niet wisten waar ze mee bezig waren. Een dag na de crash in Shanghai moest de Fed noodgedwongen zijn renteverhogingsplannen op de lange baan schuiven.

Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl